Morgunblaðið - 10.10.2014, Blaðsíða 16

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 10. OKTÓBER 2014
VI
TINN
2014
VITINN
Guðmundur Magnússon
gudmundur@mbl.is
Óhætt er að segja að nýsköpun og
frumkvöðlastarf standi með sér-
stökum blóma á Suðurnesjum um
þessar mundir. Einna mest er deigl-
an á Ásbrú, gamla varnarsvæðinu, en
þar hefur myndast öflugt samfélag
framtaksmanna, fræða og atvinnulífs,
með um tvö þúsund íbúum og 650
starfsmönnum hjá 115 fyrirtækjum
sem flest eru lítil eða meðalstór á ís-
lenskan mælikvarða.
Stærri fyrirtæki eru líka á
Ásbrú. Í gær var fyrsti áfangi örþör-
ungaverksmiðju líftæknifyrirtæk-
isins Algalífs þar á staðnum tekinn í
notkun. Framleitt er andoxunarefni
sem er notað í fæðubótarefni og vít-
amínblöndur. Nú starfa tæplega 20
manns hjá fyrirtækinu, en verða um
30 þegar verksmiðjan verður komin í
fullan gang. Annað stórt fyrirtæki á
Ásbrú er gagnaver Verne
Global.
Fyrir nokkrum ár-
um var mikið kvartað
yfir því að skilningsleysi
ríkti hér á landi á þörf
frumkvöðla fyrir stuðn-
ing og þolinmótt fjár-
magn. Þetta hefur breyst.
Nú er mikil áhersla lögð á
stuðning við nýsköpun og að frum-
kvöðlum sé skapað umhverfi sem er
hvetjandi. Einn liður í því eru svokall-
aðir vaxtarsamningar Byggðastofn-
unar sem byrjað var að gera fyrir
fjórum árum. Markmiðið er að efla
nýsköpun og samkeppnishæfni at-
vinnulífsins. Styrkirnir sem hver og
einn fær eru ekki háir en duga til þess
að frumkvöðlarnir geta einbeitt sér
að verkefninu.
Á vef Vaxtarsamnings Suð-
urnesja má finna yfirlit yfir nýsköp-
unarverkefni sem hlotið hafa stuðn-
ing undanfarin ár. Í fyrra var
úthlutað 25 milljónum til fimmtán
verkefna. Með aukaúthlutun
á þessu ári var átta millj-
ónum veitt til átta verk-
efna. Þarna kennir
margra grasa. Hug-
myndaauðgin er mikil, en
það merkilega er hve
mörg verkefnanna eru
komin vel áleiðis eða þegar
orðin grundvöllur atvinnu-
starfsemi. Þar á meðal er fram-
leiðsla Geosilica á fæðubótarefni úr
kísil sem sagt var frá í blaðinu í gær
og próteinverksmiðja í Garði, þar sem
framleitt er próteinmjöl og fiskolía úr
fiskúrgangi. Af verkefnum sem hlotið
hafa styrki má nefna þróun heilsu-
kodda, undirbúning alþjóðlegrar tón-
listarhátíðar á Ásbrú, gerð hugbún-
aðar sem heldur utan um skráningar á
gildum sem tengjast tæknilegum
rekstri grasvalla, heilsuferðir útlend-
inga, sjávarréttaeldhús, nýtingu á
brjóski úr hákarli í fæðubótarefni,
reiðhjólaferð ferðamanna um orkustíg
frá Bláa lóninu, svo fátt eitt sé talið.
Nýsköpun blómstrar
vel á Suðurnesjum
 Fjöldi nýrra starfa skapast  Vaxtarsamningarnir hjálpa
Ljósmynd/Keilir
Ásbrú Fjölbreytt starfsemi og mannlíf er á gamla varnarsvæðinu við Keflavíkurflugvöll.
Engir naggar eða
tilbúnar kjötbollur
 Undanfarin átta ár hefur grunnskólabörnum í Stóru-Vogaskóla í Vogum verið
boðið upp á gjaldfrjálsar skólamáltíðir og hefur fyrirkomulagið gefist vel, að
sögn skólastjóra skólans.
„Þetta byrjaði árið 2006 sem kosningaloforð hjá einum framboðslistanum
sem síðan var staðið við,“ segir Svava Bogadóttir, skólastjóri Stóru-Vogaskóla.
„Það var einfaldlega almennur vilji til að koma til móts við barnafólk og að
minnka kostnað foreldra grunnskólabarna. Almenn ánægja hefur verið með
þetta fyrirkomulag svo því hefur verið haldið áfram.“
Að sögn Svövu er maturinn allur eldaður í skólanum og þar er líka eldað fyrir
eldri borgara og leikskóla bæjarins. Það er heilsuleikskóli þar sem mikil
áhersla er lögð á hollar neysluvenjur og Stóru-Vogaskóli nýtur góðs af því. „Við
erum ekki einungis með ókeypis mat, heldur líklega eitt besta eldhús á land-
inu,“ segir Svava stolt. „Hér er allur matur eldaður frá grunni og aldrei keyptur
tilbúinn matur á borð við nagga eða kjötbollur eins og er í sumum skólum.“
Bætir einbeitingu og úthald unglinganna
Í skólanum eru tæplega 200 nemendur sem neyta matar síns í tveimur hóp-
um. Unglingarnir í skólanum eru í fyrri hópnum, þeir setjast að borðum klukk-
an 11 sem Svava segir vera nýtt fyrirkomulag. „Margir þeirra ná ekki að borða
morgunmat áður en þeir koma í skólann og voru orðnir viðþolslausir af hungri
þegar hádegið loksins kom. Það gefst miklu betur að gefa þeim fyrr að borða,
þeir hafa betri einbeitingu og meira úthald.“
Svava segir marga kosti við þetta fyrirkomulag, að bjóða skólabörnum
gjaldfrjálsan hádegismat. „Reyndar er líklega ekkert meiri þörf fyrir að hafa
matinn gjaldfrjálsan hér en annars staðar, það var t.d. byrjað á þessu löngu
fyrir kreppu. Vissulega hefur stundum komið upp sú umræða að peningum
væri betur varið á annan hátt en þennan og auðvitað eru foreldrar og aðrir
bæjarbúar að borga fyrir þetta með útsvarinu sínu. En kostirnir eru svo margir,
Við erum með þessu að kenna um hollar neysluvenjur; í matsalnum fer fram
mikið mataruppeldi.“ annalilja@mbl.is
Ljósmynd/Svava Bogadóttir
Að snæðingi Í hádegismat í Stóru-Vogaskóla. Undanfarin átta ár hafa skóla-
máltíðir þar verið gjaldfrjálsar og skólastjóri segir ánægju með fyrirkomulagið.
 Á ferð um Ísland 2014 er níu vikna ferðalag ljósmyndara og blaðamanna
Morgunblaðsins sem hófst í ágúst. Þessa dagana er fjallað um Suðurnes,
síðan liggur leiðin til sveitarfélaganna á höfuðborgarsvæðinu og ferðinni
lýkur í Reykjavík í lok október. Umsjón með ferðalaginu hefur Anna Lilja
Þórisdóttir blaðamaður.
Margt af því efni sem þegar hefur birst er tilkomið vegna ábendinga frá
lesendum og áfram er tekið við þeim í netfanginu annalilja@mbl.is.
Ertu með ábendingu um efni?
Anna Lilja Þórisdóttir
annalilja@mbl.is
Þegar kraftmiklar, alvöru, skap-
andi Suðurnesjakonur stofna með
sér samtök verður skammstöfun
þeirra SKASS. Um er að ræða
óformlegan félagsskap kvenna á
öllum aldri og víða að úr samfélag-
inu á svæðinu og tilgangurinn er
að styrkja tengslanet kvenna,
kynna möguleika í námi og starfi
og efla og fræða hver aðra.
Þóranna K. Jónsdóttir mark-
aðsráðgjafi er ein forsvarskvenna
SKASS. „Við vildum koma konum
hér á svæðinu saman. Atvinnu-
ástandið hefur verið erfiðara hér
en víða annars staðar á landinu og
það má kannski segja að við höfum
viljað sparka aðeins í rassinn hver
á annarri; sýna hverju hægt er að
áorka,“ segir Þóranna.
Hún segir hugmyndina hafa
komið frá Önnu Lóu Ólafsdóttur,
forseta bæjarstjórnar í Reykja-
nesbæ og náms- og starfsráðgjafa
hjá Miðstöð símenntunar á Suð-
urnesjum. Samtökin voru stofnuð
árið 2010, síðan þá hefur starfsem-
in verið mismikil en nú stendur til
að blása til sóknar og efla hana.
Skössin halda fundi sína í frum-
kvöðlasetrinu Eldey á Ásbrú, á
hverjum fundi kynnir einhver fé-
lagskvenna sig, haldin eru erindi
og leitast er við að efla tengsl á
milli skassanna á ýmsan hátt.
„Þetta snýst um jákvæðar fyr-
irmyndir og innblástur,“ segir Þór-
anna.
Spurð um tilurð nafns samtak-
anna; Samtök kraftmikilla, alvöru,
skapandi Suðurnesjakvenna,
Suðurnesjasköss sameinast
 Efla hver aðra og styrkja tengslanetið  Sköss fá miklu
áorkað  Segir þörf á sérstökum félagsskap kvenna
SKASS Voru stofnuð árið 2010.
Ljósmynd/Þóranna K. Jónsdóttir
Samtök Markaðsráðgjafinn Þóranna, ein forsvarskvenna SKASS, segir til-
gang samtakanna að efla tengslanet kvenna og kynna ýmsa möguleika.
SUÐURNES2014Á FERÐ UMÍSLAND