Stígandi - 01.10.1947, Blaðsíða 24

rit frá fornöíd vorri hafa í sér fólgin, þau geta gefið oss ljósa hug-
mynd um frjálslyndi, trúfesti og göfuglyndi feðranna frægu. Lát-
um eigi hljóm þeirra orða, sem bræður vorir á Norðurlöndum
hafa endurkveðið með lof um forfeður vora, bergmála svo lengi í
eyrum vorum, að vér leitumst ekki við að sýna það, að vér séum
niðjar þeirra og sannir íslendingar.
Virðið á betri veg bræður. Fáir eru smiðir í fyrsta sinn.“
Það er auðfundið af bergmálshljómnum í ritgerð þessari, að
verið er að túlka hugsanir annarra, hugsanir forystumannanna í
lestrarfélaginu. Af henni verður það því bezt fundið, hvernig
fólkið skildi þeirra hugsanir, en hún er líka góð heimild um það.
Einnig má af henni ráða, að það var ætlun forystumanna lestrar-
félagsins að efla menntun fólksins í sveitinni sinni með því fyrst
og fremst að kalla það sjálft til menningarviðleitni. Og að því var
furðu markvíst stefnt.
Fimmti fundur lestrarfélagsins var eigi lialdinn fyrr en í ágúst.
Fundur, sem lialda átti í maí fórst fyrir í vorönnunum, og eigi var
reynt að kalla saman fund í júní og júlí. Á þessum fimmta fundi
var lesið upp fyrsta erindið til fróðleiks — og jafnframt skemmt-
unar — og var það um landfræðilegt efni. Ekki sést á handritinu
eða fundargerðinni, hver samið hefir erindið og fluit, en rithönd-
in ber það með sér, að það hefir verið frumvaxta ntaður. F.rindið
er skipulega samið og efni í það safnað frá fleiri en einni heimild.
Til þess var ætlazt, að haldið yrði áfranr erindaflutningi í þessum
stíl og félagsmenn þannig vandir á að heyja sér fióðleik. En úr
því varð þó ekki. Næsta fundi, sjötta félagsfundinum, var öllum
varið til þess að ræða um söng og þá tillögu að fá alþingistíðindin
til ókeypis nota handa félaginu. En á sjöunda félagsfundinum
kom frarn tillaga, er varð þess valdandi, að þessi hugmvnd unr
fræðsluerindi félagsmanna var lögð til lrliðar. Sú tillaga var á þá
leið, að félagið tæki að gefa út handritað blað, er kænri út eigi
sjaldnar en einu sinni á nránuði og væri lesið upp á félagsfundum.
Tillagan var samþykkt og þegar á þessum fundi kosin ritnefnd
blaðsins: Björn Einarsson í Nesi, Guttormur Einarsson í Nesi,
Gunnar Gunnarsson í Höfða, Vilhjálmur Þorsteinsson á Grýtu-
bakka og Sigurður Gunnarsson í Laufási.
Blaði þessu var gefið nafnið Félagið. Það var hin fyrstu árin í
dagblaðsfornri, stór lreilörk og tveir dálkar á 'lrverri síðu. Fyrsta
blaðið var lesið upp á félagsfundi í Laufási 26. des. 1875, en dag-
sett var það hinn 24. des. Ritstjóri blaðsins var frá byrjun fram
946 STÍGANDI