Fréttablaðið - 09.10.2014, Síða 37

Fréttablaðið - 09.10.2014, Síða 37
FIMMTUDAGUR 9. OKTÓBER 2014 3Geðhjálp ● Sjálfshjálparhópur fólks með geðklofa var stofnaður árið 2003 eftir að Garðar Sölvi Helgason hafði varpað þeirri hugmynd fram á aðalfundi Geðhjálpar hvort ekki væri kominn tími til að stofna slíkan hóp. Garðar segir það hafa skot-ið skökku við að sá sjúk-lingahópur í samfélaginu sem væri með þann sjúkdóm sem gæti valdið hvað mestri fötlun ætti engan stuðningshóp. „Ég varpaði því þeirri hugmynd fram á aðal- fundinum og í kjölfarið var mér, ásamt sálfræðingi Geðhjálpar, falið að stofna slíkan hóp og hann hefur starfað fram á þennan dag.“ Í upphafi voru vikulegir fund- ir haldnir í húsnæði Geðhjálp- ar en fljótlega voru þeir færðir í húsnæði Vinjar við Hverfisgötu í Reykjavík. „Frá upphafi höfum við notið aðstoðar geðheilbrigðis- starfsmanns og því virkar þetta sem stuðningshópur, frekar en sjálfsræktarhópur. Meðal þeirra sem setið hafa fundi okkar eru sálfræðingar og geðhjúkrunar- fræðingar.“ Garðar leggur mikla áherslu á mikilvægi þess að hafa heilbrigðisstarfsmenn með því án þátttöku þeirra er hætt við að hóp- urinn lognist út af. „Þessir viku- legu fundir okkar taka um klukku- stund. Starfsmaðurinn sem situr með okkur stjórnar ekki fundin- um beint en grípur inn í ef þörf er á. Stuðningur og nærvera hans skiptir öllu máli og því er það slæm þróun þegar búið er að tak- marka þátttöku þeirra. Undanfar- ið hefur geðhjúkrunarfræðing- ur hópsins eingöngu getað komið aðra hverja viku sem skaðar starf okkar mikið.“ ALGJÖR TRÚNAÐUR RÍKIR Margrét Eiríksdóttir, hjúkrunar- fræðingur á Kleppi, hefur setið fundina með hópnum undanfar- in ár. Hún segir hefðbundinn fund fara þannig fram að ein ákveð- in bók sé rædd sem allir eru að lesa saman. „Fyrst er lesið upp úr henni og svo er farið hringinn þar sem hún er rædd eða þar sem hver og einn tjáir sig um eigin mál. Um leið leita margir ráða hjá öðrum í hópnum sem er mjög jákvætt enda ríkir algjör trúnaður meðal hóp- meðlima.“ Sjálfur finnur Garðar mikinn styrk í hópnum enda skiptir miklu máli að geta rætt málin í trúnaði þegar þörf er á. „Geðsjúkdóm- ar eru nefnilega lúmskir. Sá sem haldinn er honum áttar sig ekki endilega á því sjálfur heldur frek- ar fólkið í kringum hann. Því er árangur af svona hópastarfi svo mikill og ekki síður starf Vinjar. Sjálfur lenti ég á geðdeild tvisvar, fyrst 1971, þá sautján ára gamall, og svo aftur árið 1982 en þá hafði ég asnast til að hætta á lyfjum. Á einu ári hrundi heimurinn en á þessum tími var engin Vin til stað- ar og um leið enginn stuðningshóp- ur. Annars hefði örugglega verið hægt að koma vitinu fyrir mig varðandi lyfin.“ Fordómar gegn geðsjúkdómum hafa alltaf verið til staðar en Garð- ar telur þá hafa minnkað jafnt og þétt gegnum árin. „Mestu fordóm- arnir í dag eru yfirleitt hjá okkur sjálfum. Ég er búinn að vera á ör- orkubótum síðan 1972 en sagði aldrei tannlækninum mínum frá því og borgaði fyrir vikið fullt gjald. Ég notaði aldrei öryrkja- miða í strætó og þrælaði mér gegn- um öldungadeildina í MH og sagði engum frá ástandi mínu. Fólk held- ur oft að við séum hættuleg en það er mikill misskilningur. Sjálf- ur reyki ég ekki, hef aldrei orðið drukkinn og aldrei neytt eitur- lyfja. Ég er með hreina sakaskrá og hef ekki einu sinni fengið umferð- arlagasekt. Auk þess tókst mér að leggja til hliðar pening af örorku- bótum mínum og keypti mér íbúð.“ Geðsjúkdómar eru svo lúmskir Hluti sjálfshjálparhóps fólks með geðklofa. F.v. efri röð: Kristín, Guðmundur, Hafdís og Garðar Sölvi. Neðri röð: Kári, Helgi og Eyjólfur. MYND/STEFÁN Alþjóða geðheilbrigðis - dagurinn er haldinn víðs vegar um heiminn þann 10. október ár hvert. Deginum var fyrst hrundið af stað árið 1992 af Alþjóðasamtökum um geðheilsu. Markmið dagsins er að opna umræðu um geðsjúkdóma og stuðla að fræðslu. Á rið 1995 ákvað Ingibjörg Pálmadóttir, þáverandi heil-brigðisráðherra, að helga 10. október geðheilbrigðismálum á Íslandi. Árið eftir var Alþjóða geð- heilbrigðisdagurinn haldinn há- tíðlegur hér á landi í fyrsta sinn og árið 2009 var stofnað sérstakt styrktarfélag Alþjóða geðheilbrigð- isdagsins. Bergþór G. Böðvarsson, for- maður styrktarfélags Alþjóða geð- heilbrigðisdagsins á Íslandi, segir markmið dagsins að vekja athygli á geðsjúkdómum, minnka fordóma og stuðla að fræðslu. „Fólk með geðsjúkdóma hefur þurft að kljást við fordóma sam- félagsins og einnig sína eigin for- dóma. Við leggjum áherslu á að þessi dagur sé fyrir alla,“ segir Bergþór. „Yfirskrift dagsins í ár er „lifað með geðklofa“. Svo til allar fjöl- skyldur á Íslandi geta átt von á því að kynnast geðsjúkdómum af eigin raun eða í frændgarði sínum.“ Vakin verður athygli á úrræð- um sem standa til boða en geð- heilbrigðisfélög og miðstöðvar á landsbyggðinni munu meðal ann- ars kynna sín störf. Fjölmörg sam- tök og stofnanir standa að dagskrá í tilefni af Alþjóða geðheilbrigðis- deginum í Reykjavík, til dæmis. Geðhjálp, Klúbburinn Geysir, Hug- arafl, Vin, Lækur, Dvöl, Atvinna með stuðningi – Vinnumálastofn- un, geðsvið Landspítala – Háskóla- sjúkrahúss, ADHD-samtökin, Ör- yrkjabandalag Íslands og Velferð- arsvið Reykjavíkurborgar. Hefur dagurinn borið einhvern árangur? „Það hefur tekist að opna um- ræðuna um geðsjúkdóma síðustu ár og það má þakka þessum degi,“ segir Bergþór. „Í tilefni Alþjóða geðheilbrigð- isdagsins verður röð viðburða dagana 9. til 15. október. Þá höfum við fengið áhugaverðan fyrirles- ara, Ivan Barry frá Edinborg, til að segja sögu sína en hann heyrði sjálfur raddir og deilir upplifun sinni með áheyrendum.“ Þann 10. október klukkan 16 mun Dagur B. Eggertsson borg- arstjóri ávarpa gesti við Hall- grímskirkju. Þaðan verður síðan gleðiganga niður í Bíó Paradís með Lúðrasveitinni Svaninum en hátíðadagkrá hefst þar klukkan 16.30. Almenningi verður boðið frítt í bíó klukkan 18. Sigrún Heiða Birgisdóttir, um- sjónarmaður dagskrár Alþjóða geðheilbrigðisdagsins, segir göng- una mikilvæga. „Gangan er gífurlega mikil- vægur hlekkur í dagskránni því þá gengur maður stoltur yfir því að vera eins og maður er. Gay pride á Íslandi hefur til að mynda náð góðum árangri í að minnka fordóma og vekja athygli á að samkynhneigð er í góðu lagi. Við stefnum á að stækka viðburð Al- þjóða geðheilbrigðisdagsins á næstu árum og vekja enn frekari athygli á geðsjúkdómum og því að það er hægt að öðlast bata og aukin lífsgæði,“ segir Sigrún Heiða. Nánari dagskrá má finna á www.10okt.com. og Facebook undir; Alþjóða geðheilbrigðisdag- urinn 2014. Eyða fordómum í garð geðsjúkra Bergþór G. Böðvarsson, formaður styrktarfélags Alþjóða geðheilbrigðisdagsins, og Sigrún Heiða Birgisdóttir, umsjónarmaður dagskrár Alþjóða geðheilbrigðisdagsins. MYNDVILHELM

x

Fréttablaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.