Skessuhorn - 19.12.2008, Blaðsíða 38

38 MIÐVIKUDAGUR 17. DESEMBER
Lára Björk Gísla dótt ir var
um ára bil langt leidd af lyst­
ar stoli. Frá því hún náði sér á
strik að nýju hef ur hún hald ið
fyr ir lestra víða í þeim til gangi
að auka vit neskju al menn ings
um sjúk dóm inn. Í sam tali við
Skessu horn ræð ir hún um
vá gest inn anor ex íu og á hrif
hans, mik il vægi að stand enda
í bar átt unni og frjó sem is goð
frá Namib íu sem mögu lega
varð þess vald andi að frum­
burð ur inn kom í heim inn, en
lækn ar segja það krafta verk.
Lára starfar sem skóla hjúkr un­
ar fræð ing ur í Brekku bæj ar skóla á
Akra nesi en er í barn eign ar leyfi um
þess ar mund ir. Einka dótt ir henn ar
og Ó lafs Kar vels son ar kom í heim­
inn þann 28. sept em ber og var gef­
ið nafn ið Al dís Birta. Lára seg ir að
þau hafi lengi reynt að eign ast barn.
Lyst ar stolið hafi hins veg ar gert það
að verk um að horm óna starf semi
lík am ans fór öll úr skorð um. „Ég
var búin að reyna mik ið, fór fjór­
um sinn um í tækni frjóvg un, tvisvar
í glasa frjóvg un og reyndi öll mögu­
leg lyf án ár ang urs,“ seg ir Lára og
hef ur ef laust hald ið að all ar leið ir
hafi ver ið reynd ar til þraut ar. Það
var áður en einn með lim ur í rauð­
víns klúbbi starfs fólks Brekku bæj ar­
skóla flutt ist bú ferl um til Namib íu
og kom það an fær andi hendi með
frjó sem is goð. „Hún skellti sér til
töfra lækn is sem bless aði yfir goð­
ið. Stelp urn ar færðu mér þetta með
við höfn. Sú sem keyrði með það frá
Reykja vík þorði ekki fyr ir sitt litla
líf að fara með það heim til sín og
kom með það beint hing að,“ seg­
ir Lára og hlær. Allt bend ir þó til
þess að sú hafi ekki of met ið á hrif
frjó sem is goðs ins því það hafði að­
eins ver ið inni á heim ili Láru í hálf­
an mán uð þeg ar hún varð barns haf­
andi.
Tók fjög ur
þung un ar próf
„Ég var kom in heil ar sjö vik­
ur á leið þeg ar ég upp götv aði að
ég væri ó létt. Ég var alltaf þreytt,
alltaf sof andi og alltaf flök urt. Það
gekk svo langt að ég á kvað að leita
lækn is. Áður en kom að því spurði
pabbi mig hvort ég væri ekki bara
ó létt. Ég hélt nú ekki. Það væri ekki
fræði leg ur mögu leiki enda hafði ég
ekki einu sinni blæð ing ar.“ Lára
á kvað engu að síð ur að það myndi
ekki saka að taka þung un ar próf.
Það reynd ist já kvætt. Sömu leið­
is ann að próf ið, það þriðja og hið
fjórða. Við brögð lækn anna í Art
Med ica, þar sem Lára hafði far­
ið í ár ang urs laus ar glasa frjóvg an­
ir, voru á einn veg. „Þeir sögð ust
ekki mik ið hafa heyrt af svona sög­
um og fannst þetta fynd ið en sögðu
að það væri al gjört krafta verk að ég
væri ó létt.“
Töfra lækn ir inn var ekki jafn hissa
en frétt irn ar voru að sjálf sögðu
látn ar ber ast frá eyj unni norð­
ur í Atl ants hafi til svört ustu Afr­
íku. „Hann var al veg þrælánægð ur
með þetta. Vildi fá send ar mynd­
ir af okk ur og hvað eina. Eft ir þetta
hef ur hann sent sex goð til lands ins
en ég veit reynd ar ekki hvern ig þau
hafa reynst,“ seg ir Lára og hlær.
Þrjú epli og ein skyr dós
Segja má að líf Láru hafi tek ið
stakka skipt um á síð ast liðn um fjór­
um árum. Árið 2000, þeg ar hún var
22 ára, byrj aði bar átt an við lyst ar­
stolið og stóð í fjög ur ár. Síð an hef­
ur hún hægt og bít andi unn ið sig
út úr vand an um en seg ir anor ex íu­
púk ann alltaf sitja á öxl inni. „Upp­
haf ið var eins og hjá svo mörg um.
Ég byrj aði í megr un sem gekk vel
og fólk hrós aði manni fyr ir bætt út­
lit. Svo vatt þetta upp á sig. Mað­
ur hugs aði með sér: „Ég get ekki
byrj að að fitna aft ur.“ Ég fór að
skera nið ur í matar æð inu og hlaupa
meira. Allt varð að vera full kom ið.
Vigt in mátti ekki sýna hærri tölu í
einn dag, þá var hann ó nýt ur. Þetta
varð að þrá hyggju og megr un in fór
al gjör lega úr bönd un um á mjög
skömm um tíma. Eig in lega má líkja
þessu við fíkn. Ég létt ist og vildi
stöðugt létt ast meira.“
Lára seg ist aldrei hafa sleppt því
al far ið að borða, en þeg ar hún var
sem verst borð aði hún að eins þrjú
epli og eina dós af skyri á dag. „Ég
tók fljót lega út ost, rjóma og allt
sem inni hélt fitu eða syk ur. Mað ur
byrj ar smátt en á end an um var þetta
orð ið al gjört eit ur í mín um aug­
um. Ég borð aði ekk ert sem inni­
hélt meira en 1 gramm af fitu í 100
grömm um og kunni utan að nær­
ing ar inni hald alls sem var í búð inni.
Þetta hel tek ur mann gjör sam lega,“
seg ir Lára og bæt ir því við að henni
hafi fund ist hún kaupa ofgnótt mat­
væla í hverri versl un ar ferð. „Þeg ar
ég kom heim spurði Óli mig stund­
um hvar mat ur inn væri. Ég skildi
ekk ert í hon um að sjá ekki hverslags
lystisemd ir þetta væru. Yf ir leitt var
ekk ert nema á vext ir og græn meti í
pok un um.“
Hjúkr un ar fræð ing ar fá
líka geð sjúk dóma
Það vildi þannig til að þeg ar Lára
veikt ist var hún á fyrsta ári í hjúkr­
un ar námi. Því var hún í þeirri und­
ar legu stöðu að læra með höndl un
eig in sjúk dóms í skól an um. Þeg­
ar hún lærði geð hjúkr un starf aði
hún meira að segja um tíma á geð­
deild inni þar sem lyst arstols sjúk­
ling ar dvelja. „Það fannst mér mjög
erfitt og á kvað al deil is að taka mig
á en gerði það ekki. Að sumu leyti
fannst mér ég jafn vel geta orð ið að
meira gagni af því ég skildi vanda­
mál ið.“
Lára seg ist hafa orð ið vör við að
fólki fynd ist ó rök rétt að hún, sem
hjúkr un ar fræði nemi, skyldi veikj­
ast af þess um sjúk dómi. „Fólk sagði
gjarn an: „Þú? Þú sem ert í hjúkr un­
ar fræði og svona skyn söm stúlka!“
Eins og það væri tóm heimska að
vera í þessu fagi og fá þenn an sjúk­
dóm. Stað reynd in er hins veg ar
sú að hjúkr un ar fræð ing ar fá bæði
krabba mein og flensu. Þeir fá líka
geð sjúk dóma.“
Hríð versn aði
í með ferð inni
Svo fór að lok um að Lára end­
aði á göngu deild geð deild ar Land­
spít al ans í með ferð hjá svoköll uðu
átrösk un arteymi. „Fjöl skyld an átt­
aði sig fljót lega á því að eitt hvað
væri að en ég hætti að sjá það sjálf
hvað ég var orð in mjó. Mér fannst
ég vera feit þótt ég væri á grind­
inni og neit aði að leita mér hjálp ar í
fyrstu. Hins veg ar varð ég fljót lega
að fram kom in og vildi fá hjálp við
að kom ast út úr þessu. Þær í með­
ferð arteym inu voru mjög hissa á að
ég kæmi sjálf vilj ug. Það er sjaldn­
ast þannig. En í fyrstu var ég send
heim. Ég þótti ekki vera orð in nógu
létt til þess að vera þarna. Þá létt ist
ég enn meira í þeim til gangi að fá
ein hverja hjálp.“
Lára Björk barð ist við lyst arstol árum sam an:
Lára Björk Gísla dótt ir heima í stofu með dótt ur ina, Al dísi Birtu.
Afríska frjó sem is goð ið sem hafði ver ið
inn an veggja heim il is ins í hálf an mán­
uð þeg ar Lára varð barns haf andi.
Eign að ist barn eft ir að stoð töfra lækn is í Namib íu