Skessuhorn - 19.12.2008, Blaðsíða 54

54 MIÐVIKUDAGUR 17. DESEMBER
Kveðj ur úr hér aði
Leggj um krafta okk ar
í það sem skipt ir máli
Jóla kveðja úr
Grund ar firði
Enn á ný nálg ast jól in. Sól in á
orð ið í erf ið leik um með að kom-
ast upp fyr ir Skán eyj ar bung una
og í vestri er him in inn rauð ur og
mynd ar stór kost leg an bak grunn
fyr ir Hafn ar fjall ið. Allt er þetta eins
og ver ið hef ur síð an ég man eft ir
mér. Hver árs tíð kem ur með sín-
um sterku ein kenn um - sem bet ur
fer. Það er gott fyr ir okk ur að hafa
fasta punkta í til ver unni þeg ar sá
heim ur sem menn irn ir hafa skap-
að, koll steyp ist. Það sýn ir sig að til-
vera okk ar bygg ist á nátt úr unni og
við verð um að haga okk ur í sam-
ræmi við hana.
Þessi árs tími sem nú er geng-
inn í garð með myrkr inu sem um-
lyk ur allt gef ur okk ur færi á að
hægja að eins á. Ég held að við ætt-
um að hægja ör lít ið á öllu þjóð fé-
lag inu þá tvo mán uði sem dimm-
ast ir eru. Kúra okk ur meira heima-
við eða kíkja til þeirra sem standa
okk ur næst ir. Mætti ef til vill stytta
vinnu tím ann að ósekju? Er eitt-
hvert vit í því að all ir séu að keyra
í vinn una sína löngu áður en nótt in
hef ur sleppt tök um á veðri og vind-
um og er eitt hvert vit í því að vekja
börn in klukk an 7 á þess um árs-
tíma til þess að þau geti ver ið mætt
í skól ann löngu áður en mað ur sér
ein hver merki dags í austr inu? Hér
á árum áður var klukk unni alltaf
seink að á vet urna, því það var í takt
við nátt úr una og þar með lík ams-
klukku okk ar. Þessi sið ur lagð ist af
vegna þess að það kom sér illa fyr ir
við skipti við önn ur lönd. Ég var svo
hepp in að fá leyfi frá kennsl unni í
vet ur til þess að bæta við og hressa
upp á löngu lærð fræði varð andi
starf ið. Ég hef ver ið í fjar námi og
ræð mín um vinnu tíma að nokkru
leyti. Það er fjarri mér að rífa mig
á fæt ur fyr ir all ar ald ir, held ur læt
ég gang sól ar inn ar ráða þar nokkru
um.
Í haust hef ur um ræða um kreppu
ver ið fyr ir ferða mik il. Ég get ekki
í mynd að mér ann að en þjóð in
kom ist út úr þess um vand ræð um án
ó á sætt an legra fórna. Hvað er þetta
mið að við þjóð ir sem ekki eiga nóg
af vatni eða þar sem stríð hafa ver ið
háð og allt er í rúst? Hvern ig tókst
Þjóð verj um til dæm is að vinna sig
út úr af leið ing um seinni heims-
styrj ald ar inn ar? Verð ur þetta ekki
til þess að við leggj um krafta okk-
ar í það sem skipt ir máli? Nú er til
dæm is auð velt að fá fólk til starfa
við skól ana, frí stunda heim il in og
elli heim il in. Er ekki mik il væg ara
að sinna fólki og rækta og á vaxta
manns and ann held ur en að vinna í
fjár ragi í bönk um og kaup höll um?
Verð ur und ir bún ing ur jól anna í ár
ekki hóf legri en ver ið hef ur und-
an far ið? Það er ef til vill hægt að
finna jóla gjaf ir sem valda ekki
hluta veiki held ur ylja huga okk-
ar til lengri tíma. Ég fékk til dæm-
is eina slíka í af mæl is gjöf nú á dög-
un um. Ég átti leið nið ur í Varma-
lands skóla einmitt á af mæl is dag-
inn minn. Þeg ar ég steig út úr bíln-
um þá ómaði þessi líka engla söng-
ur úr efstu hæð um skólans...“Hún á
af mæli í dag...“ Þar var þá um sjón-
ar bekk ur inn minn frá í fyrra syngj-
andi út um glugg ana. Ef til vill var
þetta líka kær kom ið upp brot fyr-
ir krakk ana í kennslu stund inni en
fyr ir mig var þetta af mæl is gjöf sem
ylj ar sál inni.
Það er nefni lega svo gott að eiga
sjóð af góð um minn ing um sem
hægt er að gleðj ast yfir. Það er því
nauð syn legt að gefa sér tóm til að
halda þeim til haga og varð veita
þær. Gott er að setja þær í möppu
á harð ar disk in um og ýta svo á
„ sækja“ þeg ar við vilj um og þurf um
á að halda.
Ingi björg Dan í els dótt ir,
Fróða stöð um
Horft inn Hvít ár síðu. Ljós mynd/Mats Wibe Lund
Það er kreppa á Ís landi!
Þeg ar ég hafði sleg ið inn þessi
orð þá hugs aði ég: Ekki mjög jóla-
leg byrj un á jólapistli! En hvern ig
er hægt að kom ast hjá því að minn-
ast á marg um rædda kreppu í pistli
þar sem bæði er lit ið um öxl og
horft fram á við, með brátt hækk-
andi sól og nýju ári? Orða bók in og
skil grein ing hag fræð inn ar segja að
kreppa þýði veru lega örð ug leika í
efna hags mál um, sam drátt í fram-
leiðslu þjóð ar bús ins, með at vinnu-
leysi og sölu tregðu. Og vissu lega
er þessi skil grein ing að verða mjög
við eig andi um á stand ið á Ís landi -
og reynd ar víð ar.
Það væri reynd ar al veg hægt að
skrifa lít inn og sæt an jólapistil, án
þess að minn ast á kreppu! Að vent-
an og jól in eru einmitt sá tími þeg-
ar við gjarn an vilj um fá frið frá
slíku tali, hug ur okk ar bein ist frá
ar mæðu hvers dags ins að und ir bún-
ingi og inni haldi jól anna. Og það er
að mörgu leyti gott, því flest höf um
við þörf fyr ir and lega hvíld og nær-
ingu sem boð skap ur jól anna get ur
fært okk ur. Jóla tím inn get ur hins
veg ar hæg lega snú ist upp í and-
hverfu sína hjá mörg um, ekki síst
nú þeg ar á hrif efna hags erf ið leik-
anna eru að verða svo á þreif an leg.
Þá breyt ir litlu þótt skrúf að sé nið-
ur í kvöld frétt un um. Marg ir finna
illi lega fyr ir pen inga leysi, at vinnu-
leysi og á hyggj um. ,,Von leys ið er
þó verst. Allra verst,“ sagði mað ur
á ní ræð is aldri við mig um dag inn,
hok inn af reynslu erf iðra tíma sem
æ færri okk ar muna eða þekkja. Og
mik ið hef ur hann á byggi lega rétt
fyr ir sér; von in er dýr mæt ust.
,,Það er dýrt að vera Ís lend ing ur,“
sagði Nóbels skáld ið okk ar eitt sinn
og vís aði til stað setn ing ar eylands-
ins og ó hag kvæmni fá menn is ins.
Og hætt er við að það verði enn
dýr ara að vera Ís lend ing ur næstu
árin! Marg ir eru reið ir og sár ir yfir
því hvern ig nú er fyr ir okk ur kom-
ið og það er skilj an legt. Við fangs-
efn in sem nú blasa við á Ís landi eru
ekki ó svip uð þeim á skor un um sem
lands byggð in hef ur lengi stað ið
frammi fyr ir; ein fald lega að halda
í fólk ið sitt! Að styrkja sam fé lag ið
í mót byr; störf, um gjörð, þjón ustu
og and rúms loft, þannig að fólki líði
vel og kjósi að búa þar. Ekki síst
hef ur lands byggð in þurft að telja í
sig kjark og segja sér og öðr um, að
víst sé gott að búa úti á landi, hér sé
lífs gæði að finna og ým is legt við að
vera, að hér séu tæki færi fyr ir skap-
andi huga og vinnu fús ar hend ur, ef
menn trúa því og vilja jafn vel berj-
ast fyr ir því. Og það hef ur lands-
byggð in gert.
Ís lend ing ar hafa allt frá land námi
háð marg ar orr ust ur, við ó blíð
nátt úru öfl, gæfta leysi og mann-
skæð ar far sótt ir, að ekki sé minnst
á harð ræði af manna völd um, ekki
síst er lendra vald hafa. Það er í raun
merki legt hvern ig Ís lend ing ar hafa
kom ist í gegn um marg vís legt mót-
læti lið inna alda. Við nú ver andi að-
stæð ur á lands byggð in góða von
um að geta nýtt bet ur styrk sinn og
lað að til sín fleira fólk. Hún þarf að
gera bet ur í að vekja at hygli á þeim
gæð um sem hún býr yfir, á mik il-
vægu fram lagi sínu til sam eig in-
legs þjóð ar hags og á tæki fær un um
sem nú sem aldrei fyrr hafa ver ið til
að skapa þar frek ari verð mæti! Hið
sama gild ir, yf ir fært, um að stæð ur
Ís lands í sam fé lagi þjóð anna.
Það er sterkt í Ís lend ing um og
við mun um kom ast út úr erf ið leik-
un um, jafn vel fyrr en okk ur grun-
ar! En þeg ar það ger ist, þá þurf um
við að vera viss um að við ger um
ekki sömu mis tök in aft ur. Við þurf-
um að koma hlut um þannig fyr ir að
ekki hafi ver ið barist til einskis, að
breyt ing ar leiði til góðs. Því í öll-
um breyt ing um fel ast tæki færi,
meira að segja í kreppu! Við eig um
dýr mæt ar auð lind ir, bæði í gjöf-
ulli nátt úru, en ekki síð ur í fólki,
mennt un þess og færni. Þar ligg ur
von okk ar og trú, sem skipta sköp-
um. Séu þær syst ur til stað ar, geta
ó trú leg ustu hlut ir gerst.
Vest lend ing um öll um eru send ar
inni leg ar jóla kveðj ur með ósk um
kjark mik ið kom andi ár, ný tæki færi,
von og trú.
Björg Á gústs dótt ir, Grund ar firði
Frá Grund ar firði. Ljós mynd/Har ald ur Bjarna son