Skessuhorn - 27.11.2013, Blaðsíða 58

58 ÞRIÐJUDAGUR 26. NÓVEMBER 2013
Jón Ottesen er ungur maður úr
Hvalfjarðarsveit sem hefur get-
ið af sér gott orð sem rúnings-
maður. Undanfarin sex ár hefur
Íslandsmót í rúningi verið hald-
ið á haustfagnaði Félags sauð-
fjárbænda í Dalasýslu og hef-
ur Jón fjórum sinnum tekið þátt.
Hann hefur lent í úrslitum þrisv-
ar sinnum. „Þetta snýst um hrað-
ann og gæðin. Maður fær refsistig
ef klippt er í þannig að blæði eða
ef eitthvað er skilið eftir á kind-
inni. Maður þarf því að gera þetta
hratt og vel. Ég lenti í öðru sæti í
haust en hef líka lent í þriðja sæti
þannig að nú á maður bara eftir að
prófa að verma fyrsta sætið. Þetta
snýst aðallega um titilinn. Það eru
alveg ágætis verðlaun í þessu en
maður tekur fyrst og fremst þátt
til að vera með og til að reyna að
fá þennan titil,“ segir Jón í samtali
við Skessuhorn.
Fyrstu skrefin í rúningi lærði
Jón hjá pabba sínum, sem er bóndi
á Ytra-Hólmi í Hvalfjarðarsveit.
Hann byrjaði að rýja fyrir alvöru
þegar hann var sextán ára. „Ég er
búinn að hafa áhuga á þessu síð-
an ég man eftir mér. Ég hékk utan
í rúningsmönnum sem krakki en
Julio Caesar Gutierrez, sem hef-
ur oftast orðið Íslandsmeistari í
íþróttinni, kenndi mér handtök-
in. Hann kenndi mér skemmti-
lega aðferð og er góður kennari og
besti rúningsmaður landsins. Það
má segja að ég hafi verið fastur í
þessu síðan.“
Bognir í baki
allan daginn
En það er ákveðin kúnst að rýja
kindur og ekki eru allir færir um
það. „Þetta snýst um að kunna
réttu handtökin. Það eru ekki all-
ir sem geta þetta. Það þarf að læra
að beita sér rétt því annars end-
ist maður ekkert í þessu. Þetta
er hörk upuð, menn eru bognir í
baki allan daginn við þetta. Það
er vöntun á rúningsmönnum á Ís-
landi í dag. Bretar komu hingað
nokkur ár í röð en eru nú hættir að
koma. Þannig að nú hafa rúmlega
tíu þúsund kindur dreifst á okkur
hina. Fæstir taka þetta að sér nema
það sé dregið í þá, því rollurnar
eru það þungar,“ útskýrir Jón fyrir
blaðamanninum sem lítið veit um
rúning. „Ég prófaði reyndar nýja
tækni nýlega, svokallaða rúnings-
rólu. Það er algjör bylting því það
léttir svo á bakinu,“ heldur hann
áfram.
Jón er í dag svokallaður kvöld-
rúningsmaður. Hann vinnur á
Skipanesi á daginn en fer svo að
rýja á kvöldin. „Ég klippi um þrjú
til fjögur þúsund kindur á vertíð-
inni, það er góður dagur ef maður
nær 25 kindum á tímanum. Bænd-
ur eru aðeins að gera þetta sjálfir
því það vantar fleiri rúningsmenn
og ég afþakkaði til dæmis þús-
und kindur á þessari vertíð,“ seg-
ir Jón. Vertíðin sem um ræðir er
frá miðjum október fram í miðj-
an desember og aftur í febrúar til
mars, apríl. Þá er seinni rúningur
og tekið svokallað „snoð“ en það
er verðlítil ull sem samt þarf að
fjarlægja til að hin ullin haldi verð-
gildi sínu.
Aldrei langað að verða
annað en bóndi
Jón er alinn fæddur og uppalinn í
Hvalfjarðarsveit. Hann hefur allt-
af verið sveitastrákur og á kindur
þar sjálfur. Hann flutti um tíma á
Akranes en er kominn aftur í sveit-
ina, þar vill hann helst vera. „Ég er
í sveitastörfum allt árið um kring.
Ég sé um að smala fyrir Skógrækt-
ina í Skorradal og bý þar á haustin
þegar ég er ekki að rýja. Pabbi er
svo með átta til níuhundruð fjár og
ég er líka að hjálpa honum,“ seg-
ir hann. Áhugasvið hans liggur að
mestu leyti í sveitastörfunum og
hefur hann mikla ánægju af þeim.
„Það má segja að landbúnaðarstörf
séu mitt áhugamál. Ég er einnig í
hestamennskunni. Ég fer með vin-
unum í reiðtúra og svo rýjum við
saman. Framtíðarplönin eru að
finna mér jörð og byrja að búa.
Það hefur alla tíð verið planið, mig
hefur aldrei langað að verða annað
en bóndi,“ segir Jón Ottesen, rún-
ingsmaður með meiru.
grþ
Í Japan, landi hinnar rísandi sólar,
dvelur Skagastelpan Villimey Sig-
urbjörnsdóttir. Þar stundar hún
nám við Fukuoka Women‘s Uni-
versity í Fukuoka héraðinu á eyj-
unni Kyushu í suðurhluta lands-
ins. Villimey er þar sem skiptinemi
frá Háskóla Íslands en hún leggur
stund á framhaldsnám í þýðingar-
fræði og er draumur hennar sá að
kynna Íslendingum japanska bók-
menntamenningu með þýðing-
um þarlendra verka yfir á íslensku.
Áður hafði hún lokið BA prófi frá
HÍ í japönsku máli og menningu
en hluta af náminu, veturinn 2010-
2011, dvaldi hún í Tokyo, höfuð-
borg Japans, sem skiptinemi ásamt
eiginmanni sínum, Borgnesingnum
Gunnari Aðils Tryggvasyni. Dvöl
þeirra varð sérstaklega eftirminni-
leg þar sem þau upplifðu jarð-
skjálftann ógurlega sem skók Japan
í mars 2011 og olli m.a. gríðarlegri
eyðileggingu sökum flóðs. Villimey
hefur því ýmsu kynnst í Japansför-
um sínum.
Háskólinn í Fukuoka fær góða
einkunn að mati Villimeyjar. Hún
segist kunna vel við sig í skólanum
sem er kvennaskóli. „Það er voða-
lega sérstakt að vera í kvennahá-
skóla; það eru bara stelpur þarna
og maður sér ekki stráka nema við
sérstök tilefni, eins og skólahátíð-
ir. Heimavistin er hins vegar mjög
fín. Hún er staðsett á skólasvæð-
inu, þannig að maður þarf ekki að
ferðast langt til þess að komast í
Jón tók blaðamann með sér í
fjárhúsin til að sýna honum réttu
handtökin.
Ungur rúningsmaður sem
lærði af þeim besta
Jón Ottesen rúningsmaður, lítur upp
frá störfum.
Vill kynna Íslendingum japanska bókmenntamenningu
skólann. Skipulagið á heimavist-
inni er þannig að ég bý í íbúð með
þremur öðrum japönskum stelp-
um sem eru allar á fyrsta ári og það
er ekki síst gott af því að það býr
til möguleika til þess að tala á jap-
önsku heimavið,“ segir hún en bæt-
ir við að skólinn sé kannski full
langt frá miðbænum þar sem mesta
lífið sé.
Virðing í fyrirrúmi
Námið segir hún vera krefjandi
og áhugavert. „Við í skiptinema-
prógramminu þurfum að velja okk-
ur verkefni varðandi Japan, sem við
þurfum síðan halda fyrirlestur um í
lok annarinnar. Ég ákvað að verk-
efnið mitt yrði að þýða japanska
barnabók yfir á ensku og íslensku,
sem er góð æfing fyrir mig þar sem
ég ætla mér að gera svipað verkefni
í meistararitgerðinni minni þegar
ég kem heim í ágúst á næst ári.“
Spurð um mannlífið í Japan og
menningu þjóðarinnar svarar Villi-
mey því til að þar sé að finna frem-
ur einsleita þjóð. „Á Íslandi eru til
allar gerðir af fólki en í Japan er
fólkið fremur einsleitt. Japanir eru
líka pínu feimnir við útlendinga og
er voðalega sjaldgæft að þeir gangi
upp að útlendingum og hefji sam-
ræður við þá. Það er pínu leiðin-
legt því það skapar ekki mörg tæki-
færi fyrir fólk eins og mig til þess að
nota japönskuna.“ Ýmislegt er þó af
Japönum að læra að hennar mati.
„Ég held að við gætum lært margt
af þeim, t.d. í sambandi við virð-
ingu og tillitssemi. Japanir eru mjög
duglegir að sýna þeim sem eldri eru
virðingu og svo er sterk tilhneiging
til að sýna fólki í næsta þjóðfélags-
þrepi fyrir ofan mikla virðingu.
Síðan er áberandi að krakkar sýni
eldri borgurum virðingu, eitthvað
sem ég sé varla á Íslandi.“
Þýðir barna- og ung-
lingabækur
Um núverandi þekkingu sína á Jap-
önsku máli telur hún að hún sé í
ágætis ásigkomulagi og í stöðugri
eflingu. „Ég myndi segja að það
gangi bara fínt að læra tungumál-
ið. BA námið hjálpar vitaskuld mik-
ið og sömuleiðis vera mín í Tokyo
fyrir tveimur árum. Í augnablik-
inu er ég hins vegar að rifja upp það
sem ég tileinkaði mér þá og geng-
ur upprifjunin vel. Ég vona samt að
mér eigi eftir að ganga betur núna
með tungumálið, vegna þess að ég
ætla mér að taka stöðupróf í tungu-
málinu í júlí. Þá er markmiðið að
standast svokallað N2 stig sem er
næst efsta þekkingarstigið í tungu-
málinu,“ segir hún.
„Tungumálagetan mín er þó ekki
það góð að ég geti þýtt klassísku
verkin yfir á íslensku, allavega ekki
á næstunni. Þannig verður íslenska
þjóðin að sætta sig við japanskar
barna- og unglingabækur frá mér í
bili,“ segir Villimey í léttum tón að
lokum. hlh
Með japönskum súmóglímukappa. Þar sem Villimey var með kvef þegar hún hitti
kappann var hún með grímu en í Japan er til siðs að kvefað fólk sé með grímu af
tillitssemi við aðra.
Villimey (t.v.) bregður á leik með vinkonum sínum, þeim Egle Rimkunaite frá Litháen og Kelly de Coster frá Belgíu að loknum
kvöldverði í Japan.