Læknablaðið - 15.04.2004, Qupperneq 53

UMRÆÐA & FRÉTTIR / FJARLÆKNINGAR
og svöruðu 39 læknar því lil að svo væri og þá helst í
slysa- og hjartalækningum. Barnalækningar, kven-
lækningar, röntgen og húðsjúkdómar voru einnig
nefndir í þessu samhengi. Nokkrir sögðu að nú þegar
væri fyrir hendi bráðafjarlækningaþjónusta þar sem
hægt væri að faxa hjartarit og senda röntgenmyndir í
pósti eða tölvupósti. Bent var á að þægilegra yrði að
nota stafræna röntgentækni í þessu samhengi. Það
kom fram hjá einum lækni að bráðasérfræðiráðgjöf
hafi til þessa verið símleiðis og að alltaf hafi verið
greiður aðgangur að sérfræðingum á sjúkrahúsum.
Einum fannst sjaldan þörf fyrir flóknari fjarlækning-
ar en hægt væri að sinna gegnum venjulegan síma eða
með pósti. Ef það dugi ekki þurfi venjulega að senda
sjúklinginn hvort sem er.
Þegar spurt var hvort eitthvað væri að vanbúnaði
til að taka við fjarlækningaþjónustu sögðu 12 áhugann
vanta, 33 tiltóku fjárskort, 19 tímaskort og 59 sögðu
nauðsynlegan tækjabúnað ekki til staðar. Einn læknir
nefndi skort á þekkingu á notkun tæknibúnaðar. Bent
var á að læknar á báðum endum þyrftu að kunna að
nota búnaðinn og einnig var auglýst var eftir nýmæl-
um og tæknilausnum. Jafnframt var bent á að hægt
væri að senda blóðrannsóknir með hjálp tölvu í stað
bréfa eða pósts. Sömuleiðis að nota stafrænar rönlgen-
myndir og að senda hjartalínurit í tölvu.
Gagnrýnar raddir voru nokkrar og taldi einn lækn-
ir notagildi fjarlækninga vera takmarkað og nýtast á
takmörkuðu sviði og þá helst fræðslu. Sami læknir
benti á notkunarmöguleika fjarlækninga í teymis-
vinnu margra fagstétta, til dæmis við meðhöndlun
endurhæfingarsjúklinga. Fram kom að skipulag fjar-
lækninga á sjúkrahúsunum mætti bæta, það þyrfti að
tryggja að læknir í sérgreininni væri til staðar á
sjúkrahúsunum þegar fjarlækningar ættu að fara fram.
Nokkrir höfðu notað fjarlækningar til röntgen-
myndasendinga en með þeirri tækni sem þá var not-
uð tók sendingin langan tíma. Einn læknir benti á að
fjarlækningar krefðust tvöföldunar í mönnun og að
þær myndu trúlega ekki gagnast þeim sem þyrftu
mest. Tveir sögðu fjarlækningar vera dúsu stjórn-
málamanna fyrir dreifbýlislækna. Þá sagði einn lækn-
ir að fjarlækningar hafi nýst dreifbýlislæknum illa.
Þörfin væri oftast ekki mikil þegar á reyndi og erfið-
leikar væru við svarenda búnaðarins.
Lokaorð
Hér er um áhugakönnun að ræða og verða það að
teljast jákvæðar undirtektir þegar 1/3 heimilislækna
lýsir yfir áhuga á notkun fjarlækninga í starfi sínu og
því rétt að gefa þessu gaum. Erlendis hefur slík þjón-
usta á sumum stöðum gengið vel, svo sem í Tromsp í
Noregi þar sem boðið er upp á fjarlækningaþjónustu
innan margra sérgreina. Annars staðar hefur ekki
gengið eins vel af ýmsum orsökum. Ahugavert er að
heimilislæknar á höfuðborgarsvæðinu jafnt sem úti á
Spurningalistinn um áhuga á fjarlækningum
Merkiö viö meö krossi þar sem viö á:
1. Fjarlækningar
□ Hef áhuga á aö nýta mér fjarlækningar t mínu starfi væri aðstaöa fyrir hendi
□ Hef ekki áhuga á nýta mér fjarlækningar í mtnu starfi
2. Tel mig geta haft not af fjarlækningum fyrir konsúltationir t tengslum viö eftirfar-
andi sérgreinar:
□ Augnlækningar t.d.myndir af augnumbúnaði og augnbotnum.
□ Barnaiækningar t.d. meö fjarfundabúnaði
□ Bæklunarlækningart.ó. í tengslum við röntgenmyndaúrlestur
□ Endurhæfingarlækningar t.d. með fjarfundabúnaði
□ Geöiækningar t.d. meö fjarfundabúnaði
□ Háls- nef- og eyrnaiækningar m.a. eyrnaholsjá, skoðun t háls og nef
□ Hjartalækningar Úrlestur hjartarita. Úrlestur hjartahljóöa (rafræn hlustpípa)
□ Húðlækningar t.d. stafrænar myndir af útbrotum og öörum húöbreytingum
□ Kvensjúkdómaiækningar
□ Lyflækningar m.a. aöstoð v. speglana
□ Röngten Úrlestur myndgreiningarannsókna
□ Skurölækningar t.d.aðstoö v. speglana og vegna vandamála eftir aögerðir
□ Öldrunarlækningar t.d. meö fjarfundabúnaði
□ Klíniskir fundir s.s. fræöslufundir spttala
Annaö, og þá hvaö__________________________________________________________
3. Er á heilsugæslustöðinni til staðar þörf fyrir braöakonsúltationir meö fjarlæking-
um?
□ Nei
□ Já, og þá í hvaöa sérgreinum helst?
□ Slysalækningum □ Hjartalækningum
□ Kvenlækningum
Annað
4. Er eitthvaö aö vanbúnaði til aö taka viö fjarlækningaþjónustu á heilsugæslu-
stööinni?
□ Áhugann vantar □ Fjárskortur
□ Nauðsynlegur tækjabúnaöur ekki til staöar □ Tímaskortur
□ Engin þörf fyrir fjarlækningar
Annaö, og þá hvaö__________________________________________________________
5. Staðsetning þín á landinu
□ Vesturland □ Vestfiröir □ Noröurland □ Suðurland
□ Austurland □ Reykjanes □ Höfuöborgarsvæöiö
6. Upptökusvæöi
□ þéttbýli □ dreifbýli □ þéttbýli og dreifbýli
7. Er sjúkrahús meö sérfræðiþjónustu á staönum?
□ Já □ Nei
8. Aldur og kyn
□ kvk □ kk
□ >65 ára □ 55-64ára □ 45-54 ára □ 35-44 ára □ 25-34 ára
9. Annað sem þú vilt láta koma fram varðandi fjarlækningar:
landi sýna áhuga á notkun fjarlækninga. Kom það
nokkuð á óvart þar sem fyrirfram var búist við að
áhuginn væri mun meiri úti á landi. Flestir hafa áhuga
á því að taka þátt í fræðslufundum með hjálp tækn-
innar en áhuginn tekur einnig til margra sérsviða
Iæknisfræðinnar. Niðurstaða könnunarinnar bendir
til að margir heimilislæknar séu tilbúnir til að nýta sér
nýja tækni, svo sem fjarlækningar við vinnu sína.
Læknablaðið 2004/90 333