Læknablaðið - 15.09.2006, Blaðsíða 14

FRÆÐIGREINAR / HJARTASTOPP
Tafla 1. Staðfest hjartastopp með og án vitna.
Vitni Ekki vitni P
Heildar fjöldi 138 52
Meðalaldur (ár) 69 67
Aldursbil 26-95 35-87
Karlar:Konur 105:33 43:9
Meðal útkallstími (min.) 6.1 6.1
Innlagöir fjöldi (%) 74 (54%) 14 (27%)
Útskrifaðir fjöldi (%) 40 (29%) 3 (6%) P<0,001
Upphafstaktur
VF/VT fjöldi (%) 97 (70%) 23 (44%)
útskrifaöir fjöldi (%) 35 (36%) 3(13%)
Rafleysa fjöldi (%) 20 (15%) 19 (37%)
útskrifaðir fjöldi (%) 3(15%) 0
Annar taktur fjöldi (%) 21(15%) 10(19%)
útskrifaðir fjöldi (%) 2 0

Tafla II. Hjatrastopp í viðurvist með og án skyndihjálpar.
Skyndihjálp Ekki skyndihjálp p
Heildarfjöldi 70 60
Meðalaldur (ár) 66 72
Aldursbil 26-89 38-95
Karlar:Konur 51:19 47:13
Útkallstími (min.) 6.0 6.1
Innlagðir fjöldi (%) 42 (60%) 28 (47%) P=NS
Útskrifaðir fjöldi (%) 27 (39%) 12 (20%) P=0,08
Upphafstaktur
VF/VT fjöldi (%) 53 (76%) 42 (70%)
útskrifaðir fjöldi (%) 23 (43%) 12 (29%)
Rafleysa fjöldi (%) 6 (8%) 13 (22%)
útskrifaðir fjöldi (%) 3 0
Annar taktur fjöldi (%) 11(16%) 5 (8%)
Útskrifaöir fjöldi (%) 0 0
uðust með vitræna skerðingu voru með rafleysu á
fyrsta riti en einn af 34 þeirra sem útskrifuðust án
vitrænnar skerðingar.
Kringumstœður
í þeim 12 tilvikum þar sem hjartastopp varð í
sjúkrabíl náðu sex einstaklingar að útskrifast.
Þar á eftir virtist árangur heldur betri þar sem
hjartastopp verður í bíl eða á vinnustað þar sem
einstaklingar útskrifuðust í 7 af 29 tilvikum (24%)
við þær aðstæður. í 42 tilvikum var útkallsstaður
skráður annar eða óþekktur en flest hjarlastopp
voru hins vegar í heimahúsum, eða 134 (58%) af
þeint náðu 23 (17%) að útskrifast.
Útkallstími
Fullnægjandi upplýsingar um útkallstíma lágu
fyrir í 163 tilvikum, eða 70%, en útkallstími er
skilgreindur sem tíminn frá því að hringt er í
neyðarlínu þar til sjúkrabíll stöðvast á vettvangi.
Útkallstími var á bilinu 0-17 mínútur, að með-
altali 6,1 mínútur og staðalfrávik 2,1 mínútur. Hjá
þeim sem útskrifuðust lifandi var meðalútkallstími
5,0±2,7 mínútur, staðalvilia 0,5 mínútur, en hjá
þeim sem létust var útkallstíminn að meðaltali
6,3±3,2 mínútur, staðalvilla 0,3 mínútur (p<0,05).
Meðal þeirra 163 einstaklinga sem útkallstími
var þekktur hjá lifðu 76 (47%) inn á legudeild og
31 (19%) útskrifuðust, en meðal þeirra 69 ein-
staklinga þar sem útkallstími var óþekktur lifðu 20
(29%) inn á legudeild en 13 (19%) útskrifuðust.
Nœrstödd vitni
Skráning á því hvort vitni var að hjartastoppi
reyndist ónákvæm. I 138 tilvikum var staðfest að
vitni væru að hjartastoppi en talið að vitni hafi
verið að atburðinum í 42 tilvikum. í 52 tilvikum
var staðfest að engin vitni voru að hjartastoppi.
I 12 tilvikum varð hjartastopp í viðurvist áhafnar
sjúkrabílsins. Sé eingöngu horft til tilvika þar sem
staðfest var að vitni hafi verið að hjartastoppi
reyndist nærvera vitnis hefði mikil áhrif á árang-
urinn. Úr þeim hópi er vitni varð að atburðinum
lifðu 40 einstaklingar (29%) að útskrift en þrír
(6%) þar sem engin vitni voru (OR 5,0 95% CI
1,5-16,9 p<0,001).
Ef frá eru talin tilvik sem gerðust í viðurvist
áhafnar sjúkrabílsins eða þar sem staðfest var
að ekki var vitni að hjartastoppi reyndust 76/168
(45%) sjúklinganna lifa að innlögn á sjúkrahús,
35/168 (21%) útskrifast lifandi og 31/168 (18%)
vera á lífi eftir eitt ár.
Áhrif skyndihjálpar
Af þeim 138 tilvikum þar sem staðfest var að vitni
hefði verið að hjartastoppi lágu fyrir upplýsingar
um hvort beitt hafði verið skyndihjálp í 130 til-
vikum (91%); reyndust lífgunartilraunir gerðar í
70 (54%) tilvika (tafla II). Meðalaldur þeirra sem
fengu skyndihjálp var 66,0±15,2 ár, staðalvilla 1,8
ár, en hins vegar 71,6±12,2 ár, staðalvilla 1,7 ár hjá
þeim þar sem ekki var beitt skyndihjálp (p=0,02).
Fjörutíu og tveir einstaklingar (60%) sem reynt
var að veita skyndihjálp lifðu innlögn á sjúkradeild
og 27 (39%) þeirra útskrifuðust. Hjá hópnum sem
ekki fékk hjartahnoð og blástur lifðu 28 (47%)
inn á legudeild og 12 (20%) útskrifuðust af alls 60
einstaklingum (OR 1,29 CI 0,7-2,3 P=NS fyrir inn-
lögn og OR 1,93 95% CI 0,9-4,1 P=0,08 fyrir lifun).
Enginn sjúklingur sem var í rafleysu, hægatakti
594 Læknablaðið 2006/92