Læknablaðið - 15.10.2006, Blaðsíða 17

FRÆÐIGREINAR / MELTINGARFÆRAEINKENNI
Tengsl meltingarfæraeinkenna við hluta
tíðahrings hjá ungum, hraustum konum
Bergþór
Björnsson1
Læknir
Kjartan B. Örvar2
Meltingarlækniii
Ásgeir Theodórs1-2
Mi-ltingarlæknir
Matthías Kjeld1
Læknir og
EFNAMEINAFRÆÐINGUR
'Landspítali, 2meltingarsjúk-
dómadeild,
St. Jósefsspítala, Hafnarfirði.
Vistor fær þakkir fyrir þung-
unarpróf frá Abbott.
Fyrirspurnir og bréfaskipti:
Bergþór Björnsson,
Landspítala Hringbraut,
Reykjavík.
Sími: +354 543 1000.
bergthor@landspitali. is
Lykilorð: tíðahringur, melting-
arfœraeinkenni, flœðishraði
um meltingarveg.
Bakgrunnur: Meltingarfæraeinkenni eru algeng
hjá konum og geta verið breytileg í tíðahringn-
um. Markmið þessarar rannsóknar var að kanna
meltingarfæraeinkenni og almenna andlega líðan
kvenna í tengslum við mismunandi hluta tíða-
hringsins auk flæðitíma um meltingarveg.
Aðferðir: Fjórtán ungar konur sem ekki not-
uðu getnaðarvarnarlyf tóku þátt í rannsókninni.
Spurningalisti var notaður til að útiloka starfræna
kvilla frá meltingarvegi. Þátttakendur svöruðu
spurningum um einkenni frá meltingarvegi og
almenna líðan. Magatæmingarhraði, flæðishraði
um mjógirni og flæðishraði um ristil var mældur
auk styrks kynhormóna í blóði.
Niðurstöður: Meltingarfæraeinkenni voru mark-
tækt meiri í eggbúsfasa en gulbúsfasa en ekki
fannst munur á andlegri líðan tengdur hlutum
tíðahrings. Ekki var marktækur munur á maga-
tæmingarhraða og flæðishraða um ristil milli egg-
bús- og gulbúsfasa tíðahringsins. Flæði um mjó-
girni var hraðara í gulbúsfasa (75,7 mínútur) en í
eggbúsfasa (99,3 mínútur). Engin tengsl fundust
milli flæðishraða, einkenna og styrks kynhormóna
í blóði.
Ályktanir: Konur virðast hafa meiri meltingar-
færaeinkenni í upphafi eggbúsfasa en í fyrri hluta
gulbúsfasa. Flæðishraði um mjógirni kann að vera
meiri í gulbúsfasa en í eggbúsfasa. Þörf er á frekari
rannsóknum á meltingarfæraeinkennum kvenna í
tengslum við hluta tíðahrings og flæðishraða um
meltingarveg.
Inngangur
Meltingarfæraeinkenni af starfrænum toga eru
algeng. Því hefur verið haldið fram að hjá konum
tengist breyting á almennri líðan og melting-
arfæraeinkenni tíðahringnum. Sum einkennanna
eru talin tengjast hreyfitruflunum í meltingarvegi
og jafnvel breytingum á hormónastyrk í blóði (1,
2). Breytingar á styrk prógesteróns og estradíóls
með tíðahringnum eru vel þekktar en önnur horm-
ón, svo sem LSH (Luteal stimulating hormone),
FSH (Follicular stimulating hormone), relaxin og
ENGLISH SUMMARY
Björnsson B, Örvar KB, Theodórs Á, Kjeld M
The Relationship of Gastrointestinal Symptoms and Menstrual
Cycle Phase in Young Healthy Women
Læknablaöið 2006; 92: 677-82
Background: Abdominal discomfort is a common
complaint by women and may vary with the menstrual
cycle. The aim of this study was to investigate abdominal
symptoms and general well being of women in relation
to different phases of the menstrual cycle as well as
gastrointestinal transit time.
Methods: Fourteen young women who were not
using any contraceptive medications were recruited.
Questionnaire was used to exclude functional
gastrointestinal problems. Questionnaires on abdominal
symptoms and general well being were used. Gastric
emptying time, small intestinal transit time and colonic
transit time were measured and serum sex hormone
concentrations were measured at three points in the
menstrual cycle.
Results: Abdominal symptoms were significantly more
pronounced at the beginning of the follicular phase.
Gastric emptying and colonic transit times were not
significantly different between the follicular and the luteal
phase of the menstrual cycle. Small bowel transit was
faster in the luteal phase (75,7 min) compared with the
follicular phase (99,3 min). There was no correlation
between the transit times, symptoms or hormone
concentrations.
Conclusions: Results indicate that women experience
more abdominal symptoms at the begining of the
follicular phase compared to the early luteal phase. Small
bowel transit appears to be faster in the luteal phase than
in the follicular phase. Further studies on the relationship
of gastrointestinal symptoms and the menstrual cycle are
needed.
Keywords: gastrointestinal motility, gastrointestinal symtoms,
hydrogen breath test, menstrual cycle, transit time.
Correspondence: Bergþór Björnsson, bergthor@landspitali.is
Læknablaðið 2006/92 677