Læknablaðið - 15.10.2006, Qupperneq 55

UMRÆÐA & FRÉTTIR / BRÁÐAÚTKÖLL
eingöngu er um að ræða áverka, svo sem einföld
beinbrot eða húðbruna, þar sem engin bráð lífs-
hætta er til staðar er rétt að reynt sé að verkjastilla
sjúklinginn og veita fyrstu meðferð þannig að ekki
sé lengur neyð til staðar og hægt sé að flytja hann
á sjúkrahús án forgangsaksturs.
I allra brýnustu neyðartilvikum, svo sem þegar
sjúklingur er með lokaðan öndunarveg, getur
verið æskilegt að fá fylgd lögreglu. Fer lögregla
þá á undan sjúkrabíl-num og getur greitt leið hans
og lokað fyrir umferð á gatnamótum þannig að
bíllinn þurfi síður að hægja ferðina. Þó notið sé
aðstoðar lögreglu er engu að síður nauðsynlegt
að halda athygli við aksturinn og aka af skynsemi.
Ahöfn sjúkrabíls á að vinna saman sem ein heild,
í því felst meðal annars að beina því til ökumanns
að aka hægar ef öðrum í áhöfn finnst hraðinn
orðinn of mikill sem og að upplýsa ökumann um
ástand sjúklings og það hvort ástæða sé til þess að
aka á forgangi eða ekki.
Nota þarf sætisbelti, bæði þegar setið er í
framsætum og einnig eins og hægt er meðan verið
er að sinna sjúklingi aftur í bílnum. Sjúklingur þarf
einnig að vera spenntur niður á börurnar, enda
óásættanlegt að minna öryggi sé viðhaft í forgangs-
akstri en í almennri umferð. Erfitt getur verið að
spenna börn í sjúkrabíl, en í öllum sjúkrabílum þarf
að vera búnaður til að hægt sé að flytja barnið fast-
spennt. Allur búnaður í sjúkrabfl á einnig að vera
spenntur fastur, laus búnaður, til dæmis hjarta-
stuðtæki eða súrefnisflaska, getur verið stórhættu-
legur.
Umferðarslys
Fyrsta atriði sem huga þarf að á vettvangi umferð-
arslysa er að tryggja öryggi og er það verkefni
lögreglumanna. Ef lögreglan er ekki komin á vett-
vang í upphafi aðgerða geta aðrir viðbragðsaðilar
þurft að taka þann þátt að sér. A hann ávallt að
hafa forgang á að sinna sjúklingunum.
Sjúkrabfl er venjulega lagt í vegkanti með blikk-
andi ljósum þannig að hann sé viðvörun fyrir aðvíf-
andi umferð, án þess þó að loka slysstað fyrir að-
komu annarra björgunarbfla. Viðvörunarþríhyrn-
inga þarf að setja í vegkantinn í um 200 metra
fjarlægð frá slysstaðnum, en staðsetningu þeirra
getur þurft að aðlaga þannig að sé hægt að aðvara
ökumenn um að slysstaður sé handan blindhæðar.
Ef nægilegur fjöldi björgunaraðila er til staðar og
aðstæður erfiðar getur verið æskilegt að staðsetja
fólk í 200-300 m fjarlægð frá slysstað með vasaljós
í hendi til að tryggja að ökumenn séu varaðir við
slysstað í tæka tíð.
í bílflaki og í kringum það er venjulega mikið
af glerbrotum, æskilegt er því að björgunaraðilar
klæðist öryggishönskum til að draga úr hættu.
Ef bíll er mikið aflagaður getur þurft að beita
sérhæfðum klippum til að ná sjúklingi út. Pví fylgir
mikil liætta á að gler- og/eða málmflísar skjótist
undan klippunum og því ætti læknir helst ekki að
vera nálægt meðan klippt er, en hið minnsta vera
með öryggisgleraugu.
Þegar komið er að bflflaki er mikilvægt að
athuga hvort óhætt sé að nálgast það. Ef bfll ligg-
ur á hlið eða í brekku getur verið hætta á að
flakið skríði til og valdi frekari áverkum og þá
þarf að skorða flakið áður en hægt er að nálgast
sjúklinginn. Algengt er að bensín eða olía leki á
slysstað og ávallt þarf að meta eldhættu í flakinu.
Tryggja þarf að ekki sé reykt á slysstað og æskilegt
er að slökkvitæki sé tiltækt ef eldur blossar upp.
Taka skal rafmagn af bflnum og æskilegt að af-
tengja rafgeymi.
Læknablaðið 2006/92 715