Læknablaðið - 15.12.2006, Blaðsíða 15

FRÆÐIGREINAR / AUGNLÆKNINGAR
Makúlubjúgur: Aðeins einn sjúklingur sem
fékk triamcinolone inndælingu vegna æða-
himnu- og sjónhimnubólgu átti OCT mælingar.
Miðgrófarþykktin mældist 331 |tm fyrir og 465 |tm
eftir meðferð.
Þrýstingshœkkim og aðrir fylgikvillar
Hjá fjórum einstaklingum mældist þrýstingur
innan augans hærri en 21 mmHg á fyrstu tveimur
mánuðunum eftir meðferð. Þrír þeirra höfðu feng-
ið 8 mg af triamcinolone en sá fjórði 12 mg. Hann
var með gláku fyrir meðferð og var augnþrýstingur
hærri fyrir inndælingu (27 mmHg) en eftir hana
(21 mmHg). Hinir þrír mældust með augnþrýsting
á bilinu 28-32 mmHg. Hækkun augnþrýstings kom
fram hjá einum sjúklingi fjórum mánuðum eftir
inndælingu og mældisl þá 47 mmHg. Þrýstingur
lækkaði hjá öllum við lyfjameðferð. Engir tveir
þeirra höfðu sama augnsjúkdóm.
Hjá einum sjúklingi er lýst vaxandi skýmyndun
á augasteini en þau einkenni komu fram í báðum
augum og því erfitt að tengja við meðferðina.
Umræða
Inndæling triamcinolone acetonide barkstera
í glerhlaup sjúklinga með makúlubjúg bætir
sjónskerpu hjá nær helmingi sjúklinga, viðheldur
henni hjá um helmingi sjúklinga og fáir versna.
Virkni meðferðar hélst fram að sex mánaða
eftirliti hjá flestum í þessari rannsókn. I ákveðnum
tilfellum var inndæling endurtekin og þegar
niðurstöður þeirra tilfella voru skoðaðar sást
svipaður árangur eftir hverja inndælingu. í þremur
tilfellum fundust engar upplýsingar um sjúklinginn
og hjá sex til viðbótar var of stutt frá inndælingu
til að hægt væri að meta sjónskerpu þremur og sex
mánuðum eftir meðferðina.
Optical Coherence Tomography (OCT) er sú
tækni sem reynst hefur best til að meta makúlu-
bjúg og felst hún í því að innrauðir ljósgeislar eru
sendir um ljósop að augnbotni sjúklingsins. Síðan
fer fram tölvukeyrð úrvinnsla sem byggist á því
að mæld er töf endurvarpsins og styrkur innrauða
ljóssins sem endurkastast af innri vefjum augans
(sjónhimnunni). OCT byggist á samfösun geisla og
töfinni á Ijósgeislanum frá hverju lagi sjónhimn-
unnar. Aðferðin gerir læknum kleift að skoða í
tvívídd sneiðmynd af lifandi sjónhimnuvef niður í
10 pm þykkt. Þetta þýðir að hægt er að rannsaka
hvert lag sjónhimnunnar fyrir sig og meta þykkt,
bjúg eða litþekjulos (14). OCT gerir kleift að
kvarða makúlubjúg (með tölulegum þykktarmæl-
ingum) tölulega.
Ekki var mikið til af OCT mælingum hjá þeim
sjúklingum sem fóru fyrstir í sterameðferðina
Mynd 4 A: Dæmi um vel heppnaða meðferð. OCT myndir af sjónhinmu sjúklings
með makúlubjúg vegna sykursýki. Þykknun sjónhimnunnar sýnir bjúginn fyrir triamc-
inolone inndælingu þegar þykkt miðgrófar mœlist 638 pm þykk.
Mynd 4 B: Eftir meðferð er sjónhimnan flöt og þykkt miðgrófar er 287 pm (B).
enda er þessi tækni ný á markaði og hefur nýlega
verið tekin upp á íslandi. Notkun OCT í augn-
sjúkdómafræði fer ört vaxandi og tæknin lofar
góðu við greiningu, meðhöndlun og eftirfylgd
sjónhimnusjúkdóma (14).
Hækkaður augnþrýstingur var ekki verulegt
vandamál hjá okkar sjúklingahópi, þrátt fyrir að
talið hafi verið að hjá 40-50% þeirra sem fá yfir 20
mg af triamcinolone sterainndælingu í auga hækki
augnþrýstingur 1-2 mánuðum eftir aðgerð og 1-2%
þessara augna endi í aðgerð vegna gláku ef augn-
þrýstingurinn svari ekki lyfjameðferð (15). Því er
einnig lýst að 20-40% aldraðra einstaklinga fari í
augasteinsskipti vegna skýs á augasteini innan árs
frá inndælingunni (16) og að 0,001% sjúklinganna
fái alvarlega sýkingu innan augans eftir aðgerð
(17) . Engir alvarlegir fylgikvillar komu fram eftir
inndælingar á íslandi á umræddu tímabili (enda
ekki margar), en viðbúið er að skýmyndun á auga-
steini komi fram með tímanum.
Inndæling með triamcinolone dregur úr ma-
kúlubjúg og bætir sjón að minnsta kosti um tíma
(18) . Læknar hafa notað inndælingu með triamc-
inolone acetonide með góðurn árangri við ýmsum
augnsjúkdómum (18-22). Þörf er á stórum fram-
skyggnum rannsóknum með langri eftirfylgd til að
meta gildi slíkrar meðferðar með óyggjandi hætti.
Læknablaðið 2006/92 851