Læknablaðið - 15.12.2006, Blaðsíða 21

FRÆÐIGREINAR / BARKABÓLGA
höfunda að barksteranotkun hafi getað stuðlað
að sýkingunni eins og hjá tveimur öðrum börn-
um sem greint var frá tveimur árum síðar (17).
Fyrir áratug síðan greindu Mancao og félagar
frá tveimur tilfellum þar sem heilbrigð börn með
barkabólgu af völdum herpes simplex höfðu ekki
fengið barkstera. Þeir töldu þó ólíklegt að um
frumsýkingu væri að ræða, líklegast kæmi herpes
simplex sýkingin í kjölfar frumsýkingar annarrar
veiru sem veikti frumubundið ónæmissvar (7).
Krause og félagar fjölluðu einnig um barkabólgu
af völdum herpes simplex en nú hjá börnum sem
höfðu blöðrur og sár í munni við greiningu. Þeir
ályktuðu að frumsýkingin væri líklegast af völdum
herpes simplex veirunnar án þess að kanna nánar
tilvist þekktra sýkingavalda (8).
Hjá drengnum sem greint er frá í þessari
grein voru hins vegar tekin blóðvatnspróf fyrir
þeim veirum sem í langflestum tilvikum valda
barkabólgu, þó listinn hafi ekki verið tæmandi.
Til dæmis voru mótefni gegn metapneumóvírus
ekki tekin en sá vírus var einangraður fyrst árið
2001 og veldur neðri öndunarfærasýkingum en
sjaldnar barkabólgu (6). Þá var ekki tekið mótefni
gegn parainflúensu af gerð 2 þar sem hún grein-
ist vanalega ekki á þeim árstíma sem drengurinn
var veikur. Blóðvatnsprófin reyndust öll neikvæð
og ályktum við því að um frumsýkingu af herpes
simplex hafi verið að ræða. Þess ber að geta að
vissulega hefði það styrkt greininguna enn frekar
að taka strok frá barka í veiruræktun líkt og í til-
fellum sem vitnað hefur verið í (7,8). Haterhill og
félagar studdust hins vegar fyrst og fremst við klín-
íska greiningu, það er hvort dæmigerð sár voru til
staðar í barka við speglun (12).
í þessu tilfelli er barksteragjöfin ólíklegur
orsakavaldur þar sem drengurinn hafði einkenni
áður en hún hófst. Hins vegar má velta því fyrir sér
hvort barksterarnir hafi hægt á bata sem skýrir ef
til vill langdreginn sjúkdómsgang.
Það má velta upp þeirri spurningu hvort veita
eigi sérhæfða meðferð með acyclóvír. Við yfirferð
yfir birt tilfelli virtist það vera matsatriði hverju
sinni hvort sérhæfðri meðferð var beitt. I þessu
tilfelli var mat lækna að ekki væri rétt að beita
slíkri meðferð þar sem greiningin lá ekki fyrir fyrr
en á 14. degi veikinda. Drengnum farnaðist vel og
sömuleiðis öðrum börnum sem greint hefur verið
frá í öðrum greinum og ekki hlutu meðferð (8).
Sökum fárra tilfella er erfitt að rannsaka árangur
sérhæfðrar meðferðar og því mun klínískt mat
hverju sinni væntanlega ráða enn um sinn.
Niðurstaða
Barksteragjöf við barkabólgu hefur ótvírætt sann-
að gildi sitt og ástæða til að meðhöndla öll börn
með mikil og dæmigerð einkenni. Þó parainflú-
ensuveira sé algengasti orsakavaldur barkabólgu
þá geta aðrar veirur eins og herpes simplex valdið
slíkri sýkingu. Meðhöndlun með veirulyfjum sem
hafa hamlandi áhrif á herpes simlex geta komið
til greina ef sýkingavaldurinn greinist snemma í
sjúkdómnum.
Þakkir
Þröstur Haraldsson fyrir aðgang að greinasafni
sínu um barkabólgu.
Heimildir
1. Malhotra A, Krilov LR. Viral Croup. Pediatr Rev 2001; 22: 5-
12.
2. Denny FW, Murphy TF, Clyde WA Jr, Collier AM, Henderson
FW. Croup: an 11-year study in a pediatric practice. Pediatrics
1983;71:871-6.
3. Ewig JM. Croup. Pediatr Ann 2002; 31:125-30.
4. Brown JC. The management of croup. Br Med Bull 2002; 61:
189-202.
5. Rosekrans JA. Viral Croup: current diagnosis and treatment.
Mayo Clin Proc 1998; 73:1102-6.
6. Crowe JE jr. Human metapneumovirus as a major cause of
human respiratory tract disease. Pediatr Infect Dis J 2004; 23:
s215-221.
7. Manaco MY, Sindel LJ, Richardson PH, Silver FM. Herpetic
croup: two case reports and a review of the literature. Acta
Paediatr 1996; 85:118-20.
8. Krause I, Schonfeld T, Ben-Ari J, Offer I, Garty BZ. Prolonged
croup due to herpes simplex virus infection. Eur J Pediatr
1998; 157:567-9.
9. Inglis AF. Herpes simplex virus infection: a rare case of
prolonged croup. Arch Otolaryngol Head Neck Surg 1993; 119:
551-2.
10. Peltola V, Heikkinen T, Ruuskanen O. Clinical courses of
croup caused influenza and parainfluenza viruses. Pediatr
InfectDisJ 2002; 21:76-7.
11. Fitzgerald DA, Kilham HA. Croup: assessment and evidence-
based management. Med J Aust 2003; 179:372-7.
12. Hatherill M, Reynolds L, Waggie Z, Argent A. Severe upper
airway obstruction caused by ulcerative laryngitis. Arch Dis
Child 2001;85:326-9.
13. Jaffe, DM.The treatment of croup with glucocorticoids. N Engl
JMed 1998; 339:553-5.
14. Johnson DW, Jacobson S, Edney PC, Hadfield P, Mundy
ME, Schuh S. A comparsison of nebulized budesonide,
intramuscular dexamethasone, and placebo for moderately
severe croup. N Engl J Med 1998; 339:498-503.
15. Bjornson BJ, Klassen TP, Williamson J, Brant R, Mitton C,
Plint A, et al. A randomised trial of a single dose of oral
dexamethasone for mild croup. N Engl J Med 2004; 351:1306-
13.
16. Sofer S, Pagtakhan RD, Hoogstraten J. Fatal lower respiratory
tract infection due to herpes simplex virus in a previously
healthy child. Clin Pediatr 1984:23:406-9.
17. Harris JB, Lusk R, Wagener JS, Andersen RD. Acute viral
laryngotracheitis complicated by herpes simplex virus
infection. Otolaryngol He ad Neck Surg 1987; 96:190-3.
Læknablaðið 2006/92 857