Læknablaðið - 15.02.2008, Síða 20

FRÆÐIGREINAR
SYKURSÝKI 2
Tafla llla. Hlutfallsleg dreifing taugaeinkennavogar (95% Cl)*
Einkenni (stig) Tilfelli (SS2) Viömið
Engin (0-2) 56,1% (41,0-70,1) 64,7% (47,9-78,5)
Mæg (3-4) 4,9% (1,4-16,1) 8,8% (3,0-23,0)
Meöalsvæsin (5-6) 14,6% (6,9-28,4) 17,7% (8,4-33,5)
Svæsin (7-9) 24,4% (13,8-39,3) 8,8% (3,0-23,0)
*p=ns fyrir mun á dreifingu milli tilfella og viömiöa.
Tafla lllb. Hlutfallsleg dreifing taugateiknavogar (95% Cl)*.
Einkenni (stig) Tilfelli (SS2) Viðmió
Engin (0-2) 82,9% (68,7-91,5) 100%
Væg (3-5) 12,2% (5,3-25,6) 0%
Meöalsvæsin (6-8) 4,9% (1,4-16,1) 0%
Svæsin (9-10) 0% 0%
*p<0,02 fyrir mun á dreifingu milli tilfella og viðmiða.
einstaklingur með sykursýki reyndist við skoðun
hafa fótasár. Algengasta teiknið var þurr húð sem
fannst hjá um helmingi eða 51,2% (95% CI: 36,5-
65,8) einstaklinga með SS2 miðað við 17,7% (95%
CI: 8,4-33,5) hjá viðmiðunarhópi (p<0,003). Teikn
um sveppasýkingu í nöglum voru næstalgengasta
teiknið sem kom fyrir í 39,0% (95% CI: 25,7-54,3)
SS2 hópsins miðað við 23,5% (95% CI: 12,4-40,0)
í viðmiðunarhópnum en þessi munur var ekki
marktækur. Þessu næst kom óeðlilegt titringsskyn
sem var til staðar hjá 34,2% (95% CI: 21,6-49,5) SS2
sjúklinganna miðað við 11,8% (95% CI: 4,8-26,6)
viðmiðunarhóps (p<0,003). Hvað varðar æðakerf-
ið var einhver af fjórum púlsum óþreifanlegur
hjá 24,4% (95% CI: 13,8-39,3) SS2 hópsins en hjá
17,7% (95% CI: 8,4-33,5) sem var ekki marktækur
munur. Mynd 1 gefur yfirlit yfir algengi þeirra
teikna (óeðlileg teikn) sem leitað var eftir. Enginn
af viðmiðum náði þremur stigum eða meira á TTV
(tafla Illb).
Útæðasjúkdómur og taugakvilli
Eins og fram kemur á mynd 1 var enginn munur
á algengi útæðasjúkdóms samkvæmt einföldu
klínísku mati með þreifingu á slagæðum í fótum
(vantar 2 af 4 púlsum) en um 15% í hvorum
hópi taldist þannig hafa útæðasjúkdóm. Veik en
marktæk fylgni fannst á milli einkenna og teikna
frá taugakerfi (TEV & TTV, r=0,3 og p<0,03) og
veik fylgni fannst einnig milli aldurs og TTV
(r=0,3 p<0,04) en ekki milli aldurs og TEV. Engin
fylgni fannst milli tíma frá greiningu sykursýki og
einkenna eða teikna frá taugakerfi, hvort sem leið-
rétt var fyrir aldur eða ekki. Allsterk og marktæk
fylgni var milli HbAlc og TTV (n=15, r=0,6 og
p<0,03) og einnig milli TTV og titringsskyns metið
með Biothesiometer (n=9, r=0,7 og p<0,001). Engin
fylgni fannst milli TEV og HhAlc. Samkvæmt skil-
greiningu Youngs (12) á taugakvilla sem tekur mið
af bæði einkennum og teiknum, höfðu 12,2% (95%
CI: 5,3-25,6) SS2 hópsins taugakvilla en enginn af
viðmiðunarhópi (p<0,04).
Umræða
Fullorðið fólk virðist hafa fjölskrúðug fótaein-
kenni og teikn, hvort sem það er með sykursýki
eða ekki. Þannig var enginn þátttakandi með full-
komlega eðlilega fótaskoðun en 56% SS2 sjúkling-
anna og 38% viðmiða höfðu einhver einkenni frá
fótum. Smæð rannsóknarhópsins endurspeglast í
víðum öryggismörkum og er líklegt að það sé að
hluta skýringin á því að þó allmörg einkenni og
teikn séu algengari hjá einstaklingum með SS2,
var sjaldnast um tölfræðilega marktækan mun að
ræða. Einnig ber að nefna að af 130 mögulegum
þátttakendum tóku einungis 58% þátt. Líklegt er
að þeir heilbrigðustu taki þátt og niðurstöðurnar
endurspegla þá minnsta mögulegan mun á milli
sjúklinganna með SS2 og viðmiða.
Algengasta afbrigði taugakvilla í SS2 er
blönduð tegund skyn- og hreyfitaugaröskunar.
Faraldsfræðirannsóknir eru mjög misvísandi hvað
varðar algengi fótameins hjá SS2 sjúklingum og
stafar það fyrst og fremst af misræmi milli birtra
greina hvað varðar rannsóknarþýði, greining-
araðferðir og skilgreiningar (12, 18, 19). Ekki
er talið skynsamlegt að taka mið af einkennum
eingöngu við greiningu á taugakvilla (20) og eru
niðurstöður okkar í samræmi við það því þó flest
einkenni væru algengari í SS2 hópinum var ekki í
neinu tilfelli um tölfræðilega marktækan mun að
ræða. Gilti einu þó einkennin væru lögð í tauga-
einkennavog (tafla Illa). Marktæk en veik fylgni
reyndist vera milli TEV (taugaeinkennavog) og
TTV (taugateiknavog) en engin fylgni fannst milli
einkenna (TEV) og aldurs, tíma með sykursýki,
titringsskyns mælt með Biothesiometer eða syk-
urstjómar (HbAlc) sem allt styður þessa ályktun.
Samkvæmt skilgreiningu Youngs (12) höfðu
einungis um 12% einstaklinga með langvarandi
SS2 merki um taugakvilla. Þetta var þó marktækt
algengara en hjá viðmiðum (p<0,04) þar sem eng-
inn náði greiningarskilmerkjum. Niðurstöður
okkar varðandi TTV eru með því lægsta sem birt
hefur verið en tölumar fyrir titringsskyn (um
þriðjungur einstaklinga með SS2 en 12% viðmiða,
p<0,003) og þrýstingsskyn (óeðlilegt hjá fimmt-
ungi í SS2 hópi miðað við 3% viðmiða p<0,003)
em sambærilegar við aðrar rannsóknir sem nefna
10-50% (11, 12, 21). Hærri tölurnar sem birtar
hafa verið koma frá rannsóknum á sérstökum
sykursýkisgöngudeildum á sjúkrahúsum (12) og
lægstu gildin, sem eru sambærileg, úr utanspít-
1 12 LÆKNAblaðið 2008/94