Læknablaðið - 15.07.2008, Blaðsíða 15

FRÆÐIGREINAR
RANNSÓKNIR
kokkar á tímabilinu voru næmir fyrir pensillfni en
af fimmtán tilfellum hemólýtískra streptókokka af
hjúpgerð A voru fimm tilfelli ónæm fyrir erythro-
mycini (33%).
Umræður
Rannsókn okkar sýnir hvaða bakteríur eru algeng-
astar í blóðsýkingum hjá mismunandi aldurshóp-
um barna og hvert sýklalyfjanæmi bakteríanna er.
Upplýsingarnar eru gagnlegar þegar ákveða þarf
reynslulyfjameðferð með sýklalyfjum. Auk þess
má styðjast við upplýsingamar við skipulagningu
á fyrirbyggjandi aðgerðum gegn ákveðnum bakt-
eríum.
Niðurstöður okkar staðfesta að blóðsýkingar
eru hlutfallslega algengastar á fyrsta aldursári
bama en tæplega helmingur blóðsýkinganna var
hjá börnum innan eins árs aldurs. Þessi aldurs-
hópur var þó eingöngu um 5% allra bama undir
18 ára á landinu á tímabilinu (17). Ákveðnar
bakteríur greindust einkum hjá börnum á fyrsta
aldursári; en þar má helst nefna GBS og E. coli
sem er í samræmi við erlendar rannsóknir (7, 18).
Kóagúlasa neikvæðir stafýlókokkar ræktuðust oft-
ast úr blóðræktunum. Niðurstöðurnar voru hins
vegar flokkaðar sem líkleg mengun í 91,8% tilvika
en sem líkleg sýking í 8,2% tilvika. Þó þetta hlut-
fall sé hátt ber að hafa í huga að oft getur reynst
erfitt að draga blóð úr ungum börnum og stund-
um er notast við ræktanir frá æðaleggjum þrátt
fyrir þekkt vandkvæði þess, einkum með tilliti til
bakteríumengunar.
í yfirliti yfir blóðsýkingar á Landspítala árin
1990-1994 kemur fram að hlutfall kóagúlasa
neikvæðra stafýlókokka var 14,5% en hafði þá
hækkað úr 6,5% frá síðustu athugun 1982-1983
(19). Aukning á KNS sýkingum hjá nýbumm
hefur einnig verið lýst hér á Islandi (4). Samkvæmt
okkar rannsókn er 7,1% af sýkingum og líklegum
sýkingum rannsóknartímabilsins af völdum KNS
en frekari klínískar athuganir og yfirferð sjúkra-
skráa þyrfti til að kanna hvort staðfesta mætti
þá tölu. Þó er ljóst að hlutfall KNS sýkinga er að
aukast og má ef til vill rekja þetta til aukinna fram-
fara í læknisfræði með auknum fjölda aðgerða
og tækja og notkunar æðaleggja; oft í sambandi
við stranga ónæmisbælandi meðferð. Einnig er
árangur af meðferð minnstu fyrirburanna betri en
áður og eykur það vafalítið fjölda KNS sýkinga í
tengslum við æðaleggi og tækjanotkun.
Samkvæmt okkar rannsókn vom pneumó-
kokkar algengasta ástæða jákvæðra blóðræktana
er töldust sýkingar. Há tíðni sýkinga af þeirra
völdum er í samræmi við niðurstöður erlendra
rannsókna (6,18, 20-22). Einnig er það í samræmi
Tafla III. Algengustu bakteríur blóðsýkinga barna á íslandi 1994-2005 úr flokkum
sýkinga og líklegra sýkinga.
Bakteríutegund Fjöldi ræktana Hlutfall af sýkingum og líklegum sýkingum
Streptococcus pneumoniae 103 19,3%
Staphylococcus aureus 94 17,6%
Neisseria meningitidis 72 13,5%
Escherichia coli 47 8,8%
Hemólýtískir streptókokkar af hj. B 42 7,9%
Kóagúlasa neikvæðir stafýlókokkar 38 7,1%
Enterococcus sp. 26 4,9%
Hemólýtískir streptókokkar af hj. A 15 2,8%
Klebsiella sp. 11 2,1%
Haemophilus influenzae 8 1,5%
Samtals: 456 85,5%
við fyrri rannsóknir að sýkingin er hlutfallslega al- Mynd 4. Hjúpgerðir men-
gengust meðal leikskólabarna (12) en börn á þess- £“^8M^Élandi"
um aldri bera oft bakteríuna í nefkoki og vegna 1994-2005.
mikilla návista barnanna smitast hún greiðlega.
Sýklalyfjaónæmi pneumókokka hefur verið
algengt á íslandi samanborið við önnur lönd í
Norður-Evrópu (12, 23, 24). Fjölónæmi pneumó-
kokka meðal leikskólabama er talið tengjast mikilli
sýklalyfjanotkun í þeim aldurshópi. Áhugaverður
árangur hefur náðst í baráttunni við ónæma
pneumokókka á íslandi en afar mikilvægt er að
fylgjast grannt með þróun þeirra (25). Algengustu
hjúpgerðir pneumókokka á rannsóknartímabilinu
voru 7,14 og 19. Þeir fjölónæmu stofnar sem rækt-
uðust á tímabilinu voru af hjúpgerðum 6, 6B, 14
og 19. Hér á landi hafa verið rannsökuð bæði
níugild (PCV9) og ellefugild (PCVll) bóluefni
gegn pneumókokkum (26). Ellefugilda bóluefnið
inniheldur sömu hjúpgerðir og sjögilda bóluefnið
Prevnar® (4, 6B, 9V, 14,18C, 19F og 23F) auk hjúp-
gerða 1, 3, 5 og 7F (26). Samkvæmt okkar rann-
sókn var í 84% tilfella um að ræða hjúpgerðir sem
finnast í ellefugilda bóluefninu. Með bólusetningu
hér á landi mætti því mögulega koma í veg fyrir
stóran hluta þeirra pneumókokkasýkinga. Frekari
rannsóknir á bólusetningu gegn pneumókokkum
hér á landi eru því mjög áhugaverðar.
LÆKNAblaðið 2008/94 527