Læknablaðið - 15.07.2008, Blaðsíða 21

FRÆÐIGREINAR
RANNSÓKNIR
voru enn í meðferð árið 2001, ræktanir sem bárust
árið 2001 frá þessum börnum voru teknar með í
útreikninga.
Skráningaraðferðir
Skráðar voru sex breytur hjá hverjum þessara sjúk-
linga. Þær voru: 1) kyn, 2) greining (stuðst var við
ICD9 og ICD10 greiningarkerfin og krabbameins-
flokkun NOPHO (28)), 3) greiningardagsetning,
4) aldur við greiningu, 5) hvaða meðferð var beitt,
þ.e. aðgerð, geislun eða lyfjameðferð og hvaða
meðferðaráætlun (NOPHO protocol) var fylgt og
6) hvort blóðræktun hafi verið gerð, bæði á meðan
meðferð stóð og á tveggja ára tímabili eftir að með-
ferð lauk. Ef blóðræktun var gerð voru eftirfarandi
breytur skráðar til viðbótar:
Blóðræktun: Eftirfarandi atriði voru skráð: 1)
dagsetning ræktunar, 2) hvaðan ræktun var tekin
(úr bláæðalegg eða beint úr æð), 3) sýklalyfjanotk-
un þegar blóðræktun var gerð, 4) sýklalyfjameð-
ferð og 5) niðurstöður ræktunar. Þegar sýklar
ræktuðust úr blóði sjúklinga var auk þess skráð: 6)
tegund sýkils/sýkla, 7) sýklalyfjanæmi og 8) lagt
mat á hvort vöxtur sýkils væri vegna: a) sýkingar,
b) líklegrar sýkingar, c) líklegrar mengunar, d)
mengunar eða e) óvíst. Við þetta mat var stuðst við
líkindi á því að viðkomandi örverutegund tengd-
ist sýkingum eða mengunum, fjölda jákvæðra
blóðræktunarsetta, hve fljótt ræktun varð jákvæð
og í sumum tilfellum mat sérfræðinga í sýklafræði
og/eða smitsjúkdómum (29).
Blóðmynd: Blóðprufuniðurstöður frá sama
degi og blóðræktun var fengin voru skoðaðar.
Þaðan fengust eftirfarandi breytur: 1) fjöldi hvítra
blóðkorna, 2) fjöldi daufkyrninga og 3) CRP gildi.
4) Út frá fjölda daufkyminga fékkst hvort um
daufkymingafæð væri að ræða þegar blóðrækt-
unin var gerð. Daufkymingafæð var skilgreind
sem heildarfjöldi daufkyrninga < 1,0 (xl09/L) og
viðmiðunargildi í samræmi við rannsóknastofu
Landspítala (30). 5) Tímalengd daufkyrningafæð-
ar var athuguð.
Líkamshiti: Hæsta hitastig á síðustu 12 klukku-
stundum fyrir blóðræktun var skráð.
Aðskotahlutir: Skráð var hvort sjúkling-
ar höfðu: 1) inniliggjandi holæðalegg (central
venous catheter), 2) lyfjabrunn (Port-A Catheter)
eða 3) heilahólfa-kviðarhols ventil/skammhleypu
(ventriculo-peritoneal shunt).
Afdrif sjúklinganna voru að lokum athuguð
með áherslu á það hvort einhver börn létust úr
sýkingu á tímabilinu.
Úrvinnsla og tölfræði: Þeir þættir sem kann-
aðir voru í sjúkraskrám vom skráðir í FileMaker
Pro 5.0v. Eftir gagnasöfnun og úrvinnslu var
gerður tölfræðilegur samanburður á börnum með
Flokkun æxla og illkynja sjúkdóma
Hvítblasði (21)
Eitlakrabbamein (17)
lllkynja æxli f MTK (24)
Góðkynja æxli í MTK (4)
Sympatísk taugak.æxli (3)
Sjónukímæxli (2)
Nýrnaæxli (6)
Lifraræxli (1)
Beinæxli (5)
Mjúkvefjaæxli (7)
Kímfrumuæxli (3)
Þekjuvefs- og húðæxli (10)
Ýmis sjaldgæf æxli (15)
jákvæðar og neikvæðar blóðræktanir og börn sem
greindust með hvítblæði voru borin saman við
börn sem greindust með föst æxli á tímabilinu.
Allir tölfræðiútreikningar voru gerðir í Excel
og GraphPad InStat. Gögnin voru athuguð með
ópöruðu t-prófi og Fisher exact prófi og var töl-
fræðilega marktækur munur talinn sem p-gildi
lægra en 0,05.
Mynd 1. Æxli og illkynja
sjúkdómar í 118 bömum,
1991-2000.
Leyfi
Sótt var um tilskilin leyfi til Persónuvemdar og
Siðanefndar Landspítala. Fengið var samþykki
fyrir rannsókninni og aðgangi að sjúkraskrám.
Allar upplýsingar um sjúklinga voru skráðar
undir sérstöku rannsóknarnúmeri og voru ekki
persónugreinanlegar.
Niðurstöður
Faraldsfræði æxla og illkynja sjúkdótna
Sjúklingar voru alls 118, 62 drengir og 56 stúlk-
ur. Nítján börnum þurfti að sleppa í athugun á
blóðsýnum vegna skorts á gögnum í sjúkraskrám
þeirra, einkum gögnum varðandi blóðrannsóknir.
Aldur barnanna sem greindust var á bilinu 0 (böm
sem höfðu meðfætt krabbamein) til og með 15 ára.
Meðalaldur sjúklingahópsins var 5,9 (SD 4,6) ár og
miðgildið var 5,0 ár. Ekki var marktækur munur
á meðalaldri kynjanna við greiningu. Tíu börn
greindust á fyrsta aldursári og þar af höfðu sex
börn meðfæddan sjúkdóm. Af 118 bömum sem
greindust á tímabilinu eru 15 látin, átta drengir og
sjö stúlkur. Ekkert þeirra lést vegna blóðsýkingar
af völdum baktería.
Fjöldi greininga æxla og illkynja sjúkdóma
Að meðaltali greindust 11,8 (SD 3,9) börn á ári og
LÆKNAblaðíð 2008/94 533