Læknablaðið - 15.03.2010, Síða 12

FRÆÐIGREINAR
RANNSÓKNIR
Mynd 1. Fjöldi og dreifing
sjúklinga með brátt ST-
hækkunar hjartadrep sem
voru fluttir í sjúkraflugvél
af norðursvæði (sá hluti
sem ekki er skyggður) á
Landspítala á tímabilinu
2007-2008.
rannsóknar var að kanna hver raunverulegur
flutningstími sjúklinga með brátt hjartadrep er
á Norðursvæði og hvort læknismeðferð hafi
verið í samræmi við klínískar leiðbeiningar.
Markmiðið er að firtna þætti þar sem bæta má
meðferð sjúklinga með brátt hjartadrep, frá því að
sjúklingur fær einkenni og þar til hann er kominn
inn á Landspítala.
Sjúklingar og aðferðir
Rannsóknin var afturskyggn og lýsandi þar sem
skoðuð voru afrit sjúkraskýrslna úr sjúkraflugi frá
árunum 2007 og 2008. Á þessu tímabili voru 1061
sjúklingur fluttur í 988 flugferðum. 33 sjúklingar
voru greindir með ST-hækkunar hjartadrep út frá
einkertnum og breytingum á hjartalínuriti (>2mm
hækkun á ST-bili í að mirtnsta kosti tveimur
aðliggjandi framveggsleiðslum, >lmm hækkun
í tveimur aðliggjandi leiðslum utan framveggs,
Tafla I. Mismunandi tímaútreikningar fyrir sjúklinga með ST-hækkunar hjartadrep eftirþvi
hvort þeir voru fluttir frá Akureyri (með viðkomu á FSA) eða utan Akureyrar.
Sjúklingar fluttir frá Akureyri (n=17) Sjúklingar utan Akureyrar (n=16) p-giidi
Tími frá upphafi einkenna að FSL 1:35 klst. (0:05-7:24) 2:35 klst. (0:10-8:00) P=0,28
Timi frá FSL að segaleysandi meðferð 0:38 klst. (0:28-1:00) n= 9 0:30 klst. (0:17-1:18) n= 7 P=0,89
Tími frá FSL að beiðni um sjúkraflug 0:40 klst. (0:16-7:39) 0:33 klst. (0:04-8:50) P=0,48
Flutningstimi frá útkalli að komu á Landspítala 1:59 klst. (1:36-3:09) 2:23 klst. (1:40-4:02) P<0,05
Heildartími frá FSL að komu á Landspítala 2:59 klst. (2:06-30:14) 3:19 klst. (1:45-11:11) P=0,46
P<0,05 = marktækur munur á milli hópa.
Uppgefnir tímar eru miðgildi.
FSL: Fyrstu samskipti við lækni
nýtt vinstra greinrof eða lækkun á ST-bili í hægri
brjóstleiðslum'.16 Öll gögn sjúklinga með ST-
hækkunar hjartadrep voru skoðuð, frá því að
sjúklingur hitti lækni fyrst þangað til viðkomandi
útskrifaðist af Landspítala. Útbúið var sérstakt
eyðublað þar sem upplýsingar um upphaf og
eðli einkenna voru skráðar. Tímasetningar sam-
skipta við heilbrigðisstarfsmenn voru skráðar;
hvenær viðkomandi kom á heilsugæslustöð/
heilbrigðisstofnun eða var vitjað af lækni
(með möguleika á greiningu með 12-leiðslu
hjartarafriti), hvaða meðferð var veitt og hvenær.
Úr flugskýrslu var skráð hvenær beiðni um
sjúkraflug barst, hvenær sjúkralið var komið
á áætlunarstað, brottfarartími með sjúkling og
lendingartími á Reykjavíkurflugvelli. Upplýsingar
um meðferð utan spítala voru skráðar og
einnig atvik og fylgikvillar. Upplýsingar um
innritunartíma á Landspítala fengust úr sjúkra-
skrá, ásamt ástandi og meðferð sjúklings. Kannað
var hvort ST-hækkanir voru gengnar niður
við komu á sjúkrahúsið, hvort og hvenær
sjúklingur undirgekkst hjartaþræðingu með
kransæðavíkkun, hvenær sjúklingur útskrifaðist
og hvort fylgikvillar komu upp í legu. Tveir
læknar sáu um alla upplýsingaöflun og skráningu.
Úrvinnsla gagna var unnin í SPSS fyrir Windows.
Viðurkenndar tölfræðiaðferðir voru notaðar; t-test
til að athuga mun á samfelldum (continuous)
breytum og 2 próf á mismunandi hópum
(categorial). Líkindastuðull (p-gildi) <0,05 var
talinn gefa til kynna marktækan mun milli hópa.
Rannsóknin hefur verið tilkynnt Persónuvernd
og var framkvæmd með leyfi vísindasiðanefndar
og yfirlækna viðkomandi heilsugæslustöðva og
heilbrigðisstofnana.
Niðurstöður
33 sjúklingar með ST-hækkunar hjartadrep voru
fluttir í sjúkraflugvél á Landspítala. 17 (51,5%)
voru fluttir frá Sjúkrahúsinu á Akureyri og 16
(48,5%) utan Akureyrar (sjá mynd 1). Meðalaldur
sjúklinga var 60,6 ár (dreifing 45-89 ár), karlar
voru 26 (78,8%) og konur sjö (21,2%). Tæplega
helmingur sjúklinga (48,5%) var með drep í
undirvegg hjarta, 12 (36,5%) í framvegg, tveir
(6,1%) í hliðarvegg, tveir í bakvegg og einn (3,0%)
í fram- og hliðarvegg hjarta. Ekki var marktækur
munur á aldri, kyni eða staðsetningu dreps eftir
því hvort sjúklingar voru fluttir frá Akureyri eða
öðrum stöðum á Norðursvæði.
Heildarflutningstími sjúklinga með ST-
*ST-lækkanir í hægri brjóstveggsleiðslum (V1-V3) með jákvæðri T-bylgju
eru talin ígildi ST-hækkana í bakvegg hjarta sem sannreyna má með >lmm
hækkun á ST-bili í leiðslum V7-V9.
160 LÆKNAblaðið 2010/96