Læknablaðið - 15.03.2010, Síða 39

S J
__________FRÆÐIGREINAR
ÚKRATILFELLI OG YFIRLIT
Mynd 2a og 2b.
Augnbotnamynd,
tekin við komu
sjúklings (tilfelli 2),
sýnir „cherry red
spot" sem kemur til
af blóðþurrðarbjúg
í sjónhimnu allt í
kringum miðgróf
augans. Mynd 2b
er sama mynd í
meiri stækkun og
sýnir rofí blóðsúlu
slagæðlinganna á
mörgum stöðum.
Mynd 3a og 3b.
Þessi augnbotnamynd
(frá sjúklingi í tilfelli
2) var tekin þremur
dögum síðar og sýnir
folva í sjónhimnu
áfram þrátt fyrir
að blóðflæðið sénú
órofið. Mynd 3b sýnir
stækkaðan hluta úr
mynd 3a.
Almenn skoðun var eðlileg. Daufur púls var í
gagnaugaslagæðum en engin eymsli við þreifingu.
Sjón var eðlileg á hægra auga en á því vinstra gat
hún ekki talið fingur. Hún nam aðeins mun á
ljósi og myrkri. Vinstra Ijósopið brást ekki við
ljósi. í augnbotnum sást rofin blóðsúla í slag- og
bláæðum, bjúgur og fölvi allt í kringum miðgróf
(e. fovea), sem var rauð ásýndum. Þetta útlit
augnbotnsins er á ensku fræðimáli kallað „cherry-
red spot". Augnskoðun samræmdist þannig lokun
á meginslagæð til augans (myndir 2a og 2b).
í héraði mældist sökk 45 mm/klst, en
daginn eftir við komu á Landspítala mældist
sökk 26 mm/klst og CRP 4 mg/L. Blóðhagur
var eðlilegur. Þar sem ekki þótti fyllilega ljóst
af hvaða orsökum æðin hafði lokast var gerð
uppvinnsla bæði með tilliti til risafrumuæðabólgu
og blóðsegareks (e. thromboembolism). Niðurstöður
frá blóðsegareksrannsóknum voru eðlilegar
(tölvusneiðmynd með skuggaefni af höfði
og hálsi, hjartaómun og Holter hjartsláttar-
rannsókn). Sermi var sent í prótein-rafdrátt
sem sýndi merki um bólguviðbrögð en ekki
merkjanleg paraprótein. Tekið var vefjasýni frá
vinstri gagnaugaslagæðinni sem sýndi virka
risafrumuæðabólgu.
Strax við komu á dag- og göngudeild augn-
lækninga fékk konan 55 mg af prednisólón með
töflugjöf. Nokkrum dögum síðar útskrifaðist
hún á 50 mg af prednisólón skipt niður í tvo
dagskammta (kl. 08:00 og 12:00) og var þá lögð
upp meðferðaráætlun um hægfara barkstera-
niðurtröppun í samráði við lækni í heimahéraði.
Sjónin hefur ekki batnað á vinstra auga (myndir
3a og 3b). Konan var hins vegar áfram með fulla
sjón á hægra auga.
Umræða
Sjúklingamir í íslensku rannsókninni sem fyrr er
vitnað til höfðu sögu um sjóntruflun í 14% tilfella
samkvæmt sjúkraskrá en aðeins einn sjúklingur af
85 sat uppi með viðvarandi blindu á öðru auganu.2
Sjóntruflanir í tengslum við risafrumuæðabólgu
eru afar mikilvægt einkenni, því tímabundið
sjónsviðstap getur verið undanfari óafturkræfrar
blindu. Meðal sjúklinga sem greinast með sjóntap
vegna risafrumuæðabólgu hafa tveir þriðju
hlutar orðið fyrir einhverjum sjóntruflunum í
aðdraganda veikindanna. Þar af em þokusýn
og sjónsviðstruflanir algengastar en tímabundið
sjóntap kemur þar á eftir. Þetta er vegna
ónógs blóðflæðis til sjóntaugar, sjónhimnu eða
æðahimnu augans og kemur að meðaltali um átta
LÆKNAblaðið 2010/96 187