Læknablaðið - 15.03.2010, Qupperneq 43

Ú R
_____UMRÆÐA O G
PENNA STJÓRNARM
F R É T T I R
A N N A L í
Ragnar Victor
Gunnarsson
heimilislæknir
Heilbrigðisstofnun
Suðurlands í Hveragerði
ragnarMhsu.is
Stjóm LÍ
Birna Jónsdóttir,
formaður
Þórarinn Guðnason,
varaformaður
Sigurveig Pétursdóttir,
gjaldkeri
Sigríður Ó. Haraldsdóttir,
ritari
Kristján G. Guðmundsson
Ragnar Victor Gunnarsson
Sigurður Böðvarsson
Valentínus Þór
Valdimarsson
Valgerður Rúnarsdóttir
[ pistlunum Úrpenna
stjórnarmanna U birta
þeir sinar eigin skoðanir
en ekki félagsins.
Kjaramál lækna hér eftir sem hingað til
Á tímamótum er öllum hollt að staldra við og líta
yfir farinn veg. Því er svo háttað með undirritaðan
eftir að hafa á síðastliðnum fimm árum tekið
virkan þátt í kjarasamningamálum lækna. Tími
þessi hefur verið eftirminnilegur og gefandi.
Svo lengi lærir sem lifir og ýmislegt bætist við
í reynslubankann þegar viðamikil verkefni eru
fylgifiskur árum saman.
Heilsugæslulæknar heyrðu lengi vel undir
kjaranefnd, hvað laun og önnur starfskjör
varðar, en sameinuðust sjúkrahúslæknum og
embættislæknum í samningaviðræðum árið 2005
og skrifuðu í fyrsta sinn undir kjarasamning við
fjármálaráðherra árið 2006. Samningaviðræður
þá fóru fram í allt öðru árferði en ríkt hefur hin
síðustu ár og endurspeglaðist það meðal annars
í því að unnt var að fara lið fyrir lið yfir allan
eldri samninginn og takast á við hin ýmsu mál,
sem þar er að finna. Auðvitað tókst læknum ekki
að ná fram öllum breytingum sem stefnt var
að, en ýmislegt jákvætt leit dagsins ljós eins og
samræming á lífeyrisiðgjöldum allra lækna í starfi
hjá hinu opinbera á landsvísu. Heimilislæknar/
heilsugæslulæknar höfðu nefnilega nokkuð
lengi fengið mun meira mótframlag ríkisins til
lífeyrisiðgjalda en sjúkrahúslæknar, sem greiddu
5,6% sjálfir og fengu 8,4% mótframlag en það
hækkaði verulega í 11,5% og eigið framlag lækkaði
á sama tíma í 4%. Heildariðgjöld sjúkrahúslækna
hækkuðu þar með úr 14 í 15,5%. Annað sem var
talsvert samræmt var helgunin en langflestir
heilsugæslulæknar höfðu fengið fulla helgun,
15%, frá árinu 2002, sem verður ekki sagt um
sjúkrahúslækna. Þannig má til sanns vegar færa
að heilsugæslulæknar hafi með þátttöku sinni
í kjarsamningaviðræðum leitt til þess að kjör
annarra lækna skánuðu umtalsvert.
í kjarasamningaviðræðum árið 2008 (samninga-
nefnd lækna hóf undirbúning árið 2007) var hins
vegar allt annað andrúmsloft til staðar. Þá var
forboði efnahagskreppu og bankahruns farinn að
menga andrúmsloftið og ekki reyndist unnt að
fá samninganefnd ríkisins til að taka fyrir fagleg
atriði í samningnum, heldur tók við margra
mánaða karp og þref aðallega um krónur og aura,
sem lauk svo endanlega með undirskrift samnings
1. október, tveimur dögum eftir yfirtöku Glitnis.
Segja má að hurð hafi skollið nærri hælum og sem
betur fer tókst að landa samningi á elleftu stundu.
Mörgum fannst niðurstaðan viðunandi enda um
hærri prósentuhækkun að ræða en hjá ýmsum
öðrum launþegasamtökum á því herrans ári.
Eftir stendur hins vegar að taka þarf fyrir
mörg hagsmunamál lækna í samningaviðræðum
framtíðar. Ljóst er að ríkisvaldið verður ekki
sveigjanlegt í viðræðum næstu ára. En öll él
birtir upp um síðir og koma mun að því að unnt
verður að sækjast eftir breytingum til hins betra.
Nefna má sem eilíft umfjöllunarefni fjórða hluta
kjarasamnings, það er vinnutíma (skilgreining
vakta, vaktskylda, álagsmat, einföldun á útreikn-
ingi yfirvinnu og margt fleira). Ýmislegt á auk
þess eftir að fá á hreint varðandi hvíldartíma og
frítökurétt, kjör eldri lækna, hlutfall grunnlauna
og vaktlauna og svo framvegis. Listinn er langur.
Eitt er mér persónulega kært að læknar
varðveiti í sínum kjarasamningi. Það er sá hluti
sem snýr að endurmenntun. Þessi réttindi hafa
verið sumum viðsemjendum okkar þymir í
augum og hefur því verið reynt að „kaupa"
námsdaga gegn prósentuhækkun. Það er að
segja að læknar samþykki fækkun daganna 15,
sem þeim stendur til boða í endurmenntun á ári,
gegn lavmahækkun. Ég hef ávallt hafnað þessum
hugmyndum og tel þær óæskilegar. Allir vita
hve hreyfanleg vísindin eru og gerð er krafa um
að læknar séu ætíð vel upplýstir um nýjungar
og framfarir í meðferðarúrræðum. Faglega er
þessi hluti samningsins ábyrgur og allra hagur
að læknar sæki vandaðar ráðstefnur. Læknum
standa 15 almanaksdagar til boða sem gerir að
verkum að menn geta sótt tvær ráðstefnur á ári,
eins geta læknar farið í þrjár styttri ferðir ef þeim
sýnist svo. Þá er, svo dæmi sé tekið, unnt að sækja
um dagpeninga í fimm almanaksdaga í senn,
til dæmis virku dagana, en ekki helgina á eftir.
Um helgar eru læknar auðvitað á launum hjá
sínum atvinnurekanda þó að þeir séu erlendis í
endurmenntun. Með þessu móti kemur stundum
fyrir að menn séu þrjár vikur á viðkomandi ári
erlendis í endurmenntunarferðum. Hafa ber í
huga að læknar eru ekki aðeins á grunnlaunum á
meðan, heldur eiga þeir að halda fullum launum í
námsferðum, þar með talið vaktgreiðslum.
Samvinna fulltrúa lækna í samninganefndinni
á þessum árum hefur verið með miklum ágætum.
Formenn hafa verið Sigurður E. Sigurðsson,
svæfingalæknir á FSA og Gunnar Ármannsson,
fyrrverandi framkvæmdastjóri LÍ, og er óhætt
að segja að þeir hafi dregið vagninn með sóma.
Við kyndlinum hefur tekið Sveinn Kjartansson,
barnalæknir á Landspítala, og er það ánægjuefni
fyrir lækna. Sveinn hefur mikla reynslu af
samningamálum og treysti ég honum afar vel í hið
erfiða verkefni sem bíður framtíðar.
LÆKNAblaðið 2010/96 191