Þjóðlíf - 01.12.1985, Síða 8

eftir Jón Guöna Kristjánsson
kipulagi Alþýðubartdalagsins
var breytt á landsfundinum;
svonefnt flokksráð var lagt
niður en framkvæmdastjóm flokksins
kosin beinni kosningu á landsfundi í
fyrsta sinn. Formaður framkvæmda-
stjómar hefur verið kjörinn Ólafur Ragn-
ar Grímsson sem yfirleitt er talinn
áhrifamestur þeirra sem gagnrýnt hafa
forustu flokksins og starfshætti hennar
að undanfömu.
Fyrsta spumingin sem ég lagði fyrir
Svavar var hvort hann væri veikari for-
maður eftir þessa breytingu en harrn
gerði lítið úr því og kvaðst fagna breyt-
ingunni. „Þetta er hugmynd, sem var
lögð fyrir landsfund flokksins árið 1983
og þá af Ásmundi Stefánssyni, en náði
þá ekki fram að ganga. Ég tel þetta nýja
fyrirkomulag til styrktar fyrir flokkinn."
Hvenúg?
„Kosturinn er sá að allir sem kosnir
em í framkvæmdastjómina em eft-
irleiðis ábyrgir frammi fyrir næsta
landsfundi. ADir em þeir flokksfomsta,
enginn getur vikist undan því og þeirri
ábyrgð sem því fylgir. Hlutverk fram-
kvæmdastjómar er að fjalla um pólitík
og á milli miðstjómarfunda fer hún með
pólitísk mál fyrir hönd flokksins ásamt
þingflokknum auðvitað."
En ei þá ekki verið að draga völd frá
formarmi flokksins og flytja þau annað?
„Ég hef alltaf verið þeirrar skoðunar,
að það eigi að tryggja það að sem flestir
einstaklingar líti á sig sem fomstumenn.
Hugmyndin er sú að formaður flokksins
hafi með að gera hina almennu póli-
tísku stefnumótun og að vera í fyrirsvari
fyrir flokkinn út á við ásamt fleirum
auðvitað, og að aðrir, formaður mið-
stjómar, sem er varaformaður flokks-
ins, og framkvæmdastjóm beri ábyrgð
á innanflokksstarfinu. Ég sagði fyrir
landsfundinn og get endurtekið það hér
að ég var reiðubúinn til að gefa kost á
mér til formanns Alþýðubandalagsins
áfram upp á þau býti að ég hefði betri
tíma til að sinna almennum pólitískum
störfum og að ég þyrfti ekki einn að
bera ábyrgð á einstökum atriðum í hin-
um félagslega flokksrekstri. Það er svo
mikið starf að vera formaður í flokki,
taka þátt í pólitískri stefnumótun, koma
fram út á við, halda fundi o.s.frv. að það
væri ekki sanngjamt að ætlast til þess
af nokkrum manni að hann hafi í raun
og vem innanflokksstarfið allt á sínum
herðum hka. Þess vegna var það mín
skoðun og tillaga að þessu yrði skipað
með þeim hætti sem landsfundurinn
núna ákvað. Hvort það þýðir veikari
eða sterkari stöðu formanns? Hann hef-
ur a.m.k. sterkari stöðu að því leyti að
harrn hefur meiri tíma til að sinna póli-
tískri stefnumótun."
Fleiri kallaðir til ábyrgðar sem for-
ustumenn, sagðir þú áðan. Ertu þá að
segja að það hafi skort á að flokksmenn
töluðu af flokkslegri ábyrgð, að þeir
hafi sýnt ábyrgðarleysi gagnvart
flokknum?
Svavar svarar þessari spumingu ekki
beint, en segir að gerð flokka og for-
ustumenn flokka hafi breyst á undan-
fömum árum. Nú tali ekki allir flokks-
menn með sama tóninum. Þetta segir
hann geta gengið út í öfgar og geti veikt
flokka. „Ég er þá ekki að taka neina
afstöðu til þess sem verið hefur. Að
nokkm leyti höfum við sett okkur það
að byrja nýtt líf og aðalatriðið finnst mér
vera það, að hafa fengið mjög öfluga
framkvæmdastjóm, og það sem em
kaflaskipti í sambandi við kjör fram-
kvæmdastjómarinnar núna er að þama
fáum við inn fleiri félaga úr verkalýðs-
hreyfingunni og svo unga fólkið. Nú er
Æskulýðsfylkingunni í fyrsta sinn
tryggður fulltrúi í framkvæmdastjóm-
inni. Og það sem leyfir manni að vera
bjartsýnn á framtíð Alþýðubanda-
lagsins, það er þessi mikli fjöldi ungs
fólks sem hefur gengið til liðs við það á
undanfömum árum. Og þetta er duglegt
fólk og vel vinnandi."
Efasemdarmenn myndu segja að hér
væri verið að gera úrslitatilraun til að
halda flokknum saman með því að
hrista saman hópa sem hingað til hafa
átt erfitt með að starfa saman og kalla
þá til ábyrgðar í stað þess að hver tali í
sínu homi. Ég man t.d. eftir því að á
sama tíma og viðræður milli vinstri
flokka áttu að hefjast að frumkvæði Al-
þýðubandalagsins í fyrravetur gaf einn
af forustumönnunum, Þröstur Ólafsson,
þær yfirlýsingar í Morgunblaðinu, að
slíkar viðræður gætu ekki leitt til neins
og Alþýðubandalagið ætti að leita eftir
sáttum og samstarfi við Sjálfstæðis-
flokkinn...
„Tilgangurinn er sá að leiða saman
starfslið og strauma í einn farveg, starfs-
farveg fyrir flokkinn svo menn beri sig
saman, menn komist að sameiginlegri
niðurstöðu í sambandi við áherslur, í
sambandi við taktík og pólitík, áróður
og allt þess háttar. Það að forustumenn
okkar í verkalýðshreyfingunni skyldu
ekki vera í framkvæmdastjóminni áður,
það gerði hana miklu veikari. Og það
kom niður á flokknum t.d. í BSRB-
verkfallinu og deilunum í lok ársins
1984 þegar verkalýðssamtökin stefndu
svo að segja sitt í hvora áttina; vom með
gjörólíkar áherslur að mörgu leyti
O/ mikið gert úr
dgreiningnum
Er ekki hætta á að reynslan verði
þveröfug, þama sitja menn sem varla
hafa getað talast við, ef trúa má frásögn-
um í fjölmiðlum, verður þetta ekki lam-
að apparat af innbyrðis ósamkomulagi?
„Nei. Það hefur verið gert alltof mikið
úr þessu. Auðvitað em einstaklingamir
mismunandi. Við fomstumenn Alþýðu-
bandalagsins erum um margt ólíkar
manngerðir. Flokkur hættir að vera
flokkur ef allir em steyptir í sama mót.
En þegar þessar umræður stóðu sem
hæst í sumar, þá vildi ég alltaf gera
minna úr þessum ágreiningi en fjölmiðl-
ar og jafnvel flokksfélagar mínir gerðu.
Og ég held að það hafi komið í ljós á
landsfundinum, hvað sem hver segir, að
þegar menn sáu framan í alvöruna, sem
er auðvitað leiftursóknarstefnan, auð-
hyggjan og fijálshyggjan, þegar menn
horfðu á þetta annars vegar og hins
vegar framan í þær afleiðingar sem það
. . .okkar afstaða er sú aðþað eigi að
nota markaðinn þar sem hann er
brúklegur.
. . .deilan um sósíaldemókrata og
kommúnista er sagnfræði.
8 ÞJÓÐLÍF