Þjóðlíf - 01.12.1985, Qupperneq 41

kaupsamninginn á borðið og verðbót-
aútreikningana með og hann fer yfir
þetta og segir: Þetta getur ekki staðist,
þetta er allt snarvitlaust.
Hann hringir síðan í hagdeildina, tal-
ar þar við einhvem mann, sem ég vissi
ekkert hver var, og útskýrir reikning-
ana í símann og þar eru viðbrögðin þau
sömu. Þeir gáfu meira að segja þessu
reikningsformi heiti og kölluðu „blöðm-
lán“. Og viðmælandi minn fullyrti að
Seðlabankinn hefði vald til þess að
grípa inn í svona lagað og ég þóttist
hafa himin höndum tekið í þessari
fyrstu ferð minni þangað. Hann sagði að
það kæmi ekki til mála að þessi samn-
ingur færi út úr bankanum, þetta væri
svínarí. Niðurstaðan varð sú að við
sömdum um að ég skrifaði bankanum
formlegt bréf þar sem ég spurðist fyrir
um það hvort samningur á þessu formi
væri samkvæmt þeim reglum sem
bankinn hefði sett. En svo leið og beið
og ég fékk ekkert svar við bréfinu.
Ég beið í mánuði og fór þá aftur af
stað, ræddi við aðstoðarbankastjóra og
lögfræðing bankans og þeir sögðu mér
hreint út að þeir myndu ekkert svara
þessu bréfi. Eg get sagt þér það að ég
varð alveg brjálaður þama í bankanum.
Ég sagði þeim að ég hefði kennt austur
á Litla-Hrauni og þar sætu inni peyjar
sem þeir hefðu kært fyrir ávísanafals og
svo sæti ég á móti þeim með gögn í
höndunum sem sýndu að það væri ver-
ið að stela af mér hundruðum þúsunda
króna. Þá héldu þeir bara vemdarhendi
yfir þessum mönnum.
Ég fór rakleiðis upp í stjómarráð,
ræddi þar við Bjöm Líndal, deildar-
stjóra í viðskiptaráðuneytinu, og út-
skýrði fyrir honum málið. Við sættumst
Stefán Benediktsson:
Leggur fram lagafrumvarp um
verðtryggingu verksamninga
’i^tefán Benediktsson alþingis-
maður hefur lagt fram lagafrumvarp
á alþingi, sem gengur út á að heim-
ilaðar verði verðtryggðir verk- og
kaupsamningar og um framkvæmd
verðtryggingar verði alþjóðlegar
samþykktir hafðar til hliðsjónar.
Hann leggur Bókun A-188 fram sem
fylgiskjal með frumvarpinu. Stefán
segir að engar reglur séu til um
þessi efni og þrátt fyrir orðalag 41.
greinar Ólafslaga um að farið skuli
eftir þeim reglum sem Seðlabankinn
setji, hafi bankinn ekki litið á það
sem sitt hlutverk að setja slíkar regl-
ur. „Ég geri það að tillögu minni að
Seðlabankinn eða viðskiptaráðu-
neytið setji þessar reglur og taki mið
af Bókun A-188,“ segir Stefán.
„Ég legg jafnframt fram sem fylgi-
skjal sænska samninga um þessi
efni, en í Svíþjóð er í gildi samningur
milli verktaka og byggingayfirvalda
þar sem nákvæmlega er kveðið á
um vísitölur sem skuli gilda í hinum
einstöku verkþáttum í bygginga-
framkvæmdum.
Dagblöðin eru um þessar mundir
full af fasteignaauglýsingum og það
er athyghsvert að kynna sér verð á
fasteignum. Það kemur í ljós að fast-
eignir hafa sáralítið hækkað í verði í
krónum talið í tvö ár; það þýðir að
þær hafa lækkað í verði. Fast-
eignimar standa ekki lengur undir
þeim verðmætum sem lögð voru í
þær. Þetta sama gildir reyndar um
fleira, þótt erfitt sé að mæla það, t.d.
virkjanimar uppi á hálendinu. í
sjálfu sér er óréttmætt að kenna þar
eingöngu um að Bókun A-188 var
ekki notuð til viðmiðunar. Menn hafa
bara ekki gert sér nægilega skýra
grein fyrir heildardæminu. Menn
segja þá að ekki sé hægt að spá
nákvæmlega fyrir um verðlagsþró-
unina, en svarið við því er auðvitað
að þess meiri ástæða var til að fara
að öllu með gát.“
Stefán sagði að nú væm skuldir
íslendinga innanlands tengdar er-
lendu skuldunum með lánskjaravísi-
tölunni, sem ætti að tryggja að vextir
mnanlands verði ekki lægri en þeir
vextir sem landsmenn greiða af er-
lendum lánum. „Það er ákveðin
skynsemi í þessu,“ segir Stefán, „en
það er athyglisvert að eitt fyrirtæki á
íslandi stendur nú miklu betur en
það gerði fyrir tveim ámm. Það er
Landsvirkjun. Rekstur hennar er nú
kominn í gott horf. Þetta hefur tekist
með því að hækka gjaldtökuna og
festa gengið. Það em íslenskir
skuldarar sem hafa verið að greiða
niður skuldir Landsvirkjunar síðustu
árin. En 80% af tilkostnaði Lands-
virkjunar er fjármagnskostnaður."
„Það er alltaf hægt að láta almerrn-
ing borga fjárfestingav, hvort sem
hann vill eða ekki,“ sagði Stefán.
„Aður vom það spaiiijáreigendur
sem greiddu þær, nú em það skuld-
aramir."
Stefán sagðist ekki vita hversu
þingmenn þekktu mikið tO Bókunar
A-188, en hún væri mikið til umræðu
í ráðuneytunum og embættis-
mannakerfinu um þessar mundir. En
hvaða viðtökur býst hann við að
frumvarp sitt um verðtryggingu
verksamninga fái í þinginu? „Ætli
þingmenn segi ekki humm og ha og
vísi því til nefndar. Síðan má búast
við að ríkisstjómin leggi fram frum-
varp á svipuðum nóttim næsta
haust.“
ÞJÓÐLÍF 41