Þjóðlíf - 01.02.1991, Blaðsíða 47

BORN/SKOLAMAL
BARNAHEILL
Á ÍSLANDI
Njóta íslensk börn minni leiðsagnar og verndar fullorðinna en tíðkast annars
staðar á Norðurlöndnnum?
Uppsprettu framtíðar er að finna í börn-
um nútíðar. Þessi einfaldi sannleikur
hefur því miður oftsinnis reynst þjóðinni
erfiður biti að kyngja. Þegar fjallað er um
skipulagsmál og verklegar framkvæmdir
ríkis og sveitarfélaga hafa börn oftar en
ekki orðið útundan. Launaþróun, vinnu-
tími og húsnæðismál hafa ekki reynst
barnafjölskyldum eins hagstæð og
skyldi. Skólamál og dagvistun hefur ekki
fylgt þróun annarra Norðurlanda.
Þjóðlíf hefur ákveðið að veita samtök-
unum Barnaheill rúm fyrir greinar er fjalla
um fjölmarga málaflokka er varða börn.
Vill stjórn Barnaheilla hér í upphafi þakka
ritstjórn og væntir þess að skrifin efli um-
ræðu um málefni barna.
Ikjölfar heimsstyrjaldarinnar fyrri og á
árunum milli stríða var mikil vakning
meðal skólafólks um að bæta hag barna
hér á landi. A þessum árum voru unnin
slík þrekvirki í uppeldismálum barna að
seint mun gleymast. Grunnurinn var lagð-
ur að uppbyggingu barnaheimila hér á
landi. Árið 1924 var Barnavinafélagið
Sumargjöf stofnað og sex árum síðar hóf
það rekstur fyrsta dagheimilisins, Grænu-
borgar.
Brautryðjandi þessa verks var Stein-
grímur Arason, einhver merkasti skóla-
frömuður íslendinga á þessari öld, (sjá
nánar í 8. tbl. 6. árg. Þjóðlífs 1990). Sam-
tökin Barnaheill eru í raun nátengd Sum-
argjöf, bæði hvað snertir tilgang og hug-
myndir þó svo að áratugir skilji þau að.
Sumargjöf studdi Barnaheill með fjár-
stuðningi við stofnun og formaður þeirra
situr í stjórn Barnaheilla.
Samtökin Barnaheill voru stofnuð eftir
tæplega þriggja ára undirbúning á degi
EFTIR ARTHÚR MORTHENS
Sameinuðu þjóðanna 24. október 1989.
Þau báru fyrst heitið „Hjálpum börnum“,
en á framhaldsstofnfundi 8. febrúar 1990
var nafnið Barnaheill valið samtökunum
til frambúðar. Heimilisfang þeirra er nú
að Lágmúla 5, Reykjavík og skrifstofust-
jóri er Hanna Dóra Þórisdóttir, fóstra.
Verndari samtakanna er forseti Islands frú
Vigdís Finnbogadóttir.
Barnaheill hefur frá upphafi haft góð
tengsl við systursamtök sín á Norðurlönd-
um, sérstaklega Redd barnet í Danmörku
og Radda barnet í Svíþjóð, sem hefur 70 ár
að baki í alþjóðlegu hjálparstarfi. Barna-
heill hefur jafnframt óskað eftir því að
gerast aðili að alþjóðasamtökunum Save
the Children Alliance sem hafa aðsetur í
Genf.
I' nóvember 1989 var á allsherjarþingi
Sameinuðu þjóðanna samþykktur al-
þjóðasamningur um réttindi barna. Und-
irbúningsvinna hafði tekið 10 ára þrotlaust
starf og er það vissulega gleðiefni að þessi
réttindasáttmáli skuli nú í höfn. I alþjóða-
samningnum eru mörg merk nýmæli sem
sum hver eru ekki nægilega tryggð í ís-
lenskri löggjöf. íslendingar voru með-
flutningsaðilar að þessum samningi þegar
hann var borinn upp til samþykktar hjá
SÞ.
Nauðsynlegt er að alþjóðasamningur-
inn um rétt barna verði staðfestur af Al-
þingi hið fyrsta, þannig að hann öðlist
gildi hér á landi. I framhaldi af samþykkt
Alþingis þarf síðan að samræma löggjöf
hér á landi hinum nýja samningi. f lögum
Barnaheilla er skýrt tekið fram að alþjóða-
samningurinn skuli hafður að leiðarljósi í
starfi samtakanna. Barnaheill lítur svo á
að það sé eitt af meginverkefnum sínum,
nú á næstunni, að þrýsta á staðfestingu og
framkvæmd samningsins hér á landi.
elferðarþjóðfélagið á sér sínar björtu
hliðar sem og dökkar og aldrei er það
svo að við fáum aðeins að kynnast björtu
hliðunum. Fjöldi einstaklinga vinnur hjá
ríki og sveitarfélögum að velferðarmálum.
Hver hefur þar sinn afmarkaða bás í
skóla-, heilbrigðis-, félags- og dómskerf-
inu. Sem einstaklingar hafa þessir aðilar
margsinnis horft upp á smæð sína í alvar-
legum málum. Samstarf er oft af skornum
skammti og fjölmörg dæmi eru um að
margir aðilar eru að vinna að máli sömu
fjölskyldunnar án þess að vita hver af öðr-
um. Hver bás velferðarkerfisins er sem
lokaður heimur án þekkingar eða tengsla
við næsta bás. Niðurbútað kerfi af þessu
ÞJÓÐLÍF 47