Þjóðlíf - 01.07.1991, Blaðsíða 45

SKEMMTILESTUR A
SÍÐSUMRI
Oft er mælt með léttum og skemmti-
legum skáldsögum sem „tilvöldum í
sumarleyfið“. Þótt sumri sé farið að halla
eiga ef til vill einhverjir enn tómstundir
afgangs til bóklestrar. Bækurnar sem hér
verður fjallað um ættu að henta ýmsum
þeim sem leita að góðri skemmtun. Hér er
annars vegar um að ræða verðlaunabókina
Possession eftir A.S.Byatt og hins vegar
skemmtisögur Mary Wesley.
Þekktustu bókmenntaverðlaun Bret-
lands eru sennilega hin svokölluðu Book-
erverðlaun. Árið 1990 voru þau veitt bók-
inni Possession eftir A.S. Byatt. Þetta var
fimmta skáldsaga höfundar sem hefur
annars starfað sem háskólakennari í bók-
menntum og er mjög virtur bókmennta-
gagnrýnandi. A.S.Byatt hefur ritað mikið
um Iris Murdoch og rómantísku skáldin
Wordsworth og Coleridge. Einnig mágeta
þess að hún er systir hins þekkta rithöf-
undar Margaret Drabble. Fyrir lestrar-
hesta sem hafa góðan tíma til að sökkva sér
niður í skáldsögu má mæla eindregið með
Possession. Hún er rúmlega 500 síður en
ég held að hún sé bók af því tagi sem
lesandinn vill helst að endist sem lengst.
Sagan er unnin af hugkvæmni, þekk-
ingu og listfengi. Söguþráðurinn virðist
e.t.v. ekkert sérlega spennandi við fyrstu
sýn en hann fjallar um ungan mann, Rol-
and Michell, sem vinnur sem aðstoðar-
maður þekkts prófessors við bókmennta-
rannsóknir. Hann fær grun um að hið
fræga skáld Randolph Henry Ash sem
hann safnar upplýsingum um hafí átt í
ástarsambandi við þekkta skáldkonu,
Christabel LaMotte en um þetta hafði
ekkert verið vitað. I viðleitni sinni að
sannreyna tilgátur sínar leitar hann til há-
skólakennarans og femínistans Maud Bai-
ley sem hefur sérhæft sig í verkum La-
Motte. I sameiningu leggja þau upp í
mikla leit og reyna að grafa upp sem mest
af upplýsingum um þessi tvö nítjándu ald-
ar skáld. í lok sögunnar eru sönnunar-
gögnin grafin upp í bókstaflegri merk-
ingu! Saga og örlög þessara tveggja látnu
skálda verða þeim Roland og Maud ástríða
STEINUNN EINARSDÓTTIR
og líf þeirra sjálfra tekur nýja og óvænta
stefnu.
Possession er mjög skemmtileg bók og
margslungin. Óþreytandi leit persónanna
að vísbendingum gerir frásögnina eins og
spennandi leynilögreglusögu á köflum.
Skáldið Randolph Henry Ash er auðvitað
tilbúin persóna sem og Christabel LaMot-
te. Hvað yrkisefni snertir minnir Ash á
skáldið Browning og einnig William
Morris. Líkt og Browning hefur hann
áhuga á sálarlífí og tilveru einstaklinga og
yrkir fyrir munn þeirra sem honum finn-
ast athyglisverðir. Eins og Morris hefur
hann ferðast um ísland og sækir sér yrkis-
efni í fornar norrænar sögur. Christabel
LaMotte á margt sameiginlegt með ýms-
um skáldkonum nítjándu aldar og auð-
vitað er hún rannsökuð af femínistum
okkar tíma sem finna í ljóðum hennar
margt merkilegt frá nútímasjónarmiði.
ókin er skrifuð af mikilli þekkingu á
bókmenntum nítjándu aldar sem
kemur m.a. fram í því að lesandinn fær
tækifæri til að lesa verk þeirra Ash og
LaMotte. Byatt hefur skemmt sér við að
yrkja kynstur af ljóðum fyrir þeirra hönd
og gerir það af mikilli list. Ég hef séð þá
gagnrýni að sleppa hefði mátt einhverju af
þessum ljóðum úr bókinni, þau geri hana
óþarflega langdregna. Víst er að óhætt er
að lesa sum ljóðin lauslega eða hlaupa yfir
þau og samt halda þræðinum í sögunni.
Hins vegar gera þau bókina enn merki-
legri og skemmtilegri að mínum dómi og
mega alls ekki missa sig.
Fyrir þá sem minni tíma hafa og vilja
lesa eitthvað létt og skemmtilegt á góðum
sumardegi má mæla með bókum Mary
Wesley en hún hefur orðið mjög vinsæl
meðal enskumælandi lesenda á síðustu ár-
um. Mary Wesley fæddist árið 1912 og var
orðin sjötug þegar fyrsta bókin hennar
kom út en sú bók hét Jumping the Queue.
Sumir kannast e.t.v. við sjónvarps „míni-
seríu“ sem var gerð eftir þeirri sögu og
sýnd í ríkissjónvarpinu síðastliðinn vetur.
Þar segir frá konu nokkurri sem orðin er
leið á lífinu og ákveður að binda enda á það
-og gera það með glæsibrag, fá sér kampa-
vín og kavíar og ganga svo í sjóinn. Margt
hendir sem tefur hana í þessu ætlunar-
verki sínu, margar persónur koma við
sögu og ýmislegt er dregið fram í dagsljós-
ið.
ækur Wesley eru yfirleitt léttar og
hressilegar, e.t.v. sú fyrsta einna al-
varlegust! Einhver gagnrýnandi sagði um
hana að hún væri eins og Jane Austen sem
væri farin að vera dálítið djörf í orðavali.
Þetta lýsir henni kannski ekki nógu vel.
Persónur Jane Austen voru lítið fyrir að
bjóða viðteknu siðferði byrginn en það
víla menn ekki fyrir sér hjá Wesley. Auk
þess vantar mikið upp á að Wesley sé snill-
ingur á við Austen. Uppbygging sagnanna
er stundum sundurlaus. Þar má t.d. nefna
A sensible life sem byrjar sem mjög
skemmtileg aldarfarslýsing frá millistríðs-
árunum. Seinni hlutinn breytist hins veg-
ar í hálfgerða upptalningu á tilbreytingar-
litlum ástaræfintýrum aðalpersónunnar
þegar tímar líða fram. Kvenhetjur Wes-
ley, svo sem Flora í A sensible life, Hebeí
Harnessing Peacocks og Poppy í The
Vacillations ofPoppy Careweiga það sam-
eiginlegt að hafa mikið aðdráttarafl fyrir
hitt kynið og atburðarásin einkennist af
því að þær þurfa að gera upp á milli elsk-
huga. Þær eru allar eldhressar og hafa eins
og höfundurinn Mary Wesley ýmislegt
skemmtilegt að segja um lífið og tilveruna.
Mary Wesley skrifar mjög skemmtilega
og bækurnar renna ljúflega niður. E.t.v.
er ekki ráðlegt að lesa of margar í einu en
hver þeirra hæfir prýðilega sem dægradvöl
á sumardegi.
0
ÞJÓÐLÍF 45