Frjáls verslun - 01.01.2014, Qupperneq 56

56 FRJÁLS VERSLUN 1. 2014
» Ávöxtun 10,2%
» Hrein raunávöxtun 6,3%
» Tekjur af fjárfestingum 42 milljarðar
» Eignir 454 milljarðar
» Jákvæð tryggingafræðileg staða 0,9%
» 9 milljarða lífeyrisgreiðslur
» 12 þúsund lífeyrisþegar
» 48 þúsund sjóðfélagar greiddu iðgjöld
Starfsemi á árinu 2013
EIGNIR
Eignir sjóðsins námu 453,8 milljörðum í árslok saman­
borið við 402,2 milljarða árið áður og nemur hækkun
eigna því um 52 milljörðum. Áhættudreifing eigna­
safnsins er góð og samsetning þess traust. Þannig eru
um 27% af eignum sjóðsins í dreifðu safni erlendra
verðbréfa, 30% í innlendum ríkistryggðum skulda­
bréfum, 8% í safni sjóðfélagalána og 6% í banka­
innstæðum. Innlend hlutabréfaeign jókst nokkuð á
árinu og nemur nú um 16% af eignum sjóðsins. Önnur
skuldabréf eru samtals 13% af eignum.
TRYGGINGAFRÆÐILEG STAÐA
Tryggingafræðileg staða sjóðsins í árslok 2013 er
0,9% og batnaði frá fyrra ári er hún nam ­0,4%.
LÍFEYRISGREIÐSLUR
Á árinu 2013 nutu að meðaltali 11.827 sjóðfélagar
lífeyrisgreiðslna úr sameignardeild að fjárhæð
8.693 milljónir. Lífeyrisgreiðslurnar árið áður
námu 7.717 milljónum og hækkuðu þær því um 13%
frá fyrra ári. Greiðslurnar fylgja mánaðarlegum
breytingum vísitölu neysluverðs.
SÉREIGNARDEILD
Séreign í árslok 2013 nam 8.381 milljón. Lífeyris­
greiðslur úr séreignardeild voru 334 milljónir á
árinu. Ávöxtun verðbréfaleiðar var 10,2% og hrein
raunávöxtun 6,3%. Ávöxtun innlánsleiðar var 5,2%
sem samsvarar 1,5% raunávöxtun.
AFKOMA
Ávöxtun á árinu 2013 var 10,2% og hrein
raunávöxtun 6,3%. Fjárfestingartekjur sjóðsins
námu 42,3 milljörðum. Allir eignaflokkar skiluðu
jákvæðri raunávöxtun. Árleg meðaltalsraunávöxtun
sl. 5 ára er 4,4% og sl. 10 ára 3,4%.
FJÁRFESTINGAR
Kaup á innlendum skuldabréfum umfram sölu voru
28.370 milljónir á árinu og kaup innlendra
hlutabréfa og hlutdeildarskírteina umfram sölu
13.106 milljónir. Kaup erlendra verðbréfa umfram
sölu voru 4.303 milljónir.
STJÓRN
Ásta Rut Jónasdóttir, formaður
Helgi Magnússon, varaformaður
Anna G. Sverrisdóttir
Benedikt Kristjánsson
Birgir Már Guðmundsson
Fríður Birna Stefánsdóttir
Guðný Rósa Þorvarðardóttir
Páll Örn Líndal
Framkvæmdastjóri
Guðmundur Þ. Þórhallsson
EFNAHAGSREIKNINGUR Í ÁRSLOK
Í milljónum króna
Innlend skuldabréf 194.737 170.597
Sjóðfélagalán 39.799 39.618
Innlend hlutabréf 74.833 48.787
Erlend verðbréf 125.911 117.860
Verðbréf samtals 435.280 376.862
Bankainnstæður 29.943 35.999
Eignarhluti í Húsi verslunarinnar 202 215
Rekstrarfjármunir og aðrar eignir 432 331
Skammtímakröfur 2.435 2.297
Skuldir við lánastofnun 1) ­13.835 ­12.886
Skammtímaskuldir ­632 ­613
Hrein eign sameignardeild 445.444 394.697
Hrein eign séreignardeild 8.381 7.508
Samtals hrein eign 453.825 402.205
2013 2012
BREYTINGAR Á HREINNI EIGN
Í milljónum króna
Iðgjöld 19.184 17.997
Lífeyrir ­9.231 ­8.172
Fjárfestingartekjur 42.331 47.468
Fjárfestingargjöld ­359 ­331
Rekstrarkostnaður ­380 ­341
Aðrar tekjur 75 71
Breyting á hreinni eign á árinu 51.620 56.692
Hrein eign frá fyrra ári 402.205 345.513
Hrein eign til greiðslu lífeyris 453.825 402.205
2013 2012
KENNITÖLUR
Ávöxtun 10,2% 13,4%
Hrein raunávöxtun 6,3% 8,5%
Hrein raunávöxtun (5 ára meðaltal) 4,4% ­2,4%
Hrein raunávöxtun (10 ára meðaltal) 3,4% 3,9%
Rekstrarkostnaður í % af eignum 0,07% 0,07%
Rekstrarkostnaður í % af iðgjöldum 1,63% 1,54%
Lífeyrir í % af iðgjöldum 46,4% 43,9%
Fjöldi sjóðfélaga 32.439 32.708
Fjöldi lífeyrisþega 11.827 11.006
Stöðugildi 32,9 31,1
Nafnávöxtun innlánsleiðar 5,2% 6,2%
Hrein raunávöxtun innlánsleiðar 1,5% 1,6%
1) Gjaldmiðlavarnarsamningar:
Réttarleg óvissa er um endanlega niðurstöðu uppgjörs samninganna.
2013 2012
0
100.000
150.000
50.000
250.000
350.000
200.000
300.000
400.000
450.000
500.000
2012 20132009 2010 2011
í milljónum króna
Hrein eign til greiðslu lífeyris
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
20132009 2010 2011
í milljónum króna
2012
Lífeyrisgreiðslur sameignardeildar
27%
Erlend
verðbréf

30%
Ríkistryggð
skuldabréf
6%
Bankainnstæður
8%
Sjóðfélagalán
banka, ofl.
9%
Skuldabréf
sveitarfél.,
4%
Fyrirtækja­
skuldabréf
16%
Innlend
hlutabréf
Eignasafn í árslok 2013
live.is
Ársfundur
Ársfundur sjóðsins verður haldinn
mánudaginn 17. mars nk. kl. 18
á Grand Hótel Reykjavík.
J
A
N
Ú
A
R
Starfse i á árinu 2013ekki að gera meira í því að taka á kostnaði
hins opinbera – ekki síst ef það á að takast
að draga úr skattaálögum, t.d. á fyrirtæki.
Kostnaður hins opinbera hefur vaxið
mikið og á honum þarf að taka. Hjá því
verður ekki komist. En við vorum þeirrar
skoðunar að ekki myndi borga sig að fara
of hratt í slíkan niðurskurð.
Bjartsýni almennings á efnahagslífið
hefur vaxið. En er innstæða fyrir bjart ­
sýninni? Hvers vegna á almenn ingur
annars að trúa því að árið 2014 verði
betra en árið 2013?
Vegna þess að vísbendingarnar eru allar í
þá átt. Við sáum það á síðasta árs fjórðungi
2013 að hagvöxtur fór þá loksins að taka við
sér. Nú sjáum við bygg ingarkrana rísa víða,
ekki bara á höfuð borgarsvæðinu heldur vítt
og breitt um landið. Framtakssemi hefur
aukist í atvinnu lífinu og fólk hefur öðlast
meiri trú á fram tíðinni. Ég held að það hafi
heilmikið með stjórnarskiptin að gera.
Vegna þess að þegar síðasta ríkisstjórn var
og hét hafði fólk litla trú á því að næsta ár
yrði eitthvað betra en það sem þá var að
líða.

Ertu að blása kreppuna af?
Það eru vísbendingar um það, eins og
ég sagði. Ef ekki væri þessi óvissa í helstu
viðskiptalöndum okkar myndi ég segja
að það væri engin spurning að óhætt væri
að blása kreppuna af og atvinnulífið væri
komið ágætlega í gang. En augljóslega mun
það hafa áhrif ef evrukrísan heldur áfram.
Það eru mörg óleyst vandamál í Evrópu
og reyndar svo mörg að ég held að Evrópa
muni ekki leysa þau í fyrirsjáanlegri
framtíð. Það er ein ástæðan fyrir því að
við höfum lagt áherslu á að Ísland þurfi
að sækja inn á nýja markaði, ekki yfirgefa
Evrópu en ná fótfestu víðar því allt bendir
til þess að Evrópa eða stór hluti hennar
verði áfram í vandræðum árum ef ekki ára­
tugum saman.
Því er núna haldið fram að ný bóla hafi
blásist upp. Hvernig metur þú það?
Ég held reyndar að það sé kannski
svolítið til í því; sérstaklega á hluta bréfa ­
markaði og jafnvel húsnæðismarkaði.
En ég minni á að það er ennþá talsvert
atvinnu leysi og skuldavandi heimila
og fyrirtækja er ennþá mjög mikill þrátt
fyrir verulegar afskriftir bankakerfisins.
Hagvöxtur sýnist vera að taka við sér
þótt spár um hagvöxt næstu ára séu mis ­
munandi. Efnahagsbatinn hefur meðal
annars byggst á sjávarútvegi, stór iðju og
ekki síst ferðaþjónustunni. Það er mikið
fjárfest í hótelbyggingum og margir hafa
áhyggjur af að um offjár fest ingu kunni að
vera að ræða. Spár um fjölda ferðamanna
til landsins gera ráð fyrir verulegri áfram ­
haldandi fjölgun – og von andi kemur ekki
afturkippur í ferða þjónustuna.
Mér liði betur með að til viðbótar við
þenn an vöxt væri meira fjármagn sett í
eitthvað nýtt – nýsköpun, ný störf, ný verk ­
efni, fremur en að lífeyrissjóðir og aðrir
fjárfestar einbeiti sér að því að kaupa og
selja sömu hlutabréfin.
Ég nefndi það í ræðu minni á Við ­skipta þingi að lífeyrissjóðirnir þyrftu að fjárfesta meira í nýsköpun,
nýj um störfum og nýj um fyrirtækjum.
Lífeyrissjóðirnir þurfa að verða virkari
í að búa til aukin verð mæti og stuðla að
aukinni framleiðslu og hagvexti – það
fara mjög stórir árgangar inn á eftir ­
launaaldurinn á næstu árum. Vissulega
eru fjármagnshöftin skaðleg, ég dreg enga
dul á það. En það sem væri enn skaðlegra
væri ef höftunum yrði aflétt með þeim
afleiðingum að fjárhagsstaða ríkissjóðs
yrði slík að við myndum festast í einhvers
konar skuldakreppu.
Hvenær sérðu fyrir þér að hægt verði
að byrja að aflétta höftunum? Bjarni
Benediktsson hefur talað um níu til tíu
mánuði héðan í frá.
Höftunum verður aflétt um leið og við
sjáum viðunandi niðurstöðu fást í upp ­
gjörum þrotabúa bankanna og lausn á „snjó ­
hengjunni“. Skoðun mín er sú að það gæti
gerst mjög hratt. Það veltur á því hvenær
menn sætta sig við að samið verði á þann
hátt að það réttlæti afnám haftanna. Ég hef
nefnt það að ekki standi endilega til að birta
áætlun stjórnvalda um afnám gjaldeyrishafta
og að slíkt gæti þjónað hags munum vog ­
unarsjóða sem gætu freist ast til að reyna að
hafa áhrif á gang mála hér á landi.
Eruð þið eitthvað farnir að tala saman,
þið og kröfuhafarnir, eða er þetta ein ­
FiSKbollur elDaðar
í KaFFiKönnu
Ertu morgun- eða kvöldmaður?
Ég er tvímælalaust kvöldmaður. mér
finnst gott að vinna að næturlagi. Þá er
engin truflun, sími eða eitthvað annað
sem maður ætti að vera að gera eða
kallar á mann. Það er því bæði kyrrðin
og að ég er þá gjarnan best vakandi,
best fyrirkallaður.
Þú ert með ungt barn. Truflar það ekki
næturkyrrðina?
nei, hún sefur nú yfirleitt vært yfir
nóttina. við létum hana fljótt fara að
sofa í sínu eigin herbergi svo það fá
allir góðan nætursvefn/vinnufrið. Það
lendir þó nánast alltaf á móðurinni að
sinna henni og koma henni af stað í
leikskólann á morgnana. maður hefur
stundum samviskubit yfir því að þetta
lendir nánast allt á móðurinni.
Kona þín sagði einhvers staðar í viðtali
að þú eldaðir sjaldan heima hjá þér og
það væru þá helst pylsur.
Já, ég get það og geri oft. áður kunni
ég líka að elda egg og pasta – og kann
það vafalaust enn ef ég læt reyna á
það – en bara ekki eins gott og kona mín
gerir. En ég hef líka áralanga reynslu af
því að sjá um mig sjálfur meðan ég var
í námi erlendis og þá þurfti maður oft
að sýna hugkvæmni í því að finna sínar
eigin matreiðsluaðferðir og rétti. Þegar
ég bjó í kaupmannahöfn um tveggja ára
skeið lifði ég að miklu leyti á íslenskum
fiskbollum, líklega frá Ora, sem voru
þar seldar undir öðru merki í netto­mat ­
vörukeðjunni. Ég komst að því að það
var hægt að hita þær í kaffikönnu. Þá
keypti maður mismunandi tegundir af
súpudufti upp á fjölbreytileikann. Setti
fiskbollurnar og súpuna í kaffikönnuna
og þannig urðu til ýmiss konar dýrindis
fiskréttir. Ég hef þannig reynslu af
matreiðslu þó að kona mín sé betri í
þeirri list en ég.
Það eru mörg óleyst vandamál
í Evrópu og reyndar svo mörg
að ég held að Evrópa muni
ekki leysa þau í fyrirsjáanlegri
fram tíð.
forsætisráðherra