Frjáls verslun - 01.01.2014, Blaðsíða 54

54 FRJÁLS VERSLUN 1. 2014
og þegar nær dregur kosningum verði
frambjóðendur, og fyrir hvað þeir standa,
ofan á. Ég held að frambjóðendur flokks ­
ins í Reykjavík muni geta sýnt fram á
að málstaðurinn sé góður og að það sé
æskilegt að flokkurinn komist til áhrifa
í borg inni. Það gekk til dæmis mjög vel
síðast þegar flokkurinn var í meirihluta.
Þá var lagt upp úr að taka á fjármálum
borgarinnar og endurskipuleggja þau.
Komið var á stöðugleika.
Víkjum að forystuhluterki þínu. Hvernig
stjórnanda telur þú þig vera. Hefurðu
t.d. tilhneigingu til að vilja hafa já­
menn í kringum þig?
Við skulum segja að ég vilji hafa í kring ­
um mig fólk sem bendir á vandamál við
úrlausnarefni en kemur um leið með
tillögur að því hvernig megi ráða á þeim
bót. Það fer svolítið í taugarnar á mér þegar
fólk er að benda á að eitt og annað sé ekki
í lagi – en hefur engar tillögur til úrbóta.
Sem stjórnandi hef ég reynt að vera opinn
fyrir ábendingum og ráðleggingum utan
frá, þ.e. utan við hópinn sem er í kringum
mig og utan við flokkinn. Meðvitað reynt
að afskrifa hluti ekki fyrirfram. Aðalatriðið
er að leita til þeirra sem eru klárir hver
á sínu sviði. Það hefur skipt sköpum. Í
öllum þessum stóru málum sem menn
hafa verið að fást við hér á undanförnum
árum, og eftir að þessi ríkisstjórn tók við,
skiptir höfuðmáli að leita álits þeirra sem
hafa þekkingu á málaflokknum og geta
hugsað út fyrir boxið. Þannig hefur maður
kynnst mjög mörgu kláru fólki. Það hefur
til dæmis verið afar ánægjuleg reynsla að
fylgjast með sérfræðingunum í aðdraganda
skuldamálanna þar sem hvert vandamálið
á eftir öðru kom upp en alltaf fóru menn
í það að finna lausn á því. Ég hef þannig
gaman af kláru og útsjónarsömu fólki –
fólki sem hugsar á óhefðbundinn hátt. Ég
hef gaman af að tala við fólk sem þorir að
sigla gegn straumnum, jafnvel þó að það sé
lengst á vinstri kantinum eða þeim hægri.
Ég get nefnt sem dæmi þingmennina Ög ­
mund Jónasson og Pétur Blöndal, alveg
hvor á sínum kantinum í stjórnmálum en
báðir sjálfum sér samkvæmir, trúaðir á sína
hugmyndafræði og réttmæti hennar, og
fylgja henni eftir.
Hvað segir þú um samstarf ykkar
Bjarna Benediktssonar, fjármálaráð ­
herra og formanns Sjálfstæðisflokksins?
Samstarf okkar Bjarna er mjög gott. Það er eiginlega ekki annað hægt en eiga góð samskipti við Bjarna vegna
þess að hann er svo viðkunnanlegur maður.
Af öllu því fólki úr öðrum flokkum sem ég
hef átt samskipti við í pólitíkinni er Bjarni
með þeim málefnalegustu; það er mjög
erfitt að setja út á hann. Hann er einfaldlega
góð ur maður – vill öllum vel, er jákvæður,
upp byggilegur og klár og það er mjög gott
að vinna með honum. Mér finnst vera mjög
gott samkomulag innan ríkisstjórnarinnar
almennt. Það er auðvitað áherslumunur á
flokkunum í ýmsum málum en okkur hefur
tekist að leysa allt slíkt – og tekið á stórum
málum í sátt og samlyndi; það eykur á
bjartsýni um framhaldið.
Í stefnumótun fyrirtækja er oft farið
yfir það hvar styrkleiki og veikleiki
þeirra liggi, tækifæri og ógnanir. Hvern
telur þú vera styrkleika þessarar ríkis ­
stjórnar og veikleika?
Þetta er snúin spurning. Styrkleiki þess ­
arar ríkisstjórnar er stefnan, málefna samn­
ingurinn og samstaðan. Við erum samstiga
í því hvað þurfi að gera og hvar við teljum
þörfina fyrir ákveðnar úrbætur knýjandi.
Þetta er góður hópur. Við náum öll vel
saman persónulega. Veikleikinn tengist
kannski því sem ég benti á í áðurnefndri
„loft árásagrein“. Þessi ríkisstjórn þarf
stöðugt að búa við að vera tortryggð um
allt með vísan til einhverrar gamallar
ímyndar sem reynt hefur verið að líma á
þessa flokka. Leitast er við að innprenta
fólki það að þessi ríkisstjórn sé búin að gefa
sjávar útveginum alla skattlagningu eftir
vegna þess að veiðigjöld voru ekki hækkuð
samkvæmt óframkvæmanlegri áætlun
fyrri ríkisstjórnar. Raunin er sú að tekjur
af sjávarútvegi hafa aldrei verið meiri þótt
annað mætti ætla af umræðunni. Það vekur
undrun mína hvað oft virðist auðvelt í
fjöl miðlaumræðunni að draga upp ranga
mynd af því sem verið er að gera.
Er það ekki augljós veikleiki að enginn
í ríkisstjórninni hefur áður setið sem
ráðherra?
Þetta var talsvert rætt í upphafi og ég
hélt kannski að þetta gæti orðið okkur að
einhverju leyti til trafala. Ég hef séð það í
þessu starfi sem öðrum að það er fátt sem
kemur í staðinn fyrir reynslu. En hvað
varðar þessa ríkisstjórn og ráðuneytin
held ég að þetta hafi ekki að öllu leyti
verið slæmt heldur jafnvel kostur. Vegna
þess að við erum hópur sem situr ekki
fastur í einhverjum fyrirfram mótuðum
vinnu brögðum. Við höfum verið tilbúin
til að skoða alveg frá grunni hvernig ráð ­
herrar starfa og fylgja ekki út í ystu æsar
venjum frá fyrri ríkisstjórnum. Þetta getur
verið æskilegt á margan hátt þótt það taki
ráðherra, nýja sem reyndari, alltaf ein ­
hvern tíma að læra á ráðuneyti sitt og ná
al menni lega tökum á sínum málaflokki.
Reynslan sýnir að þetta hefur gengið vel
og ferskleikinn hefur reynst kostur frekar
en galli.
Hvar hefur ykkur tekist best upp frá því
að stjórnin komst til valda fyrir um níu
mánuðum?
Annars vegar þetta stóra mál sem skulda ­
mál heimilanna er. Þar eru menn að prófa
alveg nýja hluti, þurftu eiginlega að finna
upp hjólið. Í öðru lagi fannst mér fjárlögin
vera mikið afrek og fjármálaráðherra á
mik inn heiður skilinn fyrir þau auk ann ­
arra þingmanna. Það var ekkert sjálf gefið
að hægt væri að ná hallalausum fjárlög um,
hvað þá hallalausum fjárlögum án blóðugs
niður skurðar.
En þið skáruð ekkert niður, þvert á móti
hækkuðuð þið skatta um 30 milljarða
til að brúa bilið þó að það væri kannski
annars konar skattheimta en venjulega;
þ.e. á fjármálageirann!
Það er eflaust hægt að gagnrýna okkur
fyrir að hafa ekki ráðist í meiri aðhalds ­
aðgerðir. Í aðdraganda fjárlagagerð ar ­
innar var mikil umræða og getgátur um
svonefndan hagræðingarhóp og ýmsir
sáu fyrir sér gríðarlegan niðurskurð með
lokun stofnana og hvaðeina. Sú varð ekki
raunin heldur fetuðum við okkur áfram
og vildum tryggja hallalaus fjárlög. Ég
bendi sömuleiðis á að kosningavíxill frá ­
farandi ríkisstjórnar, sem kallaður var
fjárfestingaáætlun, var með öllu ófjár ­
magnaður. En það er eflaust réttmætt að
spyrja okkur hvort þessi ríkisstjórn þurfi
Við skulum segja að ég vilji
hafa í kringum mig fólk sem
bendir á vandamál við úr ­
lausn arefni en kemur um leið
með tillögur að því hvernig
megi ráða á því bót. Það fer
svolítið í taugarnar á mér þeg­
ar fólk er að benda á að eitt og
annað sé ekki í lagi – en hefur
engar tillögur til úrbóta.
forsætisráðherra