Frjáls verslun - 01.04.2015, Blaðsíða 20

20 FRJÁLS VERSLUN 4 tbl. 2015
Fjárhættuspilavíti frekar
en markaður
Mikill veltuhraði er stundum merki um að hlutabréfamarkaður sé farinn að líkjast fjárhættuspilavíti
en markaði þar sem ígrundaðar fjárfestingar ráða ríkjum.
texti: Már WolfGanG Mixa
M
et voru sett
í veltuhraða
rétt áður en
bandaríski
hlutabréfa­
mark að­
urinn snarféll árin 1929-1932.
Sama átti sér stað í mars árið
2000 þegar æðið í kringum
hlutabréf tengd ver aldar vefnum
náði hámarki. Nýtt met í veltu­
hraða var slegið og ekki leið á
löngu þar til NASDAQ­vísitalan,
sem mælir að stórum hluta til
gengi hlutabréfa í tæknigeir­
anum, féll um tæp 90%, sem var
svipað fall á gengi hlutabréfa og
átti sér stað árin 1929-1932.
Gengi hlutabréfa í Bandaríkjun­
um og flestum vestrænum
mörkuðum hefur hins vegar
hækk að síðustu ár. Sú staðreynd
að mikill veltuhraði var á banda ­
rískum hlutabréfamörkuðum
árin 2010 og 2011 hefði í huga
margra verið fyrirboði um lækkun
á gengi hlutabréfa – en það hef­
ur sannarlega ekki gengið eftir.
Hugsanlega hafa ofurfjárfestar
haft mikil áhrif á þeim tímapunkti
enda átti töluverð hækkunarhrina
sér stað mestallt það tímabil á
bandarískum hlutabréfum.
Svipuð staða var á Íslandi
þegar velta hlutabréfa var um
tíma vart mælanleg. Mynd 1
dregur saman veltuhraða og
gengi íslensku OMXI8­hluta ­
bréfa vísitölunnar síðustu 25
mánuðina. Engin merki sjást um
að breytingar í veltu hafi verið
fyrirboði um hækkun eða lækkun
hlutabréfa. Vorið 2013 var mikil
velta á hlutabréfum þegar VÍS
og TM voru skráð í kauphöllina
Nasdaq Iceland og svo aftur í
ársbyrjun 2014 en hlutabréfa­
vísitalan féll í kjölfar þeirrar veltu­
aukningar. Töluverður kippur var
síðan aftur í veltunni í október
og nóvember á síðasta ári en þá
jókst virði hlutabréfavísitölunnar í
framhaldi af henni.
Hugsanlega er þetta merki
um að íslenskur markaður sé
tiltölulega virkur í dag í ljósi
þess að veltan er í alþjóðlegum
sam anburði ekki há en þó það
stöðug að hér ríkir ágætis seljan­
leiki á hlutabréfum. Má því leiða
líkum að því að á Íslandi sé gott
jafnvægi á milli seljanleika og
kostnaðar fyrir hlutabréf.
Gengi hlutabréfa í Banda­
ríkjunum og flestum vest­
rænum mörkuðum hefur
hækkað síðustu ár.
Hlutabréf
Magn viðskipta árin fyrir hrun
S
jálfur minnist ég þess vel hversu
mikið viðskipti jukust með hluta­
bréf árin fyrir hrun. Ég hafði
starf að á innlendum verð bréfa ­
markaði samfleytt í átta ár fram
að ársbyrjun 2005 þegar ég tók mér hlé frá
slíkri vinnu. Þegar ég hóf störf á nýjan leik á
verðbréfamarkaði í upphafi árs 2007 varð ég
orð laus yfir því aukna viðskiptamagni sem hafði
átt sér stað á íslenskum hlutabréfamarkaði. Ekki
var óalgengt að viðskipti fyrir meira en milljarð
króna ættu sér stað á fyrstu augnablik unum
eftir að Kauphöllin opnaði fyrir viðskipti dag
hvern, með einstök viðskipti sem námu oft yfir
100 milljónum króna (hvert hlutabréf Kaupþings
banka var til dæmis verðlagt í kring um þúsund
krónur á þessum tíma og voru því hver viðskipti
með bréf bankans oft í kringum 100 milljónir króna).
Þetta mikla magn viðskipta hélst stöðugt fram að
falli bankanna og íslensks hlutabréfamarkaðar.
Met voru sett í veltuhraða rétt áður en bandaríski hlutabréfa mark­
að urinn snarféll árin 1929­1932.
VR | KRINGLUNNI 7 | 103 REYKJAVÍK | SÍMI 510 1700 | WWW.VR.IS
Virðing
Réttlæti
Árlega stendur VR fyrir kjöri á Fyrirtæki ársins. Niðurstöður
stærstu vinnumarkaðskönnunar á Íslandi liggja nú fyrir.
Johan Rönning, Miracle og Vinnuföt eru Fyrirtæki ársins 2015.
Stór fyrirtæki
1. Johan Rönning
2. Öryggismiðstöð Íslands
3. Nordic Visitor Iceland
4. S4S
5. Bræðurnir Ormsson
6. Opin kerfi
7. Securitas
8. Lex
9. Vistor
10. TM Software
Yfir helmingur fyrirmyndarfyrirtækja í ár eru ný á lista. VR óskar fyrirmyndar­
fyritækjum, stórum sem smáum, til hamingju með frábæran árangur!
Millistór fyrirtæki
1. Miracle
2. Expectus
3. Basis
4. Sjónlag
5. Libra
6. Tengi
7. Fálkinn
8. Hugsmiðjan
9. Margt smátt
10. Árnason Faktor
Lítil fyrirtæki
1. Vinnuföt
2. Skattur og bókhald
3. Bókhald og uppgjör
4. S. Guðjónsson
5. Sigurborg
6. xRM Software
7. Spölur
8. Fossberg
9. Artasan
10. Iðnmennt/Iðnú
Fyrirtæki
ársins 2015