Iðnaðarmál - 01.04.1971, Blaðsíða 10

Uppbygging iSnaðargreinarmnar
Fjöldi fyrirtækja og starfsmanna
þeirra var 1968 sem hér segir:
Fjöldi Fjöldi Vinnu-
jyrirtœkja starjsmanna stundafjöldi
245 59% 1 17%
105 26% 2—5 22%
57 14% 6—20 42%
7 2% yfir 20 20%
Samkvæmt skýrslu Guðmundar
Magnússonar prófessors um „ís-
lenzkan iönað innan EFTA“ var
fjöldi fyrirtækja 1968 í húsgagna-
iðnaðinum 143 og innréttingaiðnað-
inum 177, en fjöldi vinnuára í hús-
gagnaiðnaði 695 og í innréttinga-
iðnaði 645.
Velta fyrirtækianna
Árið 1968 var heildarvelta hús-
gagnaiðnaðarins 695 vinnuár x kr.
700.000 = 490 millj. króna og inn-
réttingaiönaðarins 645 vinnuár x
kr. 680.000 = 440 millj. króna. Til-
svarandi velta pr. starfsmann i Nor-
egi er að meöaltali kr. 1.160.000.
Af húsgagnasmiðjum, sem sendu
inn skýrslu, höfðu 4 veltu 10—50
millj. króna, samtals 100 millj. kr.,
og 12 höfðu minni veltu en 10 millj.
króna, alls um 55 millj. kr.
Glugga- og útihuröasmíði skiptist
niður á um 10 allstór fyrirtæki og
mikinn fjölda smáfyrirtækj a, sem
sumpart fullvinna framleiðsluna úr
óunnu efni eða kaupa hálfunnið efni
og fullvinna það.
Eldhúsinnréttingar skiptast niður
á mikinn fjölda smáfyrirtækj a og
nokkur allstór fyrirtæki, þar af 3
með meira en 100 einingar á ári.
Samanlögð framleiðslugeta verk-
stæðanna er mörgum sinnum meiri
en innanlandsþörfin, og t. d. fyrir-
tæki, sem smíða innihurðir, hafa
hvert um sig nægan vélakost til þess
að fullnægja allri innihurðaþörf
landsins. Nýting vélakostsins er því
mjög lítil.
Byggingar eru almennt nægar. Þó
er taliö, að aukið húsnæði fyrir hús-
gagnaiðnaðinn sé um 15.000 fer-
metrar á næstu árum. FrSmleiðslu-
tegundir eru yfirleitt alltof margar
og of margar gerðir innan sama
vöruflokks. Mörg fyrirtæki hafa
hannað eigin gerðir húsgagna. Sumt
hefur tekizt vel, annað miður. All-
mikið er um eftirlíkingar erlendra
húsgagna. Samvinna milli hönnuða
og verkstæða virðist stirð, og er or-
saka að leita hjá báðum aðilum.
Verðmæti húsgagnaframleiðslu lands-
ins er um 300 millj. króna. Ef gert
er ráð fyrir, að um 10% séu byggð
á vinnu hönnuða, þá væri þóknun til
þeirra (5%) um 1,5 millj. króna.
Ekki er talið lífvænlegt að stunda
hönnun á húsgögnum eingöngu á
íslandi.
Viimslan
Brúttó vinnsluverömæti á vinnuár
eru í húsgagnasmíði kr. 242.000 og
í innréttingasmíði 252.000 krónur.
Aðeins eitt fyrirtæki hafði formlega
framleiðsluáætlun. Vinnuaflið er illa
nýtt og gefur því lélega afkomu og
hefur mikil áhrif, þegar laun eru
hækkuð án þess að framleiðni auk-
ist. Framleiðnin á íslandi nær ekki
helmingi af framleiðni í norskum
húsgagna- og trésmíðaiðnaði. Or-
saka má leita í tollvernd, einangrun
og að ekki hefur verið fylgzt með í
þróun í stjórnun og framleiöni.
Snöggir blettir eru: fj ármálastj órn,
skipulag, framleiðsluáætlun, eftirlit
með efnis- og vinnslukostnaði, fram-
leiðsluval, óhagkvæm vinnuaðstaða
(vinnustaður, aðferð, geymsla, flutn-
ingar o. fl.), góð regla og eftirlit
með nýtingu vinnutímans.
104
IÐNAÐARMAL