Frjáls verslun - 01.10.2009, Blaðsíða 11

F R J Á L S V E R S L U N • 1 0 . T B L . 2 0 0 9 11
Breski sálfræðingurinn Adrian Furnham segir að annar hver forstjóri í hverju
landi sé misheppnaður. Það sé bara spurn-
ing um tíma hvenær forstjórinn bregst.
Oftast eru misheppnaðir stjórar bara reknir
og búið með það. Meðalseta á forstjórastóli
í vestrænum ríkjum varir aðeins í þrjú ár.
Sárafáir forstjórar sitja mjög lengi og verða
frægir.
Stundum eru afleiðingarnar verri en
brottrekstur og núna í fjármálakreppunni er
óvenjumikið framboð af misheppnuðum for-
stjórum. Og oft eru þeir í minnstu áliti núna
sem fóru hæst fyrir aðeins nokkrum miss-
erum. Snillingurinn reyndist vera skúrkur og
hefur þó ekkert breyst.
í Bandaríkjunum sitja nú 26 forstjórar
stórra fyrirtækja í fangelsi, dæmdir fyrir fjár-
málamisferli.
Furnham er höfundur margra bóka um
skuggahliðarnar á góðum forstjórum. Hann
bendir á að oftast eru það sömu eiginleik-
arnir, sem eru bæði kostir og gallar stjórn-
enda. Þetta liggur í mannlegu eðli. Snjalli
forstjórinn frá í gær er misheppnaður í dag.
Furnham hefur dregið fram sex persónu-
einkenni sem öll má telja til kosta á einum
manni en geta reynst slæmir gallar. Og
hann bætir við einum galla sem stundum er
kostur:
Maður liðsheildarinnar. 1. Þetta er stjóri
sem líkja má við góðan fótboltamann.
Hann eða hún leikur alltaf fyrir liðið.
En svo kemur á daginn að stjórinn
er kjarklaus þegar kemur að erfiðum
ákvörðunum – er ákvarðanafælinn.
Uppáhald viðskiptavinanna.2. Þessi nær
oft góðu sambandi við viðskiptavinina
en öll útgjöld í fyrirtækinu fara úr bönd-
unum. Aðhald er ekkert því áherslan er
á að hafa alla góða.
Frumkvöðullinn.3. Hér skortir ekki hug-
myndirnar og snjallræðin. Flestar áætl-
anir eru þó óraunhæfar og mikill tími
fer til spillis vegna þess að hugmynd-
irnar voru ekki svo góðar þrátt fyrir allt.
Hugsjónamaðurinn.4. Þessi sér hlutina í
hinu stóra samhengi, hugsar á heims-
vísu, en gleymir að hjá flestum fyrir-
tækjum er heimamarkaðurinn mikil-
vægastur. Forstjórinn flýgur hátt
en skortir skýra stefnu.
Góði maðurinn.5. Það er gott að vera
góðmenni en það er ekki endilega
kostur á manni á forstjórastóli. Mjúkir
menn endast sjaldan lengi á toppnum.
Greinandinn. 6. Á létt með að greina hvað
ber að gera. Kemur strax auga á vand-
ann en greiningaráráttan getur virkað
lamandi. Það getur vafist fyrir greinand-
anum að taka erfiðar ákvarðanir.
Fylginn sér. 7. Stundum er forstjóri, sem
er fylginn sér, ekkert annað en siðvill-
ingur eða sýkópat. En er það galli?
Innan fyrirtækis er hann hataður og er
illa fallinn til að hafa mannaforráð en
getur dugað vel í harðri samkeppni við
önnur fyrirtæki.
S T J ó R N u N a R m o L I
TExTI: gísli kristjánsson
Skuggahlið
á góðum manni