Læknablaðið - 01.10.2014, Blaðsíða 48

544 LÆKNAblaðið 2014/100
U M F J Ö l l U n O G G R E i n a R
Grunnlaunin eru alltof lág
Nú standa yfir samningaviðræður milli
Læknafélags Íslands og samninganefndar
ríkisins. Kröfugerð Læknafélagsins liggur
fyrir frá því í vor þar sem bent er á að
grunnlaun lækna hafi dregist verulega
aftur úr launum starfsstétta með sam-
bærilega menntun og ábyrgð. Arna bendir
á að munur grunnlaunanna á Íslandi og
Norðurlöndunum sé allt að þrefaldur.
„Grunnlaun íslenskra lækna eru svo
lág að til að ná upp í sæmileg laun til
að framfleyta sér þarf að bæta miklum
vöktum ofan á dagvinnunna eða vinna á
mörgum stöðum. Þau laun sem fást með
alltof mikilli vinnu eru síðan notuð sem
rök fyrir því að læknar séu með ágæt
laun. En það vill enginn vinna svona
mikið. Ef þú getur haft hærri laun fyrir
dagvinnunna eina á sjúkrahúsi í Svíþjóð
eða Noregi, er þá eitthvað skrýtið að ungir
læknar kjósi að hverfa úr landi?“
Arna fórnar höndum og heldur áfram:
„Og það er liðin tíð að hægt sé að reikna
með því að ungir sérfræðingar komi aftur
til Íslands vegna ástar á íslenskri náttúru
og samfélagi. Satt best að segja þá er að
mörgu leyti betra að búa annars staðar
en á Íslandi. Sérstaklega fyrir ungt fjöl-
skyldufólk sem vill njóta þess að vera
samvistum við börnin sín samhliða því að
sinna starfinu.“
Ekki einkamál kvenna
Á það hefur verið bent að samhliða auk-
inni fjölgun kvenna í læknastétt hafi orðið
merkjanlegar breytingar á því í hvaða sér-
greinar mest er sótt. Arna segir að þetta
sé þekkt erlendis og þá sæki læknar sér-
staklega í þær greinar þar sem vaktaálag
er lítið og hægt að vinna dagvinnuna nær
eingöngu. Hún nefnir að mest eftirsókn
kvenna sé í sérgreinar eins og húð-, augn-
og röntgenlækningar í Bandaríkjunum.
„Þetta höfum við kannski ekki ennþá
séð hér heima. En kannski erum við að
sjá þessa merki í þeirri þróun að sér-
fræðilæknar eru í auknum mæli að draga
úr starfshlutfalli sínu á Landspítalanum
og auka á móti starfshlutfall sitt í stofu-
rekstri. Áður var ekki óalgengt að menn
störfuðu 20% utan spítala eða einn virkan
dag á viku og 80% á Landspítala en þetta
er að breytast, meðal annars vegna lágra
dagvinnulauna á spítalanum og þetta
hlýtur að gera skipulagningu verkefna þar
innanhúss alla flóknari. Þetta er vissulega
eitt af þeim atriðum sem þarf að hafa í
huga þegar samið er um kaup og kjör og
undirstrikar enn frekar mikilvægi þess að
mönnun og kjör séu með viðunandi hætti.
Gleymum því ekki heldur að ungir karlar í
læknastétt í dag gera sömu kröfur og kon-
ur til frítíma. Þetta er alls ekki einkamál
kvennanna.“
Lögsóknum og kvörtunum fjölgar
Önnur hlið á læknisstarfinu sem Arna
segir mikilvægt að læknar séu meðvitaðir
um er aukning kvartana og jafnvel máls-
sókna á hendur læknum og heilbrigðis-
starfsfólki. „Gæðakröfurnar verða æ meiri
og ábyrgð lækna er undir stöðugri smásjá.
Samhliða þessu eru gerðar sífellt meiri
kröfur til hraða og afkasta, legutími sjúk-
linga hefur styst verulega á undanförnum
árum og með því gefst minni tími til skoð-
unar og meðferðar. Í dag þekkist ekki að
sjúklingar séu lagðir inn til rannsókna og
hugsanlegrar meðferðar – elektívt – heldur
eru allir lagðir inn akút í gegnum bráða-
móttöku. Með öðrum orðum, sjúklingur
verður að vera bráðveikur til að hann fáist
lagður inn á sjúkrahús í dag.
Jákvæða hliðin á þessu er auðvitað sú
að almenningur er betur upplýstur og
gerir kröfur um skjóta og góða þjónustu.
Heilbrigðiskerfið verður á móti að vera
tilbúið til að axla þessa ábyrgð, með vel
menntuðu starfsfólki sem fær nægilegt
svigrúm til að sinna vinnunni sinni í
samræmi við þessar kröfur.“
Ólíkir hagsmunir innan félagsins
Það er þá ekki úr vegi að spyrja að
lokum hvernig Arna sjái hlutverk Lækna-
félags Reykjavíkur í þessari flóknu sviðs-
mynd sem blasir við.
„Læknafélag Reykjavíkur er að mörgu
leyti barn síns tíma og ég tel nærri fullvíst
að á næstu árum verði gerðar einhverjar
breytingar á samsetningu félagsins. Innan
LR eru um 800 læknar og það eru nærri
allir læknar á Íslandi, að stærstum hluta
þeir sömu og eru í Læknafélagi Íslands.
Það segir sig sjálft að innan þessa hóps eru
margir smærri hópar sem hafa mjög ólíka
hagsmuni og ef til vill væri hagsmunum
sumra þeirra betur borgið í sérfélagi. Til
þess þarf að stokka upp skipurit bæði LR
og LÍ. Ég er ekki að boða róttækar breyt-
ingar á þessu stigi en þetta er umræða sem
læknastéttin verður að taka. Þetta gamla
og að sumu leyti úrelta fyrirkomulag
veldur ýmsum vandkvæðum við samn-
ingagerð og aðra hagsmunagæslu félags-
manna sem gæti orðið skilvirkari með
breyttu skipulagi. Hugsanlega er þetta ein
ástæða þess að kjör íslenskrar læknastéttar
eru ekki betri en raun ber vitni.“