Læknablaðið - 01.09.2014, Page 39

LÆKNAblaðið 2014/100 471
Ú R P E n n a S T J Ó R n a R M a n n a l Í
Um hagkvæmni og fleira
Þorbjörn Jónsson, formaður
orri Þór ormarsson, varaformaður
Magnús Baldvinsson, gjaldkeri
Salome Á. Arnardóttir, ritari
Björn Gunnarsson
Guðrún Jóhanna Georgsdóttir
Magdalena Ásgeirsdóttir
Ólöf Birna Margrétardóttir
Þórarinn Ingólfsson
Í pistlunum Úr penna stjórnarmanna
LÍ birta þeir sínar eigin skoðanir en ekki félagsins.
Fyrir framan mig er ein skýrsla af
mörgum um starfsemi svonefndra kraga-
sjúkrahúsa, sjúkrahúsanna á Akranesi,
í Keflavík, á Selfossi og í Hafnarfirði.
Þessi skýrsla fjallar eins og nokkrar slíkar
um það hversu hagkvæmt væri að flytja
skurðlækningar og fæðinga- og kven-
sjúkdómaþjónustu frá kragasjúkrahús-
unum til Landspítalans. Eins og flestum
mun kunnugt varð niðurstaðan sú að
skurðstofum var lokað á Suðurnesjum, að
takmörkuðu leyti á Selfossi og St. Jósefs-
spítali í Hafnarfirði var lagður niður. Eftir
stendur spítalinn á Akranesi einn með
óbreytta starfsemi.
Þegar ákvarðanir voru teknar um að
loka St. Jósefsspítala og skurðstofunum á
Heilbrigðisstofnun Suðurnesja, í kjölfar
efnahagshrunsins, gekk sú ákvörðun
nærri mörgum skjólstæðingi sem hafði
þegið þjónustu af þeirri nánd sem minni
spítalaeining getur veitt. Starfsfólk sem
lengi hafði unnið saman og náð að skapa
góðan vinnustað tvístraðist í allar áttir.
Friðþæging þessa gjörnings fólst í því að
Landspítalinn myndi geta annað þeirri
skurðstarfsemi og fæðingarhjálp sem farið
hafði fram á þessum stöðum, án þess að
það kæmi niður á þjónustu við skjólstæð-
ingana. Niðurstaða þessi hafði fengist eftir
álitsgjöf fagfólks, einkum af Landspítala.
Og hverju hefur þetta skilað? Af þeim
fjórum kvensjúkdómalæknum sem saman
störfuðu á St. Jósefsspítala starfar einn
í dag í hlutastöðu á Landspítalanum og
kvensjúkdómalæknirinn á Suðurnesjum
gerir aðgerðir á Sjúkrahúsinu á Akranesi.
Biðtími fyrir hefðbundnar stærri aðgerðir
á kyn- og þvagfærum kvenna á Land-
spítalanum hefur lengst mikið á undan-
förnum árum og er nú æ oftar gripið til
þess ráðs sem tíðkaðist á miðri 20. öldinni,
að setja í fæðingarveginn hringi til varnar
sigi. Þessi lengdi biðtími hefur meira að
segja orðið tilefni fyrirspurnar á Alþingi.
Þessar línur eru settar hér á prent
meðal annars til að velta fyrir sér þeirri
spurningu á hvers vegum við erum þegar
við kjósum að setja okkur niður og hefja
störf sem læknar, hvert í sínu horni.
Læknisnám hefur aldrei talist auðvelt þó
skemmtilegt sé að mestu. Vegna þeirrar
takmörkunar sem „framleiðni“ lækna-
deildar Háskóla Íslands skapar, myndast
fljótlega mikil innbyrðis samkeppni
þeirra sem hefja þar nám því færri komast
alla leið en vildu og því ekki skrítið að
baráttan um brauðið eigi sér margar
birtingarmyndir í samskiptum lækna síðar
á lífsleiðinni. Eins dauði er annars brauð
í þeim efnum. Þegar síðar á hólminn er
komið, eftir sérfræðimenntun, heldur þessi
barátta áfram, nú vegna takmörkunar á
þeim tækifærum sem í boði eru. Þá er
sú hætta að stofnanir sem allar þurfa að
berjast fyrir tilvist sinni takist á sín á milli,
eins og dæmin sanna. Þannig hafa sam-
skipti Landspítala við minni staði ósjaldan
borið keim af nokkru yfirlæti. Allmargir
minni spámenn á minni stöðum fá ákúrur
frá stærri mönnum á stærri stöðum þó
allir séu uppdregnir úr sama náms-
pottinum. Það er mikil kúnst að hlúa að
hógværð og ekki öllum gefin. Það skal hér
undirstrikað að stofnun er starfsfólkið sem
innan hennar starfar. Landspítalinn á að
vera musteri fullkomnustu læknisþjónustu
sem völ er á í landinu og hvergi er betra að
dvelja þegar brýn þörf krefur. Þess vegna
hlýtur það að vera umhugsunarefni þegar
minni starfseiningunum með umtalsverða
starfsemi er lokað til þess eins að auka
álag á stofnun með mestu sérhæfnina og
hæsta þjónustustigið, í stað þess að jafna
álagið. Væri ekki eðlilegra að verkefnum
yrði létt af yfirhlöðnum Landspítala? Það
er enn möguleiki að snúa dæminu við að
hluta, nýta má skurðrými sjúkrahússins
hér á Akranesi betur og skurðstofurnar á
Suðurnesjum standa ónotaðar, fullbúnar
og legurými er nægt.
Ef við læknar kynnum að tala saman
hefði niðurstaðan kannski orðið önnur.
Kannski er það svo að við látum etja
okkur saman innbyrðis af fólki sem er
flinkara í talnaleikfimi en við og getur
þannig fengið út þær niðurstöður sem
„æskilegar“ eru. Sífellt er fjallað um það
að læknar þurfi að koma meira að stjórnun
heilbrigðiskerfisins en láta ekki misvitra
stjórnmálamenn og embættismenn eina
um hituna. Sú hefur og orðið raunin að
læknar hafa látið meira að sér kveða í
stjórnun heilbrigðisstofnana en þá verðum
við að gæta þess að falla ekki í sömu
gryfjuna sjálf, að leikur með tölur sé mikil-
vægari en velferð skjólstæðinga okkar.
Ég minntist á þörf þess að læknar tali
saman. Oft er fjallað um samtryggingu
lækna, notuð orð eins og læknamafía og
gefið í skyn að læknar verji hver annann
óháð málefni. Þetta held ég að sé ekki
rétt. Ég held hins vegar að annars konar
samskipti séu vandamál. Ógætileg orð
sem látin eru falla í samtali við sjúklinga,
stúdenta eða kollega, má auðveldlega mis-
túlka og grafa þannig undan trúverðug-
leika okkar. Fagleg samskipti milli lækna
á mismunandi vinnustöðum þarf svo líka
að bæta.
Hvort tveggja er hins vegar efni í nýjan
pistil.
Stjórn lÍ 2014
björn
Gunnarsson
svæfingalæknir á
Heilbrigðisstofnun
Vesturlands á Akranesi
bjorn.gunnarsson@hve.is