Ægir - 01.01.2001, Page 31

31
F I S K E L D I
milli ára og hefur það veruleg
áhrif á hitafar í sjónum úti fyrir
Norður- og Austurlandi. Á 1.
mynd sést vel hversu veikur þessi
straumur er, en mjó græn tunga
nær rétt norður fyrir Horn en síð-
an hverfur hún. Eftirtektarvert er
að í Barentshafi er tunga Atlants-
sjávar mun breiðari en norðan Ís-
lands og nær græni liturinn þar
austur fyrir 30°A, en það er svip-
að og austustu mörk Noregs.
Úr Norður Íshafinu berst milli
Grænlands og Svalbarða ískaldur
og seltulítill pólsjór sem síðan
streymir meðfram austurströnd
Grænlands. Megnið af honum
berst út um Grænlandssund og
mætir þar Atlantssjónum. Pól-
sjórinn, sem er léttari en Atlants-
sjórinn flýtur ofan á Atlantssjón-
um og heldur honum frá strönd-
inni. Pólsjór liggur því við
ströndina innan við Atlantssjóinn
allt frá Grænlandssundi, og yfir
til Labrador og Nýfundnalands.
Hitastig við strendur norðan-
verðs Norður-Atlantshafsins mót-
ast mest af þessum tveim sjógerð-
um, þ.e. Atlantssjó og Pólsjó.
Hér verður gerð grein fyrir
hitastigi við strendur norðanverðs
Norður-Atlantshafs og byggt á
mánaðarmeðaltölum frá þeim
stöðum sem merktir eru á kortinu
á 2. mynd. Heimilda hefur verið
aflað víða, frá Skotlandi
(http://www.marlab.ac.uk/Oce-
an/OCEAN.html), Færeyjum
(Bogi Hansen, 2000), Svartnes
(Eilertsen o.fl. 1981), öðrum stöð-
um í Noregi (Breen, 1986),
Kanada
(http://www.maritimes.dfo.ca/sci
ence/ocean/ocean_data.html),
Vestamannaeyjum (Unnsteinn
Stefánsson, 1970), Grindavík
(Unnsteinn Stefánsson, 1985) og
öðrum stöðum við Ísland (Stein-
grímur Jónsson, 1999). Mánaðar-
meðaltöl hitastigs á þessum stöð-
um eru sýnd á 3. mynd.
Við Vestmannaeyjar og úti fyr-
ir suðurströndinni ríkir alltaf Atl-
antssjór og hitafarið einkennist af
því. Þar er tiltölulega hlýtt að
vetrarlagi og er lágmarkshitinn
um 6°C. Hámarkshitinn í Vest-
mannaeyjum er um 11°C.
Ástandið í Vestmannaeyjum lík-
ist einna helst því sem er í Færeyj-
um eða við Stad í Noregi en allir
þessir staðir eru umluktir Atl-
antssjó árið um kring. Enn hlýrra
er við Skotland sem einnig er
umlukið Atlantssjó árið um
kring. Uppi við suðurströndina,
t.d. í Grindavík (Unnsteinn Stef-
ánsson 1985), er ívið kaldara, sér-
staklega að vetrarlagi, vegna
áhrifa ferskvatns frá landi.
Ef við færum okkur síðan til
Vesturlands þá er strax hætt að
gæta eins mikils vetrarhita og fyr-
ir sunnan land. Lágmarkshitinn í
Reykjavík er u.þ.b. 2°C í febrúar
- mars en lækkar í u.þ.b. 0.5°C
við Æðey á sama tíma. Hámarks-
hitinn fer úr 11°C við Reykjavík í
tæplega 10°C í Æðey. Þetta er
u.þ.b 1°C kaldara en í Vestfjorden
og ekki ósvipað því sem er við
Prince 5 stöðina í Kanada á miðj-
um Fundyflóa, en þess ber þó að
geta að í Fundyflóa er mun hlýrra
uppi við ströndina að sumarlagi.
Við Hjalteyri var hámarkshit-
inn í ágúst undir 10°C og lág-
markið um 1°C í febrúar-mars.
Þetta hitastig líkist mest því sem
er að sjá við Vardö austast í Nor-
egi. Þó er hámarkshitinn þar um
1. Mynd. Hitastig mælt með gervihnöttum í norðanverðu Norður-Atlantshafi 26. febrúar 2000. Útbreiðsla Atlantssjávar markast í
stórum dráttum af skilunum milli grænu og bláu svæðanna á myndinni. Það sem er þar fyrir norðan og vestan er sjór sem er að
verulegu leyti ættaður úr Norður-Íshafi. (frá National Oceanic and Atmospheric Administration, USA, http://www.saa.noaa.gov/)