Ægir - 01.03.2001, Side 27

Æ G I S V I Ð T A L I Ð
ur fóður fyrir lax, bleikju, regnbogasilung, lúðu,
sandhverfu, sæeyru og þorsk.
3.100 tonna framleiðsla
á síðasta ári
Fóðurverksmiðjan Laxá hf. er staðsett í Krossanesi,
skammt norðan Holtahverfis á Akureyri. Verksmiðj-
an stendur við hlið fiskimjölsverksmiðjunnar í
Krossanesi, sem nú er hluti af Ísfélagi Vestmanna-
eyja. Nábýli fóðurverksmiðju við fiskimjölsverk-
smiðju er mikilvægt. „Slíkt nábýli er mjög æskilegt.
Ég myndi ætla að Laxá sé stærsti innlendi viðskipta-
vinur loðnuverksmiðjunnar hér í Krossanesi,“ segir
Valgerður.
Á síðasta ári framleiddi Laxá hf. 3.100 tonn af
fiskafóðri, sem er ámóta magn og undanfarin ár.
Langmest af framleiðslunni fór á innanlandsmarkað,
en óverulegt magn til Færeyja. Hér innanlands hefur
markaðshlutdeild Laxár verið um 60%. Af stórum
viðskiptavinum fyrirtækisins má nefna Silfurstjörn-
una í Öxarfirði, Rifós í Kelduhverfi, sem eins og
kunnugt er varð fyrir miklu áfalli fyrir nokkrum vik-
um, og Hólalax.
Veltan á síðasta ári var 210 milljónir króna og varð
hagnaður af rekstrinum. Starfsmenn Laxár eru níu
talsins.
Ákveðin stöðnun
Þegar sú spurning er borin upp hvort staða fiskeldis
á Íslandi sé ásættanleg í dag verður Valgerður hugsi.
Segir síðan. „Nei, ég tel hana varla ásættanlega. Að
vísu hefur fiskeldismönnum tekist að ná fram betri
nýtingu í stöðvunum og þar með hagkvæmari
rekstri. Það er vissulega jákvætt. Þá hefur Fiskeldi
Eyjafjarðar náð mjög góðum árangri í lúðueldi. Hins
vegar erum við lítil miðað við fiskeldi í heiminum.
Framleiðsla upp á um fimm þúsund tonn á ári er í
raun eins og ein stór fiskeldisstöð í Noregi eða
Skotlandi. Því má segja að fiskeldið hér á landi sé í
ákveðinni stöðnun og greinin hefur ekki náð að
blómstra og þróast eins og nauðsynlegt er.“
- Hver er ástæðan fyrir því?
„Segja má að menn hafi misst trúna á sínum tíma.
Ein af skýringunum er sú að bankastofnanir hafa ver-
ið fiskeldinu erfiðar. Bankakerfið lokaði að verulegu
leyti á fyrirgreiðslu til fiskeldisfyrirtækja. Síðan voru
og eru strandeldistöðvar mjög dýrar í uppbyggingu.
Ég tel að ef fiskeldið á að ná sér á strik þurfi að fara
út í sjókvíaeldi og ég bind töluverðar vonir við það.
Þetta segi ég bæði sem áhugamanneskja um fiskeldi
og auðvitað líka sem framkvæmdastjóri Laxár. Í sjó-
kvíaeldinu eru veruleg sóknarfæri fyrir okkur. Við
gætum margfaldað afköstin í verksmiðju okkar frá
því sem nú er, án verulegra fjárfestinga, eða úr 3.100
tonnum á ári upp í allt að 20 þúsund tonn.“
Ætlum okkur stóran hlut
í sjókvíaeldinu
Valgerður segist vel skilja að skiptar skoðanir séu um
þau áform sem nú séu uppi um sjókvíaeldið. Þarna
togist hagsmunir á. „Mér finnst vel skiljanlegt að
stangveiðimenn séu hræddir og vilji vernda sitt höf-
uðból. En ég tel að sjókvíaeldi þurfi ekki að hafa í för
með sér stórkostlegar hættur fyrir stangveiðina, ef
rétt er á málum haldið þá eigum við að geta haft þess-
ar atvinnugreinar hlið við hlið í sátt og samlyndi.“
Því er ekki að leyna, að mati Valgerðar, að þekking
á sjókvíaeldi mætti vera meiri á Íslandi. Mikil þróun
hefur átt sér stað undanfarin ár sem við höfum ekki
fylgt eftir. Því er skynsamlegt að leita í smiðju Norð-
manna um þekkingu, eins og til dæmis er ætlunin að
gera á Djúpavogi. Valgerður segist meta það svo að
skynsemin muni ráða við þá uppbyggingu í sjókvía-
eldi sem í vændum er.
Innlend sjávarútvegsfyrirtæki ætla greinilega að
veðja á fiskeldið, til dæmis Samherji hf. og Síldar-
vinnslan hf. „Það að Samherji hf. er að hasla sér völl í
fiskeldi gefur greininni byr undir báða vængi og vildi
ég sjá fleiri slík sterk sjávarútvegsfyrirtæki koma inn
í greinina.“
Valgerður fer ekki leynt með að forsvarsmenn Lax-
ár horfa bjartsýnir til uppbyggingar sjókvíaeldis og
Laxá væntir þess að ná verulegum hlut í fóðursölu til
nýrra fyrirtækja í sjókvíaeldi. „Gangi öll þessi áform
eftir og framleiðslan verði allt að þrjátíu þúsund
tonnum, þá er verksmiðjan hér of lítil. Svo einfalt er
það. Við sjáum því fram á stækkun innan örfárra ára.“
„Ég vil sjá fleiri sterk
sjávarútvegsfyrirtæki
koma inn í fiskeldið,“
segir Valgerður
Kristjánsdóttir,
framkvæmda-
stjóri Laxár.