Ægir - 01.11.2007, Blaðsíða 42

42
mikið magn lífræns efnis,
bæði ónotað fóður og skítur
úr fiskinum, sem getur safnast
upp á botninum.
Fjölbreytileiki er einn
mælikvarði á ástand lífrík-
isins. Með því að mæla og
meta breytingar í samsetningu
dýrategunda á og í botni er
því hægt að fylgjast mjög ná-
ið með t.d. áhrifum lífræns
úrgangs frá sjókvíum. Til að
bera saman fjölbreytni ólíkra
svæða eða sama svæðis á
mismunandi tímum eru reikn-
aðir út staðlaðir stuðlar, svo-
kallaðir fjölbreytileikastuðlar.
Til eru margir mismunandi
stuðlar en t.d. má nefna Shan-
non-Wiener stuðul (mynd 6).
Þegar fjölbreytni minkar
lækkar stuðullinn og því hægt
að gera grein fyrir breytingum
á fjölbreytileika án þess að
fjalla um einstakar tegundir
eða hópa.
Rannsóknir á botndýrum
Við rannsóknir á botndýrum
er fyrsta stigið að taka sýni
með botngreip af einhverju
tagi, en af þeim eru margar
gerðir fyrir mismunandi að-
stæður (mynd 7). Áður en
fiskeldi hefst á nýjum stað
þarf að taka sýni á völdum
stöðum til að skilgreina
ástand lífríkisins áður en fisk-
eldi hefst. Ekki er nægilegt að
taka eitt sýni heldur verður
að taka nokkur því eitt sýni
getur gefið ranga mynd fyrir
tilviljun. Til að geta sagt til
með einhverju öryggi að
breytingar hafa orðið verður
að taka meðaltal og meta ör-
yggismörk meðaltalsins. Oft-
ast eru því tekin þrjú til fimm
sýni. Sýnunum er komið fyrir
í ílátum með geymsluvökva,
oftast formalíni eða alkóhóli.
Sýnin geymast þá lengi og
hægt að vinna úr þeim síðar.
Tiltölulega fljótlegt er að taka
sýni og ganga frá þeim til
geymslu. Það er því ekki
ástæða til að spara sýnatöku
því alvarlegt getur verið á síð-
ari stigum ef sýni vantar frá
ákveðnu svæði.
Úrvinnsla á sýnum hefst
með því að þau eru sigtuð
Þ O R S K E L D I
Mynd 7. Sýnataka með Van Veen greip.