Tímarit Máls og menningar - 01.12.1961, Qupperneq 22

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
nefnd til að athuga, hvort hagkvæmt mundi að sameina Háskólabókasafn og
Landsbókasafn. í nefndinni áttu sæti próf. Þorkell Jóhannesson, form., ráðu-
neytisstjóri Birgir Thorlacius, háskólabókavörður Björn Sigfússon, cand.
mag. Bjarni Vilhjálmsson og landsbókavörður Finnur Sigmundsson. Nefndin
taldi sameiningu nauðsynlega og rétta, en ekki unnt að sameina söfnin eins og
nú hagar til um húsnæði þeirra, og um leið og hún mælti með að sameina
söfnin lagði hún til „að reist verði bókasafnshús í næsta nágrenni við háskól-
ann, til þess að sameining safnanna verði framkvæmanleg“. Og 29. maí 1956
samþykkti Alþingi þingsályktun um að sameina söfnin og „að fela ríkisstjórn-
inni að gera nauðsynlegar ráðstafanir í þá átt“, sem verður ekki skilin á aðra
leið, í samræmi við tillögur nefndarinnar, en að reisa skuli bókasafnshús,
enda sneri nefndin sér að vörmu spori (7. júní) til bæjaryfirvalda Reykja-
víkur með beiðni um lóð undir bókasafnshús sunnan íþróttavallarins í Reykja-
vík við Melaveg, og hefur nú háskólinn á afmæli sínu fengið rausnarlega úti-
látna lóð hjá bæjarstjórn Reykjavíkur þar sem bókasafnshús gæti m. a. risið.
Liggur í augum uppi að Árnasafn á heima í þessari byggingu með öðrum
handritum íslands ásamt landsbókasafni og háskólabókasafni. Ber því skil-
yrðislaust að nota tímann, meðan beðið er eftir handritunum, til að koma upp
myndarlegri handritastofnun og til að reisa bókasafnshúsið, þar sem auk þess
eru ekki forsvaranleg lengur þau þrengsli sem Landsbókasafn og Háskóla-
bókasafn eiga við að búa. Og sú bygging á að rísa öll í einu, ekki að fara að
reisa til bráðabirgða einhverja álmu, eins og heyrzt hafa tillögur um, og á
ekki að vera vandi að fullgera hana á næstu þrem til fjórum árum, ef undinn
er bráður bugur að. Hæfilegt framlag til handritastofnunarinnar og bóka-
safnshússins er tíu milj. kr. árlega næstu tíu árin til að koma hvorutveggja
vel af stað og vel fyrir frá upphafi, og er ekki ofrausn Alþingis að leggja slíka
fjárhæð fram.
Endurheimt handrita vorra frá Höfn er stærsti viðburðurinn í þjóðarsögu
íslendinga næst eftir endurreisn lýðveldisins. Þá er íslenzka þjóðin aftur heil
og gróin fomra sára. Og nú þegar handritin berast aftur í heimkynni sitt,
koma þau heiðri krýnd og umleikin frægðarljóma heimsins. Því að í útlegð-
inni hafa íslendingar aldrei látið þau afskiptalaus, heldur ýmsir beztu synir
þjóðarinnar haldið áfram úti í Höfn að leggja við þau sömu alúð og þjóðin
gerði áður, afrita þau með nýjum hætti, það er gefa þau út á prent, rannsaka
þau og kynna þau þjóðinni og umheiminum, og fræðimenn af ýmsum þjóðum
hafa síðan hjálpazt að við að rannsaka bókmenntir Islands svo að það sem
um þær hefur verið ritað er margfalt að magni á við bókmenntimar sjálfar.
356