Tímarit Máls og menningar - 01.12.1961, Blaðsíða 79

SAMTAL UM KUBU
vegi, sem ég er mjög vantrúaður á, sjá þeir
fram á það, að allir Suður-Ameríkumenn
munu fylkja sér undir merki róttækari
flokkanna og þá væri ekki langt að bíða
þess, að allur friður yrði úti fyrir Banda-
ríkjamenn.
„I augum Frakka var Spánarstyrjöld-
in tiltólulega auðskiliS mál, þegar þeir báru
saman þá atburði, sem gerðust þar við það
sem gœti gerzt í Frakklandi. Finnst yður að
þœr hugsjónir, sem barizt er um, geri inn-
rásina á Kúbu að nýrri Spánarstyrjöld?“
— Við verðum að gera okkur í hugar-
lund hvaða afleiðingar ósigur Kúbumanna
gætu haft í fyrsta lagi fyrir okkur, en þó
einkum fyrir allar þær þjóðir, sem eru efna-
hagslega skammt á veg komnar, hina svo-
kölluðu vanþróuðu veröld.
Kúba heyr baráttu til að varðveita full-
veldi sitt. Hún krefst með öðrum orðum yf-
irráða yfir auðlindum sínum og áskilur sér
ekki aðeins rétt til að verzla við allar þjóð-
ir heldur líka til að halda sig fyrir utan á-
hrifasvæði stórveldanna tveggja. En sízt af
öllu vill hún láta draga sig út í styrjöld.
Byhingin á Kúbu er í vissum skilningi til-
raun ti! að höggva skarð í virkismúra stór-
veldanna. Ef Kúbustjóm yrði kollvarpað,
þá hyrfu um leið líkur fyrir því að Kúba
fengi að njóta fullkomins fullveldis. Stór-
veldin tvö mundu eflast við það og afleið-
ingarnar af því mundu bitna á okkur. Ef
öll ráð eiga einlægt að vera í höndum ann-
ars hvors stórveldanna, þá stafar það af
engu öðm en því, að hemaðarstefna á
miklu fylgi að fagna í heiminum, en við
álítum, að hún hljóti að leiða smám saman
til fullveldisskerðingar smáríkjanna. Stefna
vinstrimanna á því að grundvallast að vissu
marki á andstöðu við stórveldin tvö og fylgi-
ríki þeirra. Þjóðfélagi, sem glatar fullveldi
sínu eru allar bjargir bannaðar og það er
einmitt um það sem slagurinn stendur á
Kúbu.
Kúbumenn hafa verið beittir svívirðileg-
asta óréttlæti. Það er ódrengilegt af stór-
veldi að ráðast á smáþjóð, sem heyr baráttu
til að koma nýrri skipan á þjóðfélag sitt eft-
ir hálfrar aldar ánauð, en það er samt sem
áður ekki mergurinn málsins. Ástæðan fyr-
ir því að við eigum að skipa okkur við hlið
Castrós er sú, að með honum er verið að
reyna að kollvarpa vinstri stefnu.
Kúbumálið er síðast en ekki sízt próf-
steinn á afstöðu Vesturveldanna stóru gagn-
vart þeim löndum, sem eru efnahagslega
skammt á veg komin. Hér er smáþjóð, sem
er að reyna að berjast fyrir efnahagslegu
sjálfstæði. Hún leggur á sig óskaplegt erfiði
og ræðst í stórframkvæmdir. Ef það verður
uppi á teningnum, að slíka viðleitni beri að
stöðva og það með sprengjum ef þess gerist
þörf, þá eru örlög þessara vanþróuðu landa
þar með ráðin. Mönnum bauð það í grun
í Kongó, en nú er þeim farið að verða það
fullljóst. Það er ekki satt, að hin kapítal-
ísku lönd vilji standa straum af þeim kostn-
aði, sem fylgir því að losa þjóðir úr ný-
lenduánauð. Þau vilja um fram allt hindra
að svo fari.
Kúbustyrjöldin líkist Alsírstyrjöldinni. í
þeirri fyrri er að vísu beitt meiri lævísi, þar
sem málaliðarnir þykjast vera Kúbumenn,
en það kemur í sama stað niður. Ef þeir vilja
svo sigra í þessu stríði, þá verða Bandaríkja-
menn að skerast í leikinn með sínum mikla
liðsafla, vegna þess að málaliðið er of fá-
mennt. Er það þá þetta, sem menn vilja
gera fyrir þær þjóðir, sem eru að losna úr
nýlenduánauð og vilja fara sínar leiðir?
Halldór Þorsteinsson þýddi.
413