Tímarit Máls og menningar - 01.02.1984, Blaðsíða 51

19 ára í vist
— Hvað er það að segja okkur?
Stelpan útlistaði verkið eins vel og hún kunni, hvað hún héldi að væri
meining skáldsins. Þá brosti gamla konan stundum og sagði sem svo: —
Þetta held ég nú reyndar líka.
Einu sinni ræddu þær mikið um nokkuð umdeilda bók sem þá var ný-
komin út og vinnustelpan var ákaflega hrifin af. Sagan var um ungan mann í
leit að tilgangi lífsins. Hún gerðist fyrir mörgum öldum.
— Já, en þér sjáið að þessi saga er alls ekki gallalaus, sagði frúin. Lítið
bara á málfarið. Fyrir þúsund árum talaði enginn um að knúskyssa.
Stelpan gat ekki varist hlátri.
— Já en mér finnst hún samt góð.
— Eg veit hvað þér eigið við, sagði frúin — Þér skiljið unga manninn svo
vel. Yður finnst þér vera í hans sporum.
— Það er satt, viðurkenndi stelpan. Þenna dag skildi hún að það var hægt
að gagnrýna og hrífast af sama verkinu.
Stundum sagði gamla konan henni frá einu og öðru síðan hún var ung. Þá
kom fallegur glampi í dökku augun hennar. Stundum talaði hún um gamla
manninn. Vinnustelpunni skildist að hann hafði verið ákaflega vel að sér og
dáður fræðimaður.
— Þegar honum var boðið til Oxford, sagði frúin, — þá var honum vísað
til sætis í stól sem aðeins færustu vísindamenn fá að sitja í. Það var mikill
heiður — líka fyrir þjóðina.
— Hvað segið þér — fer það eftir því hvað menn vita hvar þeir mega setj-
ast þar? sagði vinnustelpan, furðu lostin yfir virðingarstiga rassanna í
Oxford.
— Já auðvitað, sagði frúin í sínum eigin hugarheimi. — Eg var mjög stolt
af þessu — ég var líka að hugsa um landið okkar. Pabbi var ákafur ættjarðar-
vinur — maður ólst upp við þess konar hugsunarhátt.
Stundum sagði frúin frá kynnum sínum við ýmis skáld og andans menn.
Það þótti stelpunni mest gaman. Stundum komu einhverjir þessara manna í
heimsókn til hjónanna. Þá var vinnustelpan alltaf ákaflega eftirvæntingar-
full. Það kom fyrir að menn sem hún hafði dáð úr fjarlægð voru fúlir og
snúnir, merkilegir og kjöftugir. Fáum gestum kom til hugar að vinnustelpan
hefði eyru. En hún raðaði gestum upp á lista í höfðinu og hafði ýmis ráð til
að komast að innræti þeirra. Sumir fóru á svartan lista, þeirra á meðal voru
flestir sendiherrarnir sem komu í kurteisisheimsókn til gamla mannsins.
Aðeins sendiherra Spánar fór á gæðalista. Hann var glaður og hress, yrti á
vinnustelpuna og lagaði mottuna við útidyrnar um leið og hann fór. Svo
þakkaði hann kærlega fyrir sig.
En dag nokkurn fréttist niður á eldhúsplanið að sjálft Nóbelsskáldið
41