Tímarit Máls og menningar - 01.02.1984, Blaðsíða 93

Um þýðingarleysi
kunningjarnir. Var nú líka einkennilegt barn undireins, segir gömul frænka.
Ætli ég muni það ekki.
Enda getur svo farið að sköpunargleðin verði eina greiðslan fyrir þennan
hluta verksins.
Geymum það.
Tíu blaðsíður á dag eru hámarksafköst þegar seinna uppkastið er skrifað á
ritvél sem skipulegast og réttast um leið og smávægilegar breytingar eru
gerðar til að pússa stílinn og magna orðafarið. Meðalafköst í þessu eru
líklega svona hálf örk á dag: örkin hefst á tveim dögum.
Þá má skila verkinu í prentsmiðju. En prófarkir eru samt eftir. Þær verður
að lesa alveg með sérstökum hætti ef um þýðingu er að ræða. Orð og
setningar hljóta ófrávíkjanlega að hafa týnst niður í þessum átökum öllum.
Það verður að finna þau aftur.
Fljótlegasta ráðið til að finna þessa glötuðu sauði er einfaldlega að lesa
þýðinguna inná band og hlusta hana síðan orð fyrir orð með frumtextann
fyrir framan sig. Þá sést undireins hvað fallið hefur niður, eins finnast líka
staðir þarsem nýja málið hefur svikið frumtextann með einhverjum hætti
eða gengið á hlut hans.
Þetta verður alt að leiðrétta um leið og próförkin er lesin að öðru leyti.
Það er vel á haldið að klára tvær arkir á dag í þessu verki, en þá er bókin
líka tilbúin.
Tökum nú saman alt þetta sem við geymdum og niðurstaðan verður sú að
það tekur um tvær vikur að þýða hverja örk þessarar bókar eða svosem 40
vikur að þýða bókina ef hún losar 20 arkir. Það eru 10 mánuðir.
Ég segi ekki að þessi aðferð sé hin eina rétta en hitt vil ég fullyrða að hver
sú aðferð sem tekur skemri tíma getur ekki skilað því hlutverki frambæri-
legrar þýðingar að ganga í gegnum orusturnar 5 sem hjaðningavíg tungu-
málanna — öðru nafni þýðing — útheimtir til þess að hin rétta málamiðlun
sé hugsanleg.
Til þess að afburðaþýðing sjái dagsins ljós þarf bæði góða heilsu og mikla
hepni gjörvallan meðgöngutímann í þokkabót.
Einstöku manni hlotnast það líka.
Sé það nú haft í huga að sál þýðandans er vígvöllur þarsem tvö fjand-
samleg tungumál hafa barist uppá líf og dauða í 40 vikur þá er náttúrlega
hverjum heiðarlegum manni ljóst að 20 vikna laun mentaskólakennara eru
fjærri því nein greiðsla fyrir þetta. Meðan barist er í sál þýðandans er hann
óvinnufær að öðru leyti svo lágmark væri náttúrlega að greiða honum
a. m. k. allar 40 vikurnar.
Eg hef meiraðsegja leyft mér að halda því fram að greiða beri þýðandan-
83