Ský - 01.02.2007, Blaðsíða 14

14 ský
Stutt og laggott
Erfiðleikar í efnahagsmálum og beitt gagnrýni sem fylgdi nýjum áherslum í fjölmiðlun voru öðru fremur ástæða
þeirra sviptinga sem urðu í íslenskum
stjórnmálum vorið 1978. Í borgarstjórnar-
kosningum í maí þetta ár missti Sjálf-
stæðisflokkurinn meirihlutann í borgarstjórn
sem hann hafði haft í um hálfa öld. Í
kosningum til Alþingis mánuði síðar unnu
A-flokkarnir stórsigur og fengu 44,9%
greiddra atkvæða. Ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks
og Framsóknarflokks missti þingsæti en þó
ekki meirihluta sinn og síðarnefndi
flokkurinn, sem lengi hafði verið sá
næststærsti, varð skyndilega sá minnsti. Í
löngu þófi stjórnarmyndunar eftir kosningar
skipuðust mál samt svo að Framsókn varð
ofan á og formaðurinn, Ólafur Jóhannesson,
varð forsætisráðherra.
Árin frá 1970 til 1990 einkenndust af
óðaverðbólgu og ólgu í efnahagsmálum
landsins, vandamálum sem voru stjórn-
málamönnum illviðráðanleg. Stjórnmála-
menn úr öllum flokkum fengu tækifæri í
ríkisstjórn til að vinna á efnahagsvandanum,
en engum tókst upp sem skyldi. Þannig var
verðbólgan um það bil 50% þegar ríkisstjórn
Geirs Hallgrímssonar tók við völdum
sumarið 1974. Þegar fram í sótti tókst
stjórninni þó með markvissum aðgerðum að
vinna á verðbólgunni sem var komin niður í
26% í byrjun árs 1977. Þann 22. júní þetta
ár gengu verkalýðshreyfingin og atvinnu-
rekendur frá kjarasamningi sín í millum,
sem nefndir voru sólstöðusamningarnir, en
þeir kváðu á um allt að 40% launahækkanir
einstakra hópa.
Kjósum ekki kaupránsflokka
Fljótt varð ljóst að sólstöðusamningarnir
myndu leiða af sér enn frekari erfiðleika í
efnahagsmálum og því fór svo að ríkisstjórnin
Ríkisstjórn Framsóknarflokks og A-flokkanna
var við völd frá 1978 til 1979:
DAUÐADÆMD
FRÁ UPPHAFI?
Texti: Sigur›ur Bogi Sævarsson Ljósmyndir: Ólafur K. Magnússon
Meðan allt lék í lyndi. Steingrímur Hermannsson og Svavar Gestsson koma saman til ríkisstjórnarfundar sumarið 1979.