Dagrenning - 01.12.1948, Blaðsíða 5

JÓNAS GUÐMUNDSSON:
I.
Sú skoðun hefir rutt sér meir og meir til
rúms meðal kristinna þjóða á síðari áratugum,
að sagnir þær, er geyrnzt hafa um ýmsa „yfir-
náttúrlega“ atburði í sambandi við fæðingu
Jesú, séu helgisagnir svo kallaðar, en með
því er átt við það, að sögur þessar séu ósann-
ar, og aðeins fagur tilbúningur, — eins konar
gyllt — en ósönn — umgjörð utan urn liina
helgu mynd sjálfa.
Fæstir draga þó enn í efa að Jesú hafi raun-
verulega fæðst og flestir eru einnig ennþá
þeirrar skoðunar, að hann hafi fæðst í Betle-
hem í Júdeu. Þó hafa ýrnsir lærðir menn
síðari tíma dregið fæðingu hans í efa, en um
það atriði verður ekki rætt nú. Að hinu var
ætlunin að víkja, hvort sagan um hina miklu
f\'rirburði sé sönn frásögn eða helgisögn, eins
og nú mun almennt álitið.
Þegar frásagnir guðspjallanna eru athug-
aðar og bomar saman, kemur það í ljós, að
hvorki Markúsarguðspjall né Jóhannesar-
guðspjall segja frá fæðingu Jesú. Þau segja
heldur ekki frá neinum furðulegum atburð-
um í sambandi við fæðingu Jóhannesar skír-
ara, en einnig í sambandi við fæðingu hans
gerðust ýmsir yfimáttúrlegir atburðir eftir
því sem hin guðspjöllin — sérstaklega Lúk-
asarguðspjall — greina frá.
Allar frásagnirnar um hina furðulegu at-
burði, sem tengdir eru fæðingu Jesú, er þess
vegna að finna í hinum tveim guðspjöllun-
um, Mattheusar og Lúkasar.
En Mattheusarguðspjall segir ekki frá
rieinum sérlegum furðusögnum öðrum en
vitrunum Jósefs í sambandi við Maríu heit-
konu hans og flótta þeirra til Egiptalands.
Það segir og frá komu vitringanna, sem
varð til þess að Heródes fékk vitneskju um
fæðingu Jesú, en sú vitneskja leiddi til hinna
hræðilegu bamamorða í Betlehem og ná-
grenni hennar. Niðurstaðan verður því sú,
að það verður Lúkas, sem segir allar furðu-
sögurnar í sambandi við fæðingu Jesú og
Jóhannesar skírara.
Lúkas guðspjallamaður er talinn hafa
verið læknir og lærisveinn Páls postula
og mönnum kemur saman urn að einna
mest samræmi sé í frásögn hans, allra
guðspjallamannanna, og mætti það vel stafa
af því, að hann hafi bæði sökum meiri lær-
dóms verið færari um að setja fram frásagn-
irnar, en þó sennilega einkurn af því, eins
og hann segir sjálfur í formálsorðum guð-
spjallsins, að hann hafi „rannsakað allt kost-
gæfilega frá upphafi“ til þess, eins og hann
einnig segir á sama stað, að geta ritað „fyrir
þig samfellda sögu um þetta, göfugi Þeó-
filus“. Af þessu má m. a. ráða það, að Lúkas
hafi reynt að kynnast þeim heimildum, sem
sæmilega greiður aðgangur var að og á þeim
heimildum byggi hann frásögn sína, frekar
en eigin reynslu. Hann byrjar frásögnina á
presti einum að nafni Sakaria. Prestur þessi
var af flokki Abia og gegndi musterisþjón-
ustu í Jerúsalem vissa tíma, „eftir röð flokks
síns, samkv. venju prestsdómsins“, eins og
segir í guðspjallinu. Öll er þessi frásögn rétt,
DAGRENNING 3