Dagrenning - 01.12.1953, Blaðsíða 39

viðnám eins lengi og mannlegt þrek frarn-
ast megnar. Þar sem læknarnir telja að há-
markið hafi getað verið um hálfur mánuður
og þar sem það þarf að hafa verið hálfur
mánuður, samkvæmt atburðum sögunnar,
benclir það ekki einungis ótvírætt til þess, að
Heródes hafi dáið í janúar, heldur um miðj-
an þann mánuð. En vcr höfum ennþá ná-
kvæmari heimild um þetta atriði. Hið æva-
foma og áreiðanlega heimildarrit Gyðinga,
Megillath Ta’anith eða Föstuskrá, sem ritað
var á jarðvistardögum Krists, segir dánardæg-
ur Heródesar vera 1. dag Shebat-mánaðar
Gyðinga. Árið 1 e. K. var 1. Shebat h. 14.
janúar. Þar eð dagur Gyðinga hefst sex stund-
unr á undan vorum degi, bvrjaði 1. Shebat
nákvæmlega kl. 6 e. h. þann 13. janúar og
endaði kl. 6 þ. 14. janúar. Það var að kvöldi
hins 29. desember sem Heródesi fór að hraka
til muna, og var það afleiðing mikilla geðs-
hræringa þann dag og um kvöldið, þegar
tunglmyrkvinn varð. Frá kvöldi h. 29. des-
ernber til morguns 1. Shebat voru 14% dag-
ar. Það er því undursamleg nákvæmni í
svari læknanna, hér á undan, þar sem sagt
er að Heródes hafi getað lifað í hæsta lagi
„um hálfan mánuð“ eftir að honurn versn-
aði kvöldið 29. desember.
Þannig eru þessar þrjár dagsetningar full-
komlega staðfestar:
29. desember, árið 1 f. K. tunglmyrvi og
Heródesi hrakar mjög í banalegunni.
14. janúar, árið 1 e. K. Dauði Heródesar.
27. marz, árið 1 e. K. Páskar hófust um
sólsetur.
FRÁSÖGN fOSEPHUSAR
UM VALDATÍÐ HERÓDESAR.
Jósephus fræðir oss tvisvar um það, að
Heródes hafi ríkt 34 ár eftir að „hann lét
taka Antigónus af lífi“ en 37 ár „eftir að Róm-
verjar höfðu skipað hann konung.“ Vegna
þeirrar útbreiddu skoðunar, að Heródes hafi
dáið árið 4 f. K. hafa sagnfræðingar misnotað
þessa frásögn um ríkisár Heródesar í Júdeu,
svo að hún kæmi heirn við hið ranga dánarár
hans. Til þess að samræma hana kenningunni
um að árið 4 f. K. sé dánarár Heródesar, hefur
það ráð verið tekið, að reikna þessi 37 valda-
ár frá Jrví að hann var tilnefndur í Róm árið
40 f. K., þrcniur árum áður en hann fór að
hafa nokkur afskipti af málefnum eða yfir-
stjórn Júdeu.
Það er ekki hægt að halda því fram, að
Heródes liafi ríkt í nokkrum skilningi fyrr en
konungurinn, Antigónus, sá síðasti af kon-
ungsætt Hasmonea, var tekinn höndum í
umsátinni um Jerúsalem árið 37 f. K. og
Antonius setti Heródes til valda, en jafnvel
Jrá neitaði all stór hluti Gyðingaþjóðarinnar
að viðurkenna hann konung, uns Antigónus
konungur var tekinn af lífi Jrremur árurn síð-
ar, eins og brátt skal vikið að). Dio Cassius
(um 135 e. K.) sagnfræðingurinn, sem ritaði
liina stóru og ítarlegu Rómver/asögu, nefnir
ekki að Ileródes hafi haft nokkur völd fyrr en
Antigónus hafði verið handtekinn. Hann tek-
ur einmitt fram, að þegar Sossius hafi her-
numið Jerúsalem (37. f. K.) hafi Antonius
„fengið Heródesi nokkrum völdin í hendur,“
(Dio. XLIX. 22). Þar sem Josephus minnist
á stjórnartíð Heródesar reiknar hann hana
allstaðar, undantekningarlaust, frá því að
hann tók við völdurn árið 37. f. K. Engin
frásögn um annað er nokkurstaðar finnan-
leg, af þeirri einföldu ástæðu, að Heródes
liafði engin afskipti eða völd af nokkru tagi
vfir málefnum Júdeu fyrr en árið 37. f. K.
hvað J>á lieldur „konungsvald." Jafm-el róm-
verzku ræðismennimir töldu aldrei ræðisvald
sitt frá þeim tima er Öldungaráðið kaus þá,
heldur ævinlega frá því að þeir tóku raunveru-
lega við völdum. Á sama hátt var valdatími
Heródesar aldrei miðaður við útnefningu Öld-
ungaráðsins. Árið 37. f. K., þegar Sossius her-
nanr Jerúsalem, er nú fullkomlega staðfest
DAGRENNING 37