Dagrenning - 01.08.1956, Blaðsíða 51

geta framið þetta ranglæti, og þess vegna
ekki borið fram neinar tillögur til breyt-
inga eða lagfæringa á hinni úreltu
stjómarskrá og kosningalögunum. Og
nú geldur hann þessa sárast allra flokka,
því nú jók hann fylgi sitt um 6000 at-
kvæði og komst upp í 42,4% af heildar-
atkvæðamagninu, af því hann barðist nú
við þessar kosningar fyrir betri málstað
í einu stórmáli en hinir flokkamir,
málstað, sem yfirgnæfandi meirihluti
þjóðarinnar fylgir. Hið rangláta kosn-
ingafyrirkomulag, sem hann hefur átt
kost á að lagfæra öll þessi ár, verður
nú til þess að flokkurinn tapar þingsæt-
um þótt hann stórauki fylgi sitt með
þjóðinni. Þannig hefnist ávallt fyrir, ef
gefin loforð eru svikin. Verður þetta nú
til þess, að Sjálfstæðisflokkurinn taki for-
ustu um samningu nýrrar stjórnarskrár
og kosningalaga? Það verður því miður
að teljast vafasamt, því innan flokksins
munu vera mjög skiptar skoðanir á J^ess-
um málum. Forystumenn hans virðast þó
hafa tekið afstöðu gegn því, að auka vald
forsetans og aðgreina betur löggjafarvald
og framkvæmdarvald en nú er, þótt það
sé bæði skynsamlegasta og nauðsynleg-
asta breytingin á stjórnarskránni. Af
hinum flokkunum er lítils að vænta í
stjórnarskrármálinu. Þeir geta ekki kom-
ið sér saman um neina lausn, eins og
sakir standa. Framsókn á hér mest í húfi,
og væri ekki ólíklegt, að hún teldi stjórn-
lagaþing heppilegasta lausn málsins. a.
m. k. í bili. Líklegast er að ekkert ger-
ist og eitt eða tvö ár bætist enn við hin
fyrri vanefnda ár.
„U mbótastjóm?“
Nú eru kommúnistar komnir í stjóm
á íslandi — í annað sinn. Þeir vom í
fyrsta sinn í stjórn með Sjálfstæðis-
og Al.fl. 1944—1947 undir forsæti Ól-
afs Thors, og fóru þá úr stjórninni vegna
ágreinings um Kelfavíkurflugvöll. Og
nú koma þeir í stjórnina aftur út af
ágreiningi um sama flugvöll.
Sjálfstæðisflokkurinn varð fyrstur til
að taka þá í stjórn, svo hann getur lítið
álasað öðrum fyrir að gera hið sama.
Stjórn Ólafs Thors var íhaldsstjórn,
sem ekki fann hjá sér neina verulega
hvöt til umbóta í þjóðfélaginu, en reyndi
„að láta allt ganga,“ og lét allt ganga,
þó sumt gengi að vísu á tréfótum.
Núverandi ríkisstjórn segist vera
„vinstri stjórn“ og „umbótastjórn“. Ef
með „vinstri stjórn“ er átt við einhvers
konar sósíal-radikal-kommúnisma, þá er
þetta réttnefni, enda verða slíkar stjórn-
ir algengar við „lok tímabils" vors, þeg-
ar þjóðunum verður í hinum mikla
dómi skipað að fara: sumum „til hægri“,
en öðrum „til vinstri".
Hvílík „umbótastjóm“ hin nýja ríkis-
stjórn reynist er of snemmt að segja um
ennþá, og verður reynslan að skera úr
því.
En hún kemur til með að eiga við
mikla örðugleika að etja, bæði innan-
lands og utan. Ekki er líklegt, að hún
verði langlíf. En hún getur skilið þjóð-
inni eftir örðugri arf en nokkur önnur
stjórn, sem á undan henni hefur verið,
ef þeir flokkar, sem að henni standa, og
enn eru að nokkru sjálfráðir gjörða
sinna, gæta sín ekki vel.
*
Hér að framan em rakin tildrög þess,
sem orðið er í þessum efnum. Hér eru
að verki sterk, dulin öfl, sem fæstir gera
sér nokkra grein fyrir. Það er hið mikla
alheimssamsæri, sem hér leikur brúðum
sínum, eins og alls staðar annars stað-
ar.
DAGRENNING 49