Morgunblaðið - 09.01.2015, Blaðsíða 28

28 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 9. JANÚAR 2015
✝ Jón JakobFriðbjörnsson
fæddist í Hnífsdal í
Norður-Ísafjarð-
arsýslu 13. desem-
ber 1925. Hann lést
á Sjúkrahúsinu á
Akureyri 27. des-
ember 2014.
Foreldrar Jóns
Jakobs voru Frið-
björn Helgason,
bóndi á Sútar-
búðum í Grunnavík, f. 5.10.
1883, d. 24.9. 1946, og Sólveig
Steinunn Pálsdóttir húsmóðir,
f. 30.11. 1899, d. 21.2. 1993,
hans seinni kona. Jón Jakob var
alinn upp af móðurforeldrum
sínum sem bjuggu á Höfða í
Grunnavíkurhreppi. Þau voru
Páll Halldórsson, f. 2.6. 1875, d.
20.4. 1937, og kona hans Stein-
unn Jóhannsdóttir frá Svans-
hóli, f. 16.4. 1865, d. 8.10. 1942).
Albræður Jóns Jakobs eru Frið-
björn Friðbjörnsson, f. 11.3.
1923, d. 30.9. 1994, Páll Marías,
f. 16.4. 1924, d. 26.7. 1992, Ósk-
ar Aðalsteinn, f. 5.11. 1927, d.
4.12. 2014, Sveinn Halldór Her-
mann, f. 23.4. 1929, d. 26.10.
2011, Ólafur Ingvar, f. 22.6.
12.6. 1958, var giftur Önnu
Egonsdóttur, þau skildu og
eiga fimm börn og eitt barna-
barn. Steinunn Jónsdóttir, f.
14.6. 1960, gift Boga Bald-
urssyni og eiga þau þrjú börn
og eitt barnabarn. Guðrún
Jónsdóttir, f. 12.11. 1967, sam-
býlismaður hennar var Jerald
Gurican og eiga þau eitt barn.
Halldór Páll Jónsson, f. 22.12.
1973, sambýliskona hans er
Erla Valdimarsdóttir og eiga
þau eitt barn.
Jón Jakob stundaði nám við
kennaradeild Handíða- og
myndlistaskólans og útskrif-
aðist þaðan 1951. Skömmu síð-
ar gerðist hann smíða- og bók-
bandskennari við Hólaskóla í
Hjaltadal og sinnti því þar til
kennslu var hætt og varð eftir
það umsjónarmaður skólans,
þar til fjölskyldan flutti til Ak-
ureyrar 1987. Samhliða þessu
hafði hann á höndum kennslu í
föndri og smíðum við Grunn-
skólann á Hólum. Auk þess var
hann formaður sóknarnefndar
Hólasóknar og bygginga-
nefndar Hólahrepps um tíma
og póstafgreiðslumaður á Hól-
um (1962-1974). Á Akureyri
vann hann við að kenna eldri
borgurum bókband, auk þess
að binda inn bækur, fyrir sjálf-
an sig og aðra.
Útför Jóns Jakobs verður
gerð í dag, 9. janúar 2015, frá
Akureyrarkirkju kl. 13.30.
1931, Halldór Páls,
f. 22.6. 1931, Krist-
inn Pétur, f. 22.6.
1936, d. 22.4. 1991,
Eiríkur, f. 18.10.
1937, Kristján Haf-
steinn, f. 2.5. 1942.
Hálfsystkini Jóns
Jakobs voru Krist-
ján Helgi
Friðbjarnarson, f.
29.6. 1906, d. 23.12.
1972, Petrína
Andrea Friðbjarnardóttir, f.
16.5. 1908, d. 5.2. 1992, Indriði
Salomon Friðbjarnarson, f.
25.12 1909, d. 5.6. 2004, Re-
bekka Friðbjarnardóttir, f.
17.6. 1911, d. 3.3. 1995, Ragn-
heiður Margrét Friðbjarn-
ardóttir, f. 2.7. 1915, d. 24.4.
1986.
Jón Jakob kvæntist 30. des-
ember 1956 eftirlifandi eig-
inkonu sinni, Erlu Friðjóns-
dóttur, f. 9.4. 1935. Foreldrar
hennar voru Friðjón Guð-
mundsson, f. 13.5. 1897, d. 19.9.
1959 og Sigurlaug Anna Sig-
valdadóttir, f. 20.4. 1899, d.
11.9. 1964.
Börn Jóns Jakobs og Erlu
eru: Friðbjörn Helgi Jónsson, f.
Ég var vön að segja að pabbi
væri að vestan og af þöglu kyn-
slóðinni, kynslóðinni sem var
ekki að eyða orðum í óþarfa.
Einn af þeim seinustu af kyn-
slóðinni sem ólst upp á heims-
enda, vestur á Jökulfjörðum, þar
sem engum dettur í hug að búa
lengur. Þar sem þetta fólk, for-
feður mínir, dró fram lífið á
harðbýlu landi af dugnaði og
þrautseigju. Hvað þurfti svo sem
að ræða hlutina, fólk ánægt ef
börnin komust á legg. Pabbi ólst
upp hjá afa sínum og ömmu.
Amma var veik eftir að hún átti
hann, svo að foreldrar hennar
tóku hann að sér og „skiluðu
honum aldrei til baka“. Enda
nóg af börnum, tíu urðu þeir
bræðurnir. Pabbi elskaði Vest-
firðina, fór reglulega í „píla-
grímsferðir“ þangað og á meðan
við krakkarnir vorum minni fór-
um við oft vestur til að heim-
sækja ömmu og aðra ættingja í
Hnífsdal og á Ísafirði. Það var
langt ferðalag á rauða fólks-
vagninum, fjölskyldubílnum okk-
ar, á malarvegum í þá daga. En
við tókum okkar tíma og gistum
í tjaldi einhvers staðar á leiðinni
og pabbi tók myndir, sem hann
framkallaði svo heima. Við fór-
um í mörg önnur tjaldferðalög á
sumrin á K 605.
Pabbi eyddi mestallri starfs-
ævinni sem smíðakennari við
Bændaskólann á Hólum. Þegar
fólk spurði hvaða Jón væri pabbi
minn sagði ég: „Jón smiður.“
Hann var líka sá sem gerði við
allt sem bilaði og brotnaði. Alla
mína barnæsku var pabbi úti í
smíðastofu, kom heim til að
borða og sofa. Lyktin af nýsögu-
ðum við er samtvinnuð bernsku
minni. Ég átti margar góðar
stundir í smíðastofunni með
pabba og þar smíðaði ég eitt og
annað sem vantaði, t.d. í drullu-
búið eða leynifélagið. Ég dáðist
að handbragðinu hans pabba,
hann gat málað án þess að fá
einn einasta dropa af málningu á
fingurna. Hvað sem hann gerði
gerði hann svo vel og svo ná-
kvæmlega. Ef hann þurfti að
lemja með hamri var höggið ekki
bofs þyngra en það sem þurfti.
Þessi reynsla setti mína mæli-
kvarða á góða vinnu og góðan
frágang. Löngu seinna var ég
með dóttur mína tveggja ára í
heimsókn á Akureyri og hún var
að dunda sér með eitthvað á
gólfinu. Pabbi horfir á hana
stutta stund og segir svo: „Nú
hún hefur verksvit, sú litla.“ Ég
vissi að þetta var mikið hrós frá
honum.
Það hlýtur að hafa verið ein-
kennilegt fyrir pabba, frá hans
bæjardyrum séð, að ég ákvað að
flytja frá Íslandi til evrópskrar
stórborgar og læra sálfræði. En
hann sagði aldrei eitt einasta orð
um það. Það var ekki fyrr en
seinna að ég skildi það sem hann
sagði án orða. Hann treysti mér
einfaldlega til að vita best hvert
mín leið skyldi liggja og að ég
myndi spjara mig. Það var ekki
hans að dæma um það. Þetta
umburðarlyndi var svo dæmi-
gert fyrir hann. En ég átti hann
mér að baki, ef eitthvað bjátaði á
var hann strax til staðar, án
nokkurra orðalenginga. Það var
það sem þurfti.
Ég kveð þig, elsku pabbi
minn, og þakka þér fyrir það
sem þú gafst mér í veganesti og
það sem ég get gefið áfram. Og
ég hugsa til þín fyrir handan í
góðum félagsskap með Gunnu
frænku og ömmu og öllu hinu
fólkinu að vestan, sem fékk aug-
un þín til að ljóma, þegar þú tal-
aðir um það.
Guðrún Jónsdóttir.
Það var langt liðið á gaml-
ársdag 1979 þegar einn ástfang-
inn spurði Hemma frænda í
Borgarnesi hvað langt væri til
Hóla í Hjaltadal. Svarið var að
maður væri rétt hálfnaður og
það varð til þess að ég hélt af
stað norður á Vauxhall Vivunni
minni til að hitta vinkonuna, sem
hafði farið heim yfir jólin og ekki
voru nú farsímarnir komnir svo
ekki voru send nein sms eða
hringt í tíma og ótíma þannig að
nú skyldi koma henni á óvart.
Lagt var af stað og gekk ferðin
vel þar til í Norðurárdalinn var
komið og ég missti bílinn hálfan
útaf og komst hvorki lönd né
strönd, auk þess var umferðinni
ekki fyrir að fara svo sú ákvörð-
un var tekin að labba til baka og
var ég kominn í Sveinatungu
þegar klukkan var gengin þrjú
korter inn í nýja árið og vakti
þar bóndann, sem brást skjótt
við og fór á Land Rovernum og
kippti mér upp. Var þá haldið
áfram og þar sem ekki voru nein
gps-tæki komin og ég ekki kunn-
ugur í Skagafirðinum var stopp-
að þar sem var áramótafagnaður
og spurt til vegar og á endanum
komst ég til Hóla, allt var hljótt
og niðdimmt svo ekki var um
neitt annað að ræða en sofa í
bílnum. Um morguninn var svo
knúð dyra, kaldur og reyndar
nánast ósofinn, heimafólk var
mjög hissa og ekki hvað síst
eldri heimasætan sem ekki átti
von á neinum og hafði vænt-
anlega ekki sagt sínu fólki af
okkar vinskap. Mér var vel tekið
og veitt húsaskjól og voru þetta
mín fyrstu kynni af tengdaföður
mínum og tengdamóður, sem
hafa verið góð alla tíð síðan. Til
Hóla og tengdaforeldra minna
höfum við sótt margt, til að
mynda giftum við okkur hjónin á
Hólum 1982, skírðum hana Mar-
íu Erlu 1984, einnig til að fara í
frí og alltaf var okkur vel tekið.
Síðan flytja þau hjónin á Ak-
ureyri og ávallt var opið hús hjá
þeim.
Ekki verður sagt að Jón hafi
oft lagt leið sína í höfuðborgina á
öllum þeim árum sem við höfum
þekkst en ávallt var gaman að fá
þau í bæinn og endurgjalda þeim
þá gestrisni sem okkur bauðst
hjá þeim og skutla ef eitthvað
þurfti að útrétta. Tengdaföður
mínum var margt til lista lagt
enda kenndi hann smíðar við
Búnaðarskólann á Hólum og má
sjá margt eftir hann víða, þar á
meðal á heimili okkar hjóna.
Hann fékkst einnig við bókband
og fórst það verk vel úr hendi.
Okkar síðustu endurfundir voru
sl. sumar þegar við hjónin ásamt
Maríu Erlu og Alexander Þór,
syni hennar, skruppum í helg-
arferð er þau voru á landinu í
sumarfríi. Alexander sem þá var
þriggja ára, fjörmikill og ákveð-
inn drengur fékk langafa og
langömmu sína til ýmissa leikja
þrátt fyrir að þá hafi tengdafaðir
minn verið orðinn sjúkur og
þreyttur. Hann lét samt eftir
drengnum að fara í „lyftingar“
með gömul dekk af öxli undan
þríhjóli og tók Alexander Þór
myndir á meðan og er það sú
mynd sem mér finnst lýsa þess-
um hægláta og hógværa manni
sem við kveðjum í dag. Ég sendi
tengdamóður minni, eiginkonu,
börnum okkar, Friðbirni og hans
fjölskyldu, Guðrúnu og Helenu,
Halldóri og hans fjölskyldu mín-
ar innilegustu samúðarkveðjur
og þér, Jón Friðbjörnsson,
þakka ég kynnin og fyrir að hafa
tekið mig inn í þitt líf.
Bogi Baldursson.
Elsku besti afi minn. Ég man
hvað ég hlakkaði alltaf til að fara
til Akureyrar á hverju sumri
sem barn að heimsækja ömmu
og afa. Þaðan koma margar góð-
ar minningar. Fjöruferðir og
ferðir í Kjarnaskóg og svo Jóla-
húsið.
Afi minn var mjög handlaginn
og ég man hversu ævintýralegt
mér fannst að koma inn í vinnu-
skúrinn þinn. Þar smíðaðir þú
ýmsa hluti og það sem mér
fannst mjög sniðugt, þar bastu
inn tímarit og bækur. Þó þú haf-
ir sungið í kór heyrði ég þig
aldrei syngja. En ég er viss um
að þú hafir staðið þig vel, enda
mjög vinnusamur.
Afi, stundum fannst mér þú
svolítið gamaldags, en þó á já-
kvæðan hátt. Þú ert sá eini sem
ég þekki sem fékk sér mysu á
hverjum degi. Mig minnir að ég
hafi fengið að smakka mysuna
þína og líkað heldur illa.
Elsku besti afi minn, hvíldu í
friði, þín er sárt saknað og ég
mun geyma minningar um þig í
hjarta mínu.
María Erla Bogadóttir.
Ég heyrði fyrst af Jóni Frið-
björnssyni haustið 1980. Þá var
ég nýfluttur á Hóla í Hjaltadal
að taka við rekstri nýrrar laxeld-
isstöðvar og mig vantaði smið.
Þá var mér sagt að á staðnum
væri kennari sem með öðru
kenndi smíðar og væri bæði
mjög góður smiður og bóngóður.
Með það að veganesti fór ég til
Jóns og bað hann um aðstoð sem
fúslega var veitt. Ég kynntist
því strax að Jón var völundur við
smíðar og síðar að hann var
einnig listaljósmyndari, sem átti
fleiri og merkari myndir af
Hólastað en til eru á öðrum stöð-
um.
Ég bjó í Hjaltadalnum um
fimm ára skeið og leitaði oft til
Jóns og kynntist þeim hjónum,
Jóni og Erlu, ágætlega. Seinna
þegar fjölskyldur okkar beggja
voru fluttar til Akureyrar hitt-
umst við Jón oft á förnum vegi
og heimsóttum hvor annan. Ég
leitaði líka oft til Jóns til að fá
hann til þess að gera upp gömul
húsgögn, sem mér áskotnaðust,
auk þess sem hann lagði til ljós-
myndir í myndabók um Hóla,
sem ég fyrir nokkra tilviljun tók
saman. Öll samskipti við Jón
voru afskaplega ánægjuleg.
Jón var hæglátur og dagfars-
prúður maður. Á ytra borði var
hann alvarlega þenkjandi, þótt
ekki væri langt í húmorinn. Jón
var af vestfirsku bergi brotinn
og það leyndi sér ekki að hugur
hans leitaði oft á æskuslóðirnar.
Hann bar hag Hólaskóla, kirkj-
unnar á Hólum og samfélagsins í
Hjaltadal mjög fyrir brjósti og
lagði ýmislegt á sig þessum
hugðarefnum til heilla. Þegar
starfsævinni lauk fluttist Jón til
Akureyrar og bjó þar í mörg ár.
Jón Friðbjörnsson átti við
vanheilsu að stríða síðustu árin
og lést á sjúkrahúsi á Akureyri
um jólaleytið. Það að ljúka jarð-
vistinni er auðvitað endir okkar
allra. Það er gæfa að hafa átt
svona langa ævi og geta með
gleði og stolti horft yfir genginn
veg eins og Jón gat gert. Tíma-
mótin eru þó alltaf sár nánum
vandamönnum og þeim sem með
eftirsjá sakna vinar í stað. Á
stundum sem þessum verður
manni ljóst að maður á að sýna
þeim sem manni þykir vænt um
meiri ræktarsemi en maður ger-
ir meðan enn gefst til þess tóm.
En það er víst bæði gömul og ný
saga.
Ég vil votta Erlu, börnum
þeirra hjóna og öðrum ástvinum
samúð og vona og veit að minn-
ing um góðan mann mun leggja
líkn með þraut.
Pétur Bjarnason.
Þegar við Ingbjörg tókum við
skólastjórn og staðarhaldi á Hól-
um í Hjaltadal vorið 1981 voru
nokkrir máttarstólpar á staðnum
er höfðu haldið tryggð við skól-
ann um langa hríð og báru með
sér gamlan klassískan skóla-
anda. Einn af þeim var Jón
smiður.
Jón Friðbjörnsson hafði ráðist
til skólans 1953 og starfaði við
hann allt til ársins 1987 er hann
fluttist til Akureyrar. Jón var
handavinnukennari og umsjón-
armaður skólahúsa á Hólum allt
þar til hann lét af störfum og
fluttist til Akureyrar.
Smíðar og smíðakennsla voru
ein af mikilvægustu kennslu-
greinum bændaskólanna alla síð-
ustu öld og marga góða smíð-
isgripi tóku nemendur með sér
heim að námi loknu við skólann.
Hróður skólanna var oft tengdur
því hversu smíðakennslan var
góð. Þar naut Hólaskóli Jóns
smiðs ríkulega.
Jón var sjálfur listasmiður og
bjó sjálfur til mörg smíða- og
kennslutæki á smíðastofunni. Ég
held að Jón hafi einnig sjálfur
smíðað flest húsgögn á heimili
hans og Erlu. Hann var afskap-
lega natinn og metnaðargjarn í
smíðakennslunni. Nemendur
fóru ekki aðeins heim með veg-
lega og vandaða smíðisgripi
heldur einnig góða færni í því að
handleika og beita hinum ýmsu
smíðatólum ásamt sjálfstrausti
til að takast á við fjölbreytt
smíðaverkefni þegar heim var
komið. Smíðastofan hjá Jóni var
einn vinsælasti staður skólans.
Hún var ekki aðeins nýtt í hefð-
bundnum kennslustundum, held-
ur einnig á kvöldin og um helg-
ar. Gjarnan var Jón til taks og
leiðbeindi nemendum sínum.
Jón Friðbjörnsson var lista-
bókbindari og batt inn allar
bækur og tímarit fyrir skólann.
Hann batt inn bækur fyrir fjöl-
marga vini sína og bauð einnig
upp á kennslu í bókbandi bæði
fyrir nemendur, starfsfólk og
fólk í sveitinni. Jón hafði léttan
húmor og var oft glatt á hjalla í
bókbandstímum.
Jón Friðbjörnsson var ein-
staklega ljúfur og traustur mað-
ur og naut óskoraðrar virðingar
nemenda og alls samferðafólks.
Það vissu allir, að þau verkefni
eða ábyrgð sem Jón tók að sér
voru í góðum höndum.
Þau hjónin, Jón og Erla, voru
bæði vakin og sofin við umsjón
sína með dómkirkjunni á staðn-
um. Jón lét sér mjög annt um
allt kirkjustarf. Hann var for-
maður sóknarnefndar, safnaðar-
fulltrúi, söng í kirkjukórnum og
var umsjónarmaður Hóladóm-
kirkju en Erla var kirkjuvörður
og var með leiðsögn um hana.
Ég kalla það mikið lán fyrir
okkur, að Jón var með mér á
fyrstu árum skólastarfsins, þar
sem hann var ekki aðeins traust-
ur og góður starfsmaður, heldur
bar með sér hinn gamla bænda-
skólaanda sem fól í sér forsjálni
en einnig staðfestu í lífsins ólgu-
sjó.
Við Ingibjörg þökkum Jóni
Friðbjörnssyni samferðina,
traust og góð kynni og farsælt
samstarf. Erlu og fjölskyldunni
allri sendum við einlægar sam-
úðarkveðjur. Blessuð sé minning
Jóns Friðbjörnssonar, smíða-
kennara á Hólum í Hjaltadal.
Ingibjörg Kolka
og Jón Bjarnason.
Það var vel ráðið hjá Kristjáni
Karlssyni, skólastjóra Bænda-
skólans á Hólum, þegar hann
réð Jón Friðbjörnsson sem
smíðakennara við skólann árið
1953. Jón hafði þá stundað nám
við Kennaradeild Handíða- og
myndlistaskólans og lokið þaðan
prófi árið 1951.
Jón Friðbjörnsson er okkur
nemendum hans og samkennur-
um minnisstæður. Þessi hægláti,
samviskusami og sívinnandi
maður vann strax hylli okkar og
traust. Smíðastofan var vinnu-
staður hans. Þar kenndi hann
nemendum skólans að fara með
helstu verkfæri til trésmíða og
þeir fengu þar þjálfun sem nýtt-
ist mörgum þeirra ævilangt.
Í fyrsta smíðatíma á haustin
leitaðist Jón við að gera sér
grein fyrir hæfni hvers og eins
nemanda og hafði síðan hönd í
bagga með vali þeirra á við-
fangsefnum. Reglusemi og
snyrtimennska var honum í blóð
borin og alltaf sá hann til þess
að smíðisgripir nemenda væru
vel af hendi leystir. Þá kenndi
Jón bókband þeim nemendum
sem það vildu læra. Samstarf
Jóns við nemendur var með
þeim hætti sem best verður á
kosið. Allir virtu þeir hann að
verðleikum og vöruðust að gera
honum nokkuð á móti skapi. All-
ir urðu þeir vinir hans.
Á sumrin vann Jón að viðhaldi
húsa á Hólum og var skólanum
þar afar þarfur. Í frítíma sínum
vann hann að smíðum og gerði
við húsmuni fyrir fólk í sveitinni
og víðar.
Jón var bókhneigður og eign-
aðist um ævina ágætt bókasafn,
þar sem finna má marga kjör-
gripi.
Hann var útivistarmaður og
félagi í ferðafélögum bæði í
Skagafirði og á Akureyri. Þá var
hann góður ljósmyndari og tók
mikið af myndum á ferðum sín-
um um landið og sýndi þær
stundum á fundum og samkom-
um.
Jón var tónhneigður og lærði
snemma á harmóníku og síðar
stundaði hann nám í orgelleik,
og varði mörgum tómstundum
við orgelið sér til mikillar
ánægju. Hann var í sóknarnefnd
Hólasóknar og söng í kirkju-
kórnum og síðar í kór aldraðra
eftir að fjölskyldan flutti til Ak-
ureyrar.
Bak við hús sitt að Fjólugötu
6 byggði hann sér vinnuskúr,
þar sem hann batt inn bækur og
stundaði viðgerðir á gömlum
húsgögnum og orgelum. Varð
hann fljótt eftirsóttur til þeirra
starfa.
Allt samstarf okkar við Jón er
í minningunni sveipað ljúfum
blæ og við erum afar þakklátir
fyrir að hafa fengið að kynnast
og starfa með honum.
Blessuð sé minning Jóns Frið-
björnssonar. Guð styrki og leiði
hans ágætu fjölskyldu á þessum
erfiða tíma.
Matthías Eggertsson og
Sigtryggur Jón Björnsson.
Jón Jakob
Friðbjörnsson
Elsku amma okk-
ar, þín verður sárt
saknað. Við munum
seint gleyma öllum
skemmtilegu stundunum sem við
áttum með þér og afa í gegnum
tíðina. Ekki síst um jólin þegar
öll fjölskyldan var saman. Alltaf
var gaman að heimsækja ykkur í
Lónið og hlusta á skemmtilegar
Vilhelmína Sigríð-
ur Bjarnadóttir
✝ Vilhelmína Sig-ríður Bjarna-
dóttir fæddist 6.
júlí 1921. Hún lést
20. desember 2014.
Útför Vilhelmínu
fór fram 27. desem-
ber 2014.
sögur frá því í gamla
daga.
Elsku amma við
kveðjum þig með
söknuði en þú lifir í
hjörtum okkar að ei-
lífu.Við vitum að
Guð og englarnir
passa þig.
Í bljúgri bæn og þökk
til þín
sem þekkir mig og
verkin mín
ég leita þín, Guð, leiddu mig
og lýstu mér um ævistig.
(Pétur Þórarinsson)
Ellý María, Thelma
og Þóra Sigríður.