UTBlaðið - 03.03.2007, Blaðsíða 24

4
Áætlað að taka nýjan sæstreng í
notkun haustið 2008
Stefnt er að því að nýr sæstrengur sem auki öryggi tenginga Íslands við umheiminn verði kominn í gagnið
eigi síðar en haustið 008. Hafinn er undirbúningur að fyrirkomulagi á eignarhaldi, fjármögnun og rekstri
á vegum samgönguráðuneytisins.
Í dag er Ísland tengt umheiminum með tveimur sæstrengjum. Eldri
strengurinn, ljósleiðarastrengurinn Cantat-3, sem tekinn var í notkun árið
1994, liggur milli Kanada og Danmerkur, Englands og Þýskalands með
greinum til Íslands og Færeyja. Cantat-3 hefur takmarkaða flutningsgetu
og verður brátt fullnýttur. Farice-1, sem komst í gagnið árið 2004 er einnig
ljósleiðarastrengur og liggur hann milli Íslands og Skotlands með tengingu
við Færeyjar.
Örugg samskipti lykilatriði
Starfshópur sem samgönguráðherra skipaði í fyrrasumar til að huga að
tilhögun varasambands fjarskipta við umheiminn og skila tillögum um
nauðsynlegar fjárfestingar komst að þeirri niðurstöðu að til að tryggja
öruggt netsamband og geta mætt örri þróun og útrás í netþjónustu yrði að
leggja nýjan sæstreng. Örugg samskipti við umheiminn eru talin lykilatriði
fyrir viðskipti við önnur lönd segir meðal annars í skýrslu starfshópsins.
Einnig að tengingar þurfi að vera svo öruggar að hverfandi líkur séu á að
þær rofni algerlega.
Starfshópurinn benti einnig á að verulegir öryggis- og viðskiptahagsmunir
væru bundnir við fjarskiptasambandið milli Íslands og annarra landa og
röskun gæti haft alvarlegar afleiðingar fyrir samfélagið. Þá hefur verið
bent á að til að unnt sé að markaðssetja Ísland sem ákjósanlegt land fyrir
alþjóðlega fjármálastarfsemi sé fullkomið fjarskiptasamband yfir hafið
skilyrði. Þetta eigi við um fleiri möguleika til útrásar, til dæmis rekstur
netþjónabúa og skyldrar starfsemi fyrir erlenda aðila og möguleika á sviði
heilbrigðisþjónustu.
Ríkisstjórnin samþykkti skömmu fyrir síðustu áramót þá tillögu Sturlu
Böðvarssonar samgönguráðherra að ráðist skuli í undirbúning að lagningu
nýs sæstrengs. Er nú unnið að fyrstu skrefum sem felast í að ákveða
eignarhald og fjármögnun. Verkefnastjóri hefur verið ráðinn til að setja fram
nákvæma áætlun um fjárfestinguna og mögulegan rekstrargrundvöll.
Auknir möguleikar með nýjum streng
Ljóst er að rekstrargrundvöllur er naumast fyrir tveimur fullkomnum
sæstrengjum milli Íslands og annarra landa þegar einn strengur
getur annað nauðsynlegum gagnaflutningi eins og hann er í dag.
Rekstraröryggið er hins vegar sífellt veigameiri þáttur í fjarskiptaþjónustu
og því nauðsynlegt að tryggja það til hlítar eigi viðskiptavinir að geta treyst
því að þjónustan gangi ótrufluð. Af þeim sökum er mikilvægt að leggja í
framkvæmd sem þessa. Til að treysta rekstrargrundvöllinn frekar er einnig
unnt að hefja markaðsstarf fyrir aukna þjónustu á þessu sviði og þarf
að huga sérstaklega að þeim þætti í undirbúningnum. Í því getur áhugi
fjarskiptafyrirtækjanna falist.
Stefnt er að því að fyrirhugað leiðarval strengsins liggi fyrir í sumarbyrjun
og að botnrannsóknir geti farið fram í sumar. Strengurinn sjálfur yrði síðan
lagður næsta sumar og tekinn í notkun síðla árs 2008.
Fjarskiptasamband Íslands við umheiminn:
Aukið öryggi og bætt þjónusta
Nú líður senn að innleiðingu rafrænna lyfseðla á Íslandi, en prófanir á slíku kerfi hafa staðið yfir síðan árið
001 sem tilraunaverkefni á vegum heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytisins (HTR). Læknar og apótek
sem hafa tekið þátt í tilrauninni telja mikinn ávinning af þessu fyrirkomulagi. Fyrst og fremst er þó um að
ræða aukið öryggi við lyfseðlaútgáfu og bætta þjónustu við viðskiptavinina.
Í lok ársins 2005 tók þáverandi heilbrigðisráðherra, Jón Kristjánsson,
ákvörðun um að rafrænir lyfseðlar skyldu teknir í notkun um allt land í
samskiptum lækna og apóteka. Ástæða þess að innleiðingin er ekki hafin
er fyrst og fremst sú að ákveðið var að útfæra almenna samskiptaleið
sem nýttist ekki eingöngu fyrir lyfseðla, heldur fyrir samskipti með
heilbrigðisupplýsingar almennt. Sú samskiptaleið er nú innan seilingar
og boðar nýja tíma í samskiptum með heilbrigðisupplýsingar. Með því
að tengja saman allar heilbrigðisstofnanir auk fjölda annarra aðila sem
starfa á heilbrigðissviði opnast miklir möguleikar á rafrænum samskiptum
milli þessara aðila sem geta aukið öryggi, bætt
þjónustu og stuðlað að hagræðingu.
Innleiðing rafrænna lyfseðla
Fyrsti áfangi verkefnisins um rafræna lyfseðla
nær yfir sendingar lyfseðla frá flestum
heilsugæslustöðvum, heilbrigðisstofnunum og
sjúkrahúsum landsins. Áætlað er að þessum
áfanga ljúki á yfirstandandi ári. Í framhaldi af því
verður opnað fyrir sendingar frá öðrum læknum. Heildarfjöldi lyfseðla
árið 2004 var tæplega 1.900 þúsund og er markmið verkefnisins að um
helmingur allra lyfseðla verði sendur með rafrænum hætti við lok ársins
2007.
Fyrirkomulag
Fyrir sjúkling sem fer til læknis og fær lyfseðil breytist fyrirkomulagið
þannig að í stað þess að fá í hendur pappírslyfseðil er lyfseðillinn sendur
í lyfseðlagátt. Sjúklingurinn getur þá farið í hvaða apótek sem er og beðið
um að fá lyfseðilinn afgreiddan. Lyfseðlagáttin geymir lyfseðla allt þar til
þeir eru sóttir allt að einu ári sem er gildistími venjulegs lyfseðils. Fjölnota
lyfseðlar geymast í gáttinni og eru tilbúnir til næstu afgreiðslu á réttum
tíma. Að lokinni notkun er lyfseðlunum eytt úr gáttinni. Fyrirkomulagið
verður kynnt almenningi nánar þegar líður að innleiðingu.
Ávinningurinn
Sá ávinningur sem mestu skiptir er aukið öryggi og bætt þjónusta. Öryggi
í meðhöndlun lyfseðla eykst með minni hættu á mistúlkun, faxsending
lyfseðla mun heyra sögunni til og símalyfseðlum fækkar verulega.
Fölsun verður einnig mun erfiðari eða nánast ómöguleg sem er mikið
framfaraskref og í takt við almenna þróun þar sem t.d. bankaávísanir hafa
nánast horfið á síðustu árum. Þjónusta batnar með því að flæði lyfseðla til
apóteka verður jafnara og einnig að fjölnota lyfseðlar týnast ekki, heldur
liggja í gáttinni og bíða næstu úttektar.
Rafrænir lyfseðlar á Íslandi:
Höfundur: Benedikt Benediktsson, verkefnisstjóri heilbrigðisnets í heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneyti.
Markmið verkefnisins er að
um helmingur allra lyfseðla
verði sendur með rafrænum
hætti við lok ársins 007.
Benedikt Benediktsson.