Húnavaka - 01.05.1965, Page 57

manns, sem síðar varð tengdafaðir hans. Má ætla, að þær tengdir
hafi þá verið komnar til mála, þótt konuefnið, Anna Margrét, væri
aðeins 17 ára, er hann réðist til siglingar, því að þau giftust þegar
eftir heimkomu hans. Jósep innritaðist ekki í læknadeild Háskól-
ans, heldur stundaði nám við Konunglega skurðlæknaskólann, senr
veitti miklu hagnýtari menntun, enda hafði hann á að skipa beztu
skurðlæknum Dana í þann tíð, og sjálfur varð Jósep mesti skurð-
læknir hér á landi, eftir að heim kom og raunar alltaf furðulega
djarfur og heppinn sem læknir.
Jósep Skaftason útskrifaðist sem skurðlæknir með fyrstu einkunn
árið 1837. Þá varð allt Norðurland eitt læknishérað og sat fjórðungs-
iæknirinn á Akureyri. Húnvetningmn þótti langt að vitja þangað
læknis og hétu Jósep 200 ríkisdala launum, ef hann settist að hjá
Jreim að afloknu námi, og gekk hann að Jrví. Sökum erfiðs árferðis
rýrnuðu þó tillög þeirra um helming og fengu þeir því styrk úr
Jarðabókasjóði handa honum, 100 rd. á ári, og var sá styrkur hækk-
aður um 200 rd. 1845, þó bundinn aðeins við þrjú ár, en að vísu
framlengdur, þangað ti! sérstakt læknishérað var stofnað í vestur-
hluta Norðuramtsins 1856, og náði það yfir Húnavatns- og Skaga-
fjarðarsýslur. Gegndi hann því embætti til dauðadags 1875. Hann
varð því ekki aðeins fyrsti lærður læknir Húnvetninga, heldur og
sá, senr Iengst allra hefur starfað meðal þeirra fram á þennan dag.
Til eru á Þjóðskjalasafni núirg bréf lrá Jósep lækni, Jiar á meðal
104 til Jóns Péturssonar dómstjóra, en þeir voru miklir vinir, þótt
ekki ættu Jreir alltaf samleið í landsmálum, því að Jón varð kon-
ungkjörinn Jringmaður og afturhaldssamur í kröfum gegn Dönuin,
en Jósep einn af áköfustu fylgismönnum Jóns Sigurðssonar forseta.
Bréf Jressi lýsa ýmsu um hagi Jóseps og gang mála í Húnavatns-
sýslu um daga hans.
Jósep kvæntist þegar eftir heimkomu sína, sem fyrr er sagt, og
var hið fyrsta ár á Þingeyrum hjá Birni tengdaföður sínum. Lýsir
hann þeirri vist svo í bréfi til Jóns 1. ágúst 1838: „Til íbúðar hafði
eg í vetur hús, sem af sumum kallast stofa, 2 stafgólf að stærð, og
kirkjuloftið fyrir apótek.“ Vorið 1838 fékk hann l/3 af Hnausum
til ábúðar, en sú jörð var eign tengdaföður hans. Þótti honum
þröngt um sig, því að í sama bréfi stendur: „Langar til að búa
einn, koma í burtu karli og slengi hans misjöfnu og koma upp
íverukofa, verður örðugt, tengdafaðir tregur í útlátum.“ Karl sá,