Dagblaðið Vísir - DV - 06.08.2010, Blaðsíða 12

12 fréttir 6. ágúst 2010 föstudagur
Óhætt er að segja að Runólfur Ág-
ústsson, fyrrverandi umboðsmað-
ur skuldara, sé maður vikunnar í
íslenskri þjóðmálaumræðu, en ís-
lenskir fjölmiðlar hafa keppst við
að fjalla um skuldamál hans og þá
ákvörðun Árna Páls Árnasonar fé-
lags- og tryggingamálaráðherra að
ráða hann í embættið. Runólfur
starfaði sem umboðsmaður skuld-
ara í einn dag en hætti á þriðjudag-
inn í kjölfar frétta DV þess efnis að
afskrifa þurfi skuldir upp á tugi millj-
óna sem hann stofnaði til í gegnum
eignarhaldsfélagið Obduro á árinu
2007. Þetta er ekki í fyrsta skipti sem
að mál tengd Runólfi valda fjaðrafoki
en hann hrökklaðist úr starfi rektors
við Háskólann í Bifröst í kjölfar mik-
illa deilna í skólanum.
Runólfur gegndi embætti stjórn-
arformanns Vinnumálastofnun-
ar sem og Atvinnuleysistrygginga-
sjóðs áður en hann var skipaður
umboðsmaður skuldara. Þar á und-
an tók hann þátt í að stofna háskóla-
samfélagið Keili á gamla varnar-
svæðinu í Keflavík og sinnti stöðu
framkvæmdastjóra hjá menntafyr-
irtækinu til ársins 2009. Hann var
fulltrúi sýslumanns Mýra- og Borg-
arfjarðarsýslu 1992 og fulltrúi sýslu-
mannsins í Borgarnesi 1992-1998.
Þá starfaði Runólfur í Háskólanum
á Bifröst frá 1992, tók við sem rekt-
or skólans 1999 og sinnti þeirri stöðu
allt til 2006. Heimildir DV herma að
Runólfur hafi fengið á bilinu 15 til 20
milljóna króna starfslokasamning
þegar hann hætti á Bifröst og notað
hluta af þeirri fjárhæð í fjárfestingar
þær sem verið hafa til umfjöllunar
upp á síðkastið.
Runólfur, sem er 47 ára gamall,
er mikill ferðalangur og ferðaðist
um Ástralíu þvera og endilanga vor-
ið 2009 og skrifaði um það reisubók
sem vakti nokkra hylli gagnrýnenda.
Þá er hann einnig mikill áhuga-
maður um veiði og bókmenntir, en á
Facebook-síðu sína, kvöldið áður en
DV opinberaði skuldamál hans, reit
hann: „[L]es Kósakkana eftir Tolstoj
og bíður DV morgundagsins.“ Nær-
myndin hefst á því kuldakasti sem
reið yfir landið daginn sem Runólfur
fæddist.
Kom með kuldakasti í heiminn
„Ég er fæddur í hjónaherberginu
uppi á lofti að Teigi í Fljótshlíð hinn
9. apríl 1963. Þann dag brast á með
versta páskahreti sögunnar, hitinn
féll um rúmar 20 gráður og strádrap
trjágróður víða um land sem frægt
varð.“ Á bloggsíðu sinni segir hann
að það hafi verið mikil forréttindi að
fá að alast upp í íslenskri sveit á síð-
ari hluta síðustu aldar, en bætir við
að sú sveit sé nú að mestu horfin úr
íslensku samfélagi, „og hvað Fljóts-
hlíðina varðar eru bæir þar flestir
komnir í eyði og orðnir sumardval-
arstaðir efnaðra höfuðborgarbúa.“
Runólfur ólst upp að Teigi til níu ára
aldurs þegar hann fluttist með for-
eldrum sínum á Selfoss árið 1972.
Eftir það dvaldi hann löngum stund-
um í sveit hjá Árna Jónssyni bónda
í Hlíðarendakoti. Runólfur segir á
bloggi sínu að Árni þessi, fóstri hans,
eigi því líklegast allt að því jafnan þátt
í uppeldi hans og foreldrarnir.
Ljóst er að uppvaxtarárin í sveit-
inni mótuðu Runólf mikið og af lýs-
ingum að dæma ber hann heilmikla
hlýju til sveitabæjarins og ekki síður
íslenskrar sveitamenningar almennt.
Á bloggsíðu Runólfs er að finna safn
örsagna sem allar eiga það sammerkt
að fjalla um lífið í sveitinni á þeim
tíma sem hann var að alast upp. Run-
ólfur tekur þó fram að sumt sem þar
komi fram eigi sér enga stoð „nema í
óljósum minningum þess sem hugs-
ar til baka og reynir að endurvekja
ímyndunarafl sem eitt sinn var.“ Run-
ólfur er lipur penni og sögurnar eru
skrifaðar í einföldum, naívískum stíl:
„Það var gaman að fara með pabba
og mömmu í fjósið til að mjólka.
Við gengum í myrkrinu frá bænum
upp brekkuna um niðurgrafna tröð-
ina, fram hjá fjóshaugnum og inn úr
kuldanum og snjónum í hlýtt fjósið.
Þar bauluðu beljurnar til okkar og
kýrin mín, hún Grása lyfti upp hal-
anum þegar hún sá mig því þá vildi
hún láta klappa sér. Grása var lang
best og hún mjólkaði líka mest af öll-
um kúnum í fjósinu.“ Þannig hefst 3.
kafli safnsins, sem ber heitið „Að fara
í fjósið.“
Samferða Árna
Runólfur flutti að heiman sextán
ára, þegar hann fór í Menntaskól-
ann við Hamrahlíð. Að sögn kenn-
ara sem kenndi Runólfi í þeim skóla
var hann nokkuð áberandi nem-
andi og virkur í félagsstarfi skólans.
Þá mun hann hafa verið í róttækari
kantinum á þessum árum, og hall-
ast að sósíalisma. Árni Páll, núver-
andi félags- og tryggingamálaráð-
herra, var nemi í MH á sama tíma
og Runólfur, en Runólfur útskrifað-
ist ári á undan Árna, 1984. Þeir áttu
eftir að feta svipaðar slóðir eftir stúd-
entspróf. Báðir voru þeir virkir í starfi
fyrir Alþýðubandalagið, námu lög-
fræði við Háskóla Íslands þar sem
þeir störfuðu með Röskvu, samtök-
um félagshyggjufólks við Háskóla Ís-
lands, en Runólfur var framkvæmda-
stjóri Stúdentaráðs Háskóla Íslands
árið 1988. Þá unnu þeir báðir með
háskólanámi sem stundakennarar
í MH. Í MH kynntist Runólfur fyrr-
verandi konu sinni, Ásu Björk Stef-
ánsdóttur frá Litlu Brekku á Mýrum.
Saman eiga þau þrjá drengi.
Að loknu stúdentsprófi fór Run-
ólfur í skiptinám til Bandaríkjanna
en ævintýramennskan hefur lengi
loðað við hann og hann farið víða.
Árið 2008 fór hann meðal annars til
Tansaníu í Afríku og reit meðal ann-
ars þetta um reynsluna: „...Nú ligg ég
undir moskítóneti í kofa djúpt inn í
norðurhluta Tanzaníu, ekki langt frá
rótum Kilimanjaro og horfi á ljósa-
peruna sem lafir niður úr loftinu og
varpar sérkennilegum skuggamynd-
um á mig í gegnum netið. Ég hlusta
milljónir af krybbum nudda sam-
an vængjum sínum í skóginum fyr-
ir utan og heyri reglubundið ámót-
legt jarm í geit einhvers staðar ekki
fjarri. Stundum geltir hundur og inn
í þennan kór blandast skyndilega
öskur í einhverju dýri bak við kofann
sem kemur blóðinu á hreyfingu.“ Að
loknu skiptináminu í Bandaríkjun-
um starfaði Runólfur í tvö ár sem
leikhúsritari Leikfélags Reykjavíkur
í Iðnó. Að því loknu hóf hann nám
í lagadeild HÍ og útskrifaðist árið
1992, ári á eftir skólafélaga sínum,
Árna Páli Árnasyni.
Rauður samningamaður
Runólfur hóf að starfa við Háskólann
á Bifröst að loknu laganámi, varð
lektor við skólann árið 1994 og rekt-
or skólans árið 1999, ári eftir að hann
öðlaðist málflutningsréttindi fyrir
héraðsdómi. Eitthvað hafði róttækn-
in farið þverrandi því á morgun-
verðarfundi Samtaka atvinnulífs-
ins þann 20. mars árið 2002, komu
áherslur rektorsins í skólastarfi skýrt
fram. Hann sagði að í gegnum tíð-
ina hefði menntun verið of mikið
sniðin að þörfum skólanna sjálfra,
en að framtíðin væri sú að menntun
yrði sniðin að þörfum fyrirtækja, at-
vinnulífs og samfélagsins alls. Hann
sagði Viðskiptaháskólann á Bifröst
skilgreina sig sem þekkingarfyrirtæki
í samkeppnisumhverfi og að við-
skiptavinirnir væru nemendur, at-
vinnulífið og samfélagið í heild. Sem
dæmi um jákvæð áhrif samkeppn-
innar fjallaði Runólfur um nýjungar
í framboði á námi í viðskiptalögfræði
á Bifröst og í lögfræði við Háskólann
í Reykjavík og þær miklu breyting-
ar sem í kjölfarið urðu við lagadeild
Háskóla Íslands. Sagði Runólfur að
þar hefði samkeppnin leitt til hruns
„Berlínarmúrs einangrunar og ein-
okunar“ sem umlukið hefði laganám
á Íslandi.
DV ræddi við nemanda Runólfs
sem sat hjá honum í frumgreinadeild
Bifrastar á þeim tíma sem hann var
rektor skólans, en hann ber honum
söguna vel: „Hann er einhver sá best
lesni maður sem að ég hef kynnst,
hugsar einhvern veginn hraðar held-
ur en annað fólk og er algjör jarð-
ýta í öllu sem hann tekur sér fyr-
ir hendur. En hann tekur ekki alveg
eftir öllu sem er fyrir framan og kem-
ur sér þar af leiðandi í klandur með
hraðanum.“ Þessi fyrrverandi nem-
andi Runólfs segir hann vera mjög
skemmtilegan og kraftmikinn kenn-
ara. Hann lýsir innkomu Runólfs í
fyrirlestrasal skólans: „Hann kom
labbandi inn, með bindi og byrjaði á
því að rífa af sér bindið og fleygja því
frá sér,“ segir neminn sem man vel
eftir þessum tilþrifum Runólfs, enda
var þetta fyrsti tími vetrarins. „Hann
opnaði með svona miklum látum
og útskýrði að til væru tvenns kon-
ar samningamenn. Það væru bláir
samningamenn og rauðir samninga-
menn. Þessir bláu væru mjúkir og
færu mjúka leið til þess að ná samn-
ingum, en þessir rauðu samninga-
menn væru yfirleitt með eitthvað
„edge“, þannig að þeir þyrftu ekki að
vera bláir og hann væri nær undan-
tekningalaust rauður samningamað-
ur. Þannig hófst kennslan.“
Bifröst í hlutafélag og útrás
Frásögnum starfsmanna og nem-
enda háskólans, sem DV hefur haft
samband við, ber saman um að Run-
ólfur hafi fyrstu árin sem rektor stað-
ið sig vel í starfi. „Hann byrjaði mjög
vel, var kraftmikill og gerði marga
mjög góða hluti. Fyrstu árin var hann
jarðbundnari og fylgdi fókusaðri
stefnu í uppbyggingunni,“ segir fyrr-
Runólfur Ágústsson var umdeildur á meðal kennara og nem-
enda við lok starfsferils síns sem rektor á Bifröst. Honum er
lýst sem kraftmikilli jarðýtu sem sjái stundum ekki fram fyr-
ir sig. Samkvæmt heimildum DV fékk hann um 20 milljónir í
starfslokasamning, sem hann notaði til hlutabréfakaupa þegar
hann hætti á Bifröst. Tilfinningasamur og vel skrifandi, segir
bókmenntagagnrýnandi.
RektoRinn sem þRáði útRás
Hann kom labb-andi inn, með
bindi og byrjaði á því
að rífa af sér bindið og
fleygja því frá sér.
jón BjaRKi magnúSSon
blaðamaður skrifar: jonbjarki@dv.is
Ég hef sagt skilið við óreglu
Yfirlýsing frá Steinbergi Finnboga-
syni, sem keypti félagið Obduro
af Runólfi Ágústssyni, vegna um-
fjöllunar DV um dóma sem hann
hlaut:
„Kaup mín á félaginu Obduro
af Runólfi byggðust á allan hátt í
samræmi við þau lög sem um slík
viðskipti gilda. Í þeim hafði ég sem
kaupandi von um verðmætaaukn-
ingu enda þótt ljóst væri að óhjá-
kvæmilega þyrfti að leita eftir nið-
urfellingu skulda sem félagið hafði
stofnað til. Hvað varðar fréttaflutn-
ing blaðsins af dómum sem ég hef
hlotið vil ég vekja athygli á því að
brotin sem málunum tengjast eru
annars vegar fimmtán og hins veg-
ar tuttugu ára gömul. Ég var þá
rúmlega tvítugur að aldri, lifði lífi
sem engin framtíð var í og gerði
mig sekan um bókhaldsóreiðu og
mistök sem því miður verða aldrei
tekin til baka. Á þeim fimmtán
árum sem liðin eru síðan ég sneri
blaðinu við hef ég sagt skilið við
óreglu, stofnað fjölskyldu, mennt-
að mig á sviði lögfræði og unn-
ið störf mín af eins mikilli alúð og
mér er unnt. Ég geri mér grein fyr-
ir því að þeir dómar sem ég hlaut
munu fylgja mér alla ævi en ég
vonast jafnframt til þess að á mér,
eins og öðrum sem bæði hafa tek-
ið sig á og tekið út refsingu sína,
fái hið fornkveðna að sannast að
batnandi mönnum sé best að lifa.“
Rithöfundur og rektor RunólfurÁgústssonvar
umdeildurfyrirstörfsínáBifröstoghrökklaðistúr
starfirektorsárið2006.ViðmælendumDVberþó
samanumaðhannsékraftmikill.