Dagblaðið Vísir - DV - 06.08.2010, Blaðsíða 32

32 VIÐTAL 6. ágúst 2010 FÖSTUDAGUR
HÆTTANleið ekki hjá
P
áll Óskar lítur næstum óeðlilega
vel út miðað við aldur. Glottið er
strákslegt og nærveran er þægileg
þar sem hann hittir blaðamann DV
á kaffihúsi í miðbænum. Ætli hann
verði einhvern tíma gamall?
„Mér finnst yndislegt að eldast. Ég hlakka
bara til að verða sextugur og sé mig í anda fyr-
ir aftan myndavélina. Ég er svo mikið kvik-
myndanörd að það er svolítið óafgreitt mál
hjá mér.“
Pál Óskar Hjálmtýsson þarf ekki að kynna
fyrir fólki. Langflestir Íslendingar þekkja
þennan frábæra söngvara sem hefur verið
einn sýnilegasti samkynhneigði einstakling-
urinn í fjölda ára. Hann segist hafa uppgötv-
að það mjög snemma að hann væri skotinn í
strákum.
„Ég sagði bestu vinkonu minni frá þessu
þegar við vorum þrettán ára á trúnó. Hún
er fyrsta manneskjan sem ég segi að ég sé
kannski mögulega samkynhneigður. Og hún
hélt nú ekki,“ rifjar Palli upp og brosir.
„Þarna er ég þrettán ára og kynhvötin far-
in að vakna, ég er farinn að stunda sjálfsfróun.
Og fantasíur mínar snerust einvörðungu um
karlmenn.
Taktu eftir að þetta er árið 1983 og ekkert
internet eða upplýsingaflæði sem hægt var
að nálgast eins og hendi væri veifað. Ég fór á
bókasafnið í Hagaskóla til þess að leita mér að
einhverju lesefni og ég fann eina kynfræðslu-
bók. Í þessari bók var einn kafli sem hét: Það
sem þið ættuð að vita um kynvillu. Í þessum
kafla fólust þau skilaboð að þetta væri ekkert
til að hafa áhyggjur af, flestir strákar á þessum
aldri yrðu skotnir í hvor öðrum því hormón-
arnir væru alveg í grasserandi yfirvinnu. Ekki
hafa áhyggjur, sagði bókin, hættan mun líða
hjá. Ég stóð þarna með þessa bók og yppti öxl-
um og hugsaði með mér að ég myndi þá hin-
kra, fyrst hættan myndi líða
hjá.“
ÁSTARSUMARIÐ MIKLA
1987
Palli hinkraði en fantasíurnar
sýndu ekki á sér neitt fararsnið.
„Fjórum árum síðar þeg-
ar ég er orðinn sautján ára þá
er ég hreinlega orðinn hund-
leiður á þessu. Flestir jafnaldr-
ar mínir voru farnir að stunda
kynlíf og monta sig af því í bún-
ingsklefanum í leikfimi. Aldrei
hafði ég neinar sögur að segja og
var ekki jafnöldrum mínum sam-
ferða,“ segir hann.
Hann prófaði aldrei að vera með
konum og segir það aldrei hafa
komið til greina.
„Á endanum tók ég af skarið og
reyndi við gaur sem ég var búinn
að vera skotinn í í tvö ár. Það tókst,
ég hafði ekki hugmynd um hvort
hann væri gay eða hvað, en hann
var það. Þannig að á þessum tíma
var ekki nóg með að ég vissi að ég
væri gay heldur var ég líka kominn
með radarinn á aðra stráka.
Ég var mjög skotinn í þessum
gaur, því miður var hann reyndar
ekki nógu skotinn í mér en það var
ýmislegt gott sem kom út úr þessu
stutta sambandi ástarsumarið
mikla 1987,“ segir Palli og hlær
við. Hann segir kærastann hafa
stungið upp á því að hann gerði
kynhneigð sína opinbera fyrir
fjölskyldunni.
„Hann spurði mig: Jæja Palli,
ætlar þú ekki að koma út úr skápnum? Ég
hafði ekkert hugsað úti
í það en hann hvatti mig hrein-
lega til þess og stillti mér eiginlega
upp við vegg. Hann spurði mig hvort
ég ætlaði að lifa tvöföldu lífi það sem
eftir væri ævinnar eða einföldu lífi. Hann
sagði líka að ef ég ætlaði að koma út úr
skápnum þá þyrfti ég að fara að afla mér
upplýsinga, lesa bækur, skoða bíómyndir
til þess að geta svarað öllum þeim spurn-
ingum sem á mér myndu dynja af fjölskyld-
unni þegar ég kæmi út. Hann benti mér á
það að fara upp í Samtökin ’78.“
„LOFAÐU MÉR ÞVÍ AÐ SEGJA
PABBA ÞÍNUM EKKI FRÁ ÞESSU.“
Páll Óskar varð fljótlega mjög virkur í
starfi Samtakanna og las sér mikið til um
sína líka.
„Til þess að gera langa sögu stutta þá
tók Þorvaldur Kristinsson á móti mér í
Samtökunum ’78 og reyndist mér rosalega
vel. Ég fór strax inn á stærsta gay- bókasafn
á Íslandi og áreiðanlega öllum Norður-
löndunum og sökkti mér í fróðleik. Smám
saman þá verð ég aktívari og aktívari hjá
Samtökunum, var meðal annars á tímabili
farinn að svara í símann hjá þeim,“ segir Páll
og hlær. En ég var ekki kominn út úr skápn-
um fyrir fjölskyldunni.“
Áður en Palli fékk tækifæri til þess að
segja fjölskyldunni frá varð forvitni móður
hans henni yfirsterkari.
„Það var yndislegt augnablikið sem ég átti
með mömmu. Ég var búinn að undirbúa það
að koma út úr skápnum fyrir henni formlega,
en hún var svo forvitin að hún komst eiginlega
að þessu sjálf.
Þannig var mál með vexti að ég varð strax
áskrifandi að fréttabréfi Samtakanna ’78
og það var sent heim til viðtakenda í brúnu
ómerktu umslagi, svaka leyndó. Og mamma
var að tryllast úr forvitni yfir því hvað væri eig-
inlega í umslaginu.
Einn daginn kem ég heim úr MH og ég og
mamma erum ein heima. Það var sjaldgæft
þar sem ég er yngstur af sjö systkinum. Þá
greip hún tækifærið og sveiflaði brúna um-
slaginu sem hún var búin að opna. Hún spurði
mig hreint út, Palli hvað ER þetta? Og ég svara
henni bara, þetta er fréttabréf Samtakanna
’78, félags homma og lesbía á Íslandi. Og hún
spyr á móti: Og ert þú slíkur? Ég svaraði því ját-
andi og ég man að hún þurfti að fá sér sæti.“
Móðir hans dró fram prjónana og fór að
prjóna af miklu kappi án þess að horfa fram-
an í hann.
„Svo dundu á mér spurningarnar eins og
kærasti minn hafði spáð fyrir um. Þetta voru
ofsalega sætar spurningar eins og til dæmis
hvort þetta væri eitthvað í heilastarfseminni.
Ég gat auðvitað alveg fallist á það og sagði
henni að þetta væri genatískt atriði sem réðist
á fjórða mánuði meðgöngu.
Svo spurði hún líka hvort ég gæti breytt
þessu. Ég sagði: Nei og ég vil það ekki. Ég hef
ekki áhuga á því að breyta þessu. Nú er ég orð-
inn skotinn í ákveðnum strák og þessar tilfinn-
ingar sem ég finn til hans, eru mjög raunveru-
legar. Þetta var mjög fallegt samtal sem við
áttum þennan eftirmiðdag en í lokin á sam-
talinu bað mamma mig um að lofa að segja
pabba ekki frá þessu, því hann ætti eftir að fá
hjartaáfall. Ég horfði í framan í hana og sagði
nei. Þetta er slæmur, ljótur díll.“ Foreldrar Páls
voru bæði álíka grunlaus um kynhneigð hans
en systkini hans vissu öll að hann væri hommi
alla tíð.
„Þau horfðu bara á mömmu og sögðu
kommon, manstu ekki eftir öllum dúkkulís-
unum sem hann hannaði föt á þegar hann var
sex ára. Hann kann Öskubusku utan að!“
Páll Óskar Hjálmtýsson minnist þess
þegar hann hannaði föt á dúkkulísur
sex ára gamall, kom út úr skápnum
og gekk til liðs við Samtökin ’78 eftir
að eldri hommar ruddu brautina. Hann
hefur áhyggjur af sýndarveruleika
þeirra ungu, samkynhneigðu karla
sem nú eru að koma út úr skápn-
um. Strákarnir á Borginni eru
kannski ekki barðir á götum úti,
en þeim er sannarlega mismunað
á vettvangi veraldarvefsins.
Orkubolti Það er brjálað að
gera hjá Páli en alltaf gefur
hann sér tíma til að taka virkan
þátt í Gay Pride.