Dagblaðið Vísir - DV - 15.04.2011, Blaðsíða 27

Erlent | 27Helgarblað 15.–17. apríl 2011
S
tS
t_
1
0
0
4
2
7
-0
0
1
Nýleg rannsókn sem unnin var af
Guttmacher-stofnuninni sýnir fram
á að mikill meirihluti trúaðra kvenna
nýtir sér getnaðarvarnir, þrátt fyrir að
trúarleiðtogar – þá sérstaklega innan
kaþólsku kirkjunnar – fordæmi þær.
Guttmacher-stofnunin er sjálfstæð
rannsóknarstofnun sem rannsakar
kynheilbrigði í Bandaríkjunum.
Rannsóknin, sem var byggð á
könnun um kynhegðun Bandaríkja-
manna, sýndi fram að 98 prósent kaþ-
ólskra kvenna hefðu einhvern tímann
á lífsleiðinni notað einhvers konar
getnaðarvarnir á lífsleiðinni. Til sam-
anburðar hafa 99 prósent bandarískra
kvenna, burtséð frá trúarbrögðum,
nýtt sér getnaðarvarnir á meðan þær
hafa verið kynferðislega virkar.
Trúarbrögð og getnaðarvarnir
eiga samleið
„Trúarbrögð og notkun getnaðar-
varna eiga sér samleið í Bandaríkj-
unum,“ segir Rachel K. Jones, en hún
stýrði rannsókninni. „Flestar konur
sem eru kynferðislega virkar, en vilja
á sama tíma forðast getnað, nýta sér
varnir á borð við ófrjósemisaðgerðir,
pilluna eða lykkjuna. Þetta á við um
bæði konur sem eru mótmælenda-
trúar og þær sem eru kaþólskrar trúar,
þrátt fyrir að kaþólska kirkjan hafi
ítrekað fordæmt notkun getnaðar-
varna í hvívetna.“
Enga blessun að fá frá kaþólsku
kirkjunni
Niðurstöður rannsóknarinnar
eru á skjön við nýlega ályktun frá
biskupa ráði kaþólsku kirkjunnar
í Bandaríkjunum. Sendi biskupa-
ráðið frá sér nýlega ályktun sem
kvað á um að kaþólskar konur ættu
ekki rétt á endurgreiðslu frá heil-
brigðistryggingum þegar kæmi að
getnaðar vörnum. Aðrar konur geta
hins vegar sótt um slíkar greiðslur,
séu þær með heilbrigðistryggingu á
annað borð.
Leyfa smokkinn en …
Mikla athygli vakti þegar Benedikt
páfi sextándi lagði blessun sína
yfir notkun smokksins seint á síð-
asta ári, sem var mikill viðsnún-
ingur frá fyrri stefnu. Benedikt
lagði þó áherslu á það, að smokk-
inn ætti ekki að nota sem getnað-
arvörn – það væri ennþá syndsam-
legt í augum kirkjunnar. Smokkinn
mætti hins vegar nota ef um væri
að ræða eiturlyfjaneytendur eða
einstaklinga sem væri sýktir af al-
næmi. Væri það „skárri kosturinn af
tveimur slæmum“, að vernda sam-
borgara sína fyrir banvænum sjúk-
dómum.
Trúaðar konur nota
líka getnaðarvarnir
n Trúaðar konur í Bandaríkjunum nýta sér getnaðarvarnir, þrátt fyrir fordæm­
ingu kirkjunnar n Biskuparáð í Bandaríkjunum alfarið á móti getnaðarvörnum
n Smokkurinn í lagi, en aðeins til að koma í veg fyrir útbreiðslu alnæmis
Björn Teitsson
blaðamaður skrifar bjorn@dv.is
Þeir Manuel Segovia og Isidro
Velazquez vilja ekki tala saman.
Það væri svo sem ekki í frásögur
færandi, nema fyrir þá staðreynd
að þeir eru síðustu mennirn-
ir í Mexíkó sem tala tungumálið
ayapaneco – sem var eitt sinn út-
breitt tungumál innfæddra.
Segovia og Velazquez búa þrátt
fyrir það innan við kílómetra frá
hvor öðrum, í smáþorpinu Ayapa
sem er í Tabasco-héraðinu í
Mexíkó. Daniel Suslak er mann-
fræðingur frá Indiana-háskóla í
Bandaríkjunum og hefur hann
undanfarið reynt að búa til orða-
bók um ayapaneco, svo tungu-
málið glatist ekki algjörlega.
„Þeir eiga bara ekki mikið sam-
eiginlegt,“ segir Suslak. „Segovia
er í raun mjög vandlátur á hvers
kyns félagsskap og talar ekki við
hvern sem er. Velazquez er ró-
lyndisnáungi, sem vill helst ekki
fara út fyrir hússins dyr.“
Sú staðreynd að mennirnir vilja
ekki ræðast við er einnig athygl-
isverð því þeir eru tveir af fáum
íbúum þorps síns sem eru sestir í
helgan stein, en Segovia er 69 ára
að aldri en Velazquez er 75 ára.
Í Mexíkó er rekin tungumála-
stöð til verndar tungumálum inn-
fæddra, sem hafa dáið út eitt af
öðru á undanförnum áratugum.
Óttast er að nú deyi út enn eitt
tungumálið, vegna þess eins að
þessum tveimur mönnum lík-
ar ekki við hvorn annan. Það er
að minnsta kosti ljóst að mikið
verk er fram undan ef takast á að
vernda þetta nær útdauða tungu-
mál.
Tungumál deyr út vegna fúllyndis:
Neita að ræðast við
Sjaldgæft tungumál Aðeins tveir menn tala tungumálið sem óttast er að deyi út
vegna fúllyndis. Mynd PHoToS.coM
Lögregla
rannsakar
símahleranir
Breska lögreglan hefur handtekið
þriðja manninn, James Weatherup
ritstjórnarfulltrúa, í tengslum við
rannsókn lögreglunnar á símahler-
unum starfsmanna breska götu-
blaðsins News of the World. Um er
að ræða þrjá starfsmenn eða fyrr-
verandi starfsmenn blaðsins sem
störfuðu sem blaðamenn eða rit-
stjórar.
Þangað til nýlega var því hald-
ið fram að símahleranirnar hafi
verið á ábyrgð fyrrverandi starfs-
manna blaðsins sem dæmdir voru
í fangelsi fyrir hleranirnar árið
2007. Blaðið viðurkenndi nýlega að
hleranirnar hefðu verið talsvert víð-
tækari en áður hafi verið talið og
bauðst til að borga skaðabætur til
þeirra sem sættu hlerunum.
Nokkrir þekktir breskir einstak-
lingar hafa kært blaðið til lögregl-
unnar vegna málsins. Hinir tveir
starfsmennirnir sem hafa verið
handteknir vegna rannsóknarinnar
voru handteknir fyrr í mánuðinum.
Þegar málið kom fyrst upp á yfir-
borðið fyrir fjórum árum neyddist
Andy Coulson, þáverandi ritstjóri
blaðsins, til að segja starfi sínu
lausu.
News of the World hefur verið
starfandi síðan árið 1843 en í dag
er það í eigu dótturfélags fjölmiðla-
samsteypu Ruperts Murdoch. Blað-
ið hefur undanfarin ár verið mest
selda dagblaðið í Bretlandi en það
er hvað þekktast fyrir að ljóstra upp
um kynlífshneyksli og fíkniefna-
misferli fræga fólksins í Bretlandi.
Margir þekktir fjölmiðlamenn hafa
starfað í kringum blaðið en Piers
Morgan, sem tók við af Larry King á
CNN, er meðal fyrrverandi ritstjóra
blaðsins.
„Flestar konur sem eru
kynferðislega virkar, en vilja
á sama tíma forðast getnað, nýta
sér varnir á borð við ófrjósemis­
aðgerðir, pilluna eða lykkjuna.
nýta sér varnir Rannsóknin
sýndi fram á að 98 prósent
kaþólskra kvenna hafa einhvern
tímann notað getnaðarvarnir.