Dagblaðið Vísir - DV - 28.09.2012, Side 16

Dagblaðið Vísir - DV - 28.09.2012, Side 16
Auðæfin, ástin og átökin 16 Fréttir 28.–30. september 2012 Helgarblað Þ egar hann hóf afskipti af stjórnmálum var hann kall- aður maður framtíðarinn- ar. Hann var sagður Obama okkar Íslendinga, maður fólksins, sátta og samlyndis. Og líkt og Obama gaf hann loforð um það fyrsta sem hann myndi gera kæm- ist hann til valda – að kaupa hund handa konunni. „Hvað þetta varðar eru allavega líkindi með okkur,“ sagði hann og hló. Mánuður leið frá því að Sigmund- ur Davíð skráði sig í flokkinn og þar til hann varð formaður, en hann var þekkt andlit af skjánum og var árið 2004 kjörinn þriðji kynþokkafyllsti maður landsins af hlustendum Rás- ar tvö. En Sigmundur Davíð býr ekki aðeins við þau forréttindi að vera for- maður stjórnmálaafls, vel menntað- ur, þekktur og hafa þótt kynþokka- fullur, allavega á einhverju æviskeiði lífsins, heldur er hann einnig langrík- asti þingmaður landsins. Samkvæmt upplýsingum um opinber gjöld nemur hrein eign hans sex hundruð milljónum króna en samanlagt eiga þau hjónin um 1.200 milljónir króna. Milljarðarnir Eiginkonan, Anna Sigurlaug, er á meðal ríkustu Reykvíkinganna og yngsti milljarðamæringurinn í borginni. Auðæfi hennar eru komin frá föður hennar, Páli Samúelssyni, sem hagnaðist verulega þegar hann seldi Magnúsi Kristinssyni, útgerðar- manni í Vestmannaeyjum, Toyota- umboðið árið 2005 en fyrir það fékk hann um sjö milljarða. Ýmsir sem þekkja til fjölskyldu Páls heyrðu af hörðum deilum innan fjölskyldunnar fyrir nokkrum árum. Deilurnar munu að mestu hafa snúist um peningana sem fjölskyld- an fékk þegar Toyota-umboðið var selt og voru ansi sárar fyrir alla sem áttu hlut að máli. Umsvif bróðurins Bróðir Önnu Sigurlaugar, Bogi, er tólf árum eldri en hún og hafði verið stórtækur á hlutabréfamarkaðnum á Íslandi um árabil. Áður en P. Samú- elsson, fjölskyldufyrirtækið sem hélt utan um Toyota-umboðið, var selt var hann forstjóri þess í mörg ár og sat um tíma í stjórn Vátryggingafé- lags Íslands. Hann átti í svefnrann- sóknarfélaginu Flögu Group á árun- um fyrir hrun og í byrjun árs 2007 keyptu Bogi og fjölskylda hans hluta- bréf í Exista fyrir 4,8 milljarða króna í gegnum eignarhaldsfélagið Stofn. Eftir það átti hann 1,7 prósenta hlut í félaginu og sat í stjórn Exista þar til eftir hrun 2008. Í dag á Bogi ríflega 1.700 millj- ónir króna inni í eignarhaldsfé- laginu Stofni en önnur félög hon- um tengd eru ekki í eins góðri stöðu, annað félag í hans eigu, BOP ehf. er með neikvætt eigið fé upp á nærri 1.300 milljónir króna. Í ársreikning- um félaganna kemur fram að ein af helstu eignum Stofns sé 1.800 millj- óna krafa á hendur BOP en „óvíst“ sé með innheimtu hennar þó ekki hafi hún verið „færð niður“. Umsvif Boga í íslensku viðskiptalífi voru því veru- leg og fjármögnuð með fjölskyldu- auðnum. Deilurnar Sagan, sem hefur verið opinbert leyndarmál um árabil hjá þeim sem þekkja til fjölskyldunnar, segir að Anna Sigurlaug hafi fundist hún vera sniðgengin og að hún hafi átt erfitt með að horfa á bróður sinn fá traust og tækifæri og hagnast verulega á meðan hún sat sjálf hjá. Hún hafi vilj- að fá persónulega hlutdeild í auðæf- unum sem bróðir hennar hafði að- gang að um árabil. Bogi var tiltölulega ungur að árum þegar hann varð forstjóri P. Samú- elssonar og hætti sem forstjóri árið 2003 og einbeitti sér í kjölfarið að fjárfestingum. Hann hafði því ung- ur komist í ábyrgðarstöðu innan fjöl- skyldufyrirtækisins og átti þátt í að ávaxta eignir fjölskyldunnar vel á ár- unum eftir einkavæðingu bankanna. Strax árið 2003 keypti tryggingafé- lagið Sjóvá 24 prósenta hlut í móð- urfélagi P. Samúelssonar sem var þá sagt metið á 2,2 til 3 milljarða króna. Hluturinn hafði verið í persónu- legri eigu Boga sem svo seldi hann til föður síns sem svo seldi hlutinn til Sjóvár. Bogi gerði því vel fyrir fjöl- skylduna og stýrði eignum hennar í rétta átt. Stóra salan kom svo árið 2005 þegar P. Samúelsson var selt til Magnúsar Kristinssonar og fjölskyld- an átti allt í einu milljarða. Sagður hafa beitt sér Deilurnar um auðævin voru harðar og reyndu mjög á fjölskylduna. Anna Sigurlaug hefur sjálfsagt talið að hún ætti réttmætt tilkall til þessara pen- inga eins og bróðir sinn, sem hafði notið góðs af fjölskylduauðnum um langt skeið. Sigmundur Davíð er sagður hafa beitt sér mjög fyrir því að Anna sæti við sama borð og bróð- ir hennar. Eitthvað stóð þó á því að Anna Sigurlaug fengi peningana sem hún taldi sína, þó það hafi gengið eft- ir á endanum. Eins og fyrr segir eru Anna Sigurlaug og Sigmundur Dav- íð skráð fyrir eignum er nema 1.200 milljónum króna. Engu að síður virðist vera gróið um heilt eftir deilurnar um auðinn og þau hjónin eru sögð í nánum tengslum við foreldra Önnu Sigur- laugar. Þau bjuggu meðal annars hjá þeim í nokkrar vikur í vetur á með- an þau biðu eftir því að fá nýja húsið afhent og voru þar enn þegar frum- burður þeirra fæddist. Sigmundur opnar sig Fyrir skömmu tjáði Sigmundur Dav- íð sig um þessi auðæfi í viðtali við DV, þar sem hann sagðist vissulega vera hluti af íslenskri elítu. ,,Ég er líka í þeirri stöðu að þurfa ekki dagsdag- lega að hafa áhyggjur af afkomunni,“ sagði hann. „Bæði er ég með þokka- leg laun sem þingmaður og eins og frægt er þá er konan mín úr mjög vel stæðri fjölskyldu. Það hefur ekki áhrif dagsdaglega, þetta er bara eitt- hvað sem hún lítur á sem framtíðar- arf. Þó verður maður að viðurkenna að það veitir manni ákveðið öryggi. Kosturinn er sá að maður þarf ekki að hafa áhyggjur af því þótt maður segi það sem manni finnst. Ekki að hafa áhyggjur af því að það geti leitt til tekjumissis.“ Sigmundur Davíð lét það þó liggja á milli hluta á hvaða forsendum „framtíðararfurinn“ fékkst fyrir það fyrsta og ræddi enn síður óánægju Önnu Sigurlaugar með að bróðir hennar hefði haft betra aðgengi að fjölskylduauðnum en hún. Elítan Áður hafði Sigmundur Davíð skrif- að grein þar sem hann sagði merki- legt að helstu talsmenn kröfugerðar Breta og Hollendinga í Icesave-mál- inu, kæmu flestir úr þeim hópi fólks sem skilgreindur er sem „elítan“ í þjóðfélagsumræðu á Vesturlöndun- um: „Embættis- og stjórnmála- menn, háskólamenn (fastráðnir hjá ríkinu), fjölmiðlamenn með köll- un, bankastjórar, forstjórar og for- sprakkar „aðila vinnumarkaðarins“. Einkum þó þeir úr þessum hópi sem eru meira með hugann við útlönd en Ísland (hópurinn á sér sögulega skírskotun þótt hann skrifi ekki leng- ur í kansellístíl),“ sagði Sigmundur Davíð. Sjálfur var hann mikill and- stæðingur Icesave-samninganna og var í forsvari fyrir InDefence-hópinn áður en hann tók sæti á þingi. Fyr- ir vikið naut hans stuðnings Davíðs Oddssonar, ritstjóra Morgunblaðsins og fyrrverandi formanns Sjálfstæðis- flokksins, í formannsslagnum. Í ofangreindu viðtali var hann því spurður hvort hann skilgreindi sjálf- an sig sem hluta af elítunni og svarið var einfalt: „algjörlega,“ sagði hann. „Á sínum tíma skilgreindi ég hvað ég átti við. Það fór ekkert á milli mála að ég skilgreindi sjálfan mig sem hluta af elítunni.“ Sagðist hann sjálfkrafa vera í betri stöðu en aðrir til að hafa áhrif þar sem hann ætti sæti á þingi. „Ég var að tala um þann hóp sem stýrir um- ræðunni í samfélaginu. Stjórnmála- menn, háskólafólk og þá sérstaklega þeir sem eru í hópi álitsgjafa, fjöl- miðlamenn og forystumenn í hreyf- ingum atvinnulífs, hvort sem um er að ræða atvinnurekendur eða verka- lýðsfélög.“ Föðurarfurinn Sigmundur Davíð er sjálfur af sterk- efnuðu fólki kominn. Hann er elstur þriggja systkina en móðir hans er Sigríður G. Sigurbjörnsdóttir, líf- eindafræðingur og skrifstofustjóri og faðir hans er Gunnlaugur M. Sig- mundsson, fyrrverandi alþingismað- ur Framsóknarflokksins. Gunnlaugur varð einn auðug- asti maður landsins í gegnum fyrir- tækið Kögun sem hann var í forsvari fyrir lengst af. Fyrirtækið var stofn- að fyrir tilstilli utanríkisráðuneytis- ins í tengslum við uppbyggingu ís- lenska loftvarnarkerfisins, öðru nafni IADS-ratsjárkerfið, sem byggt var upp á vegum Atlantshafsbandalags- ins. Kögun sá um viðhald og þróun á kerfinu sem er rekið af Ratsjárstofn- un, sem síðar fór undir Varnarmála- stofnun sem nú hefur verið leyst upp. Árið 1996 var fyrirtækið skráð á opna tilboðsmarkaðinn og árið 2000 voru hlutabréf þess skráð á Verðbréfaþingi Íslands. Fyrstu fjóra mánuði ársins 1997 hækkaði gengi hlutabréfa í félaginu um 277 prósent og hafði þá hækkað um 400 prósent frá fyrstu skráningu. Gunnlaugur eignaðist fyrirtæk- ið á síðasta áratug síðustu aldar en hann hafði þá farið með stjórnar- tauma í því frá stofnun. Ári áður en félagið var skráð á verðbréfaþingið áttu Gunnlaugur og eiginkona hans 27 prósenta hlut í félaginu. Árið 2010 kom fram að Gunn- laugur ætti um 370 milljónir í hreinni eign, þannig að hann er hvergi á flæðiskeri staddur. Tengslin við Bjarna Gunnlaugur sat einnig í þing- mannanefnd EFTA/EES, var fulltrúi í Þingmannasamtökum Norður-Atl- antshafsríkjanna og sat í fjölmörg- um opinberum nefndum og stjórn- um fyrirtækja. Hann var til að mynda forstjóri Framkvæmdastofnunar rík- isins, forstjóri Þróunarfélags Íslands og framkvæmdastjóri Máttar. Reyndar sátu þeir saman í stjórn Máttar, sem í dag er gjaldþrota, þeir Gunnlaugur og Bjarni Benediktsson, formaður Sjálfstæðisflokksins, fyrir hrun 2008. Feður þeirra Sigmundar Dav- íðs og Bjarna hafa verið viðskipta- félagar og hafa fjárfest saman í mis- munandi fyrirtækjum um nokkurt skeið. Þekktust eru viðskipti þeirra í Icelandair, Mætti og BNT, móðurfé- lagi olíufélagsins N1. Stundum hefur verið haft á orði að þessi viðskiptatengsl fjölskyldna þeirra Bjarna og Sigmundar Davíðs kynnu að koma sér vel í framtíðinni við myndun ríkisstjórna eftir kosn- ingar og að þeir ættu auðvelt með að komast að samkomulagi um sam- starf. Misvísandi upplýsingar Sigmundur Davíð er einnig vel menntaður og var í stjórn Oxford- Cambridge-félagsins. Þó ríkti nokk- ur óvissa um menntun hans þegar hann var að stíga sín fyrstu skref sem stjórnmálamaður. Sjálfur titlaði hann sig sem skipulagshagfræðing en fjölmiðl- ar bentu á ákveðið misræmi í þeim upplýsingum sem gefnar voru um menntun hans. Fréttatíminn birti frétt um að Sigmundur Davíð hefði orðið fjórsaga um menntun sína, í viðtali við Morgunblaðið hefði hann sagst vera búinn að skrifa doktorsrit- gerð sína í skipulagshagfræði en ætti eftir að verja hana við Oxford-há- skóla. Á vef Alþingis var sagt að hann hefði lokið framhaldsnámi í hag- fræði og stjórnmálafræði við Oxford- háskóla. Á tengslanetinu Linked-in var hann skráður sem „independent Architecture and Planning Profes- sional“ sem menntaði sig í Oxford- háskóla á árunum 1995–2007. Á Facebook-síðu sinni titlaði hann sig svo sem skipulagshagfræðing. Aðstoðarmaður hans var inntur svara og sagði hann að Sigmundur Davíð hefði ákveðið að nota starfs- heitið skipulagshagfræðingur til að einfalda fjölþættan námsferil. Hér á landi er hagfræðingur hins vegar lögverndað starfsheiti og þeir sem ekki hafa leyfi til að kalla sig hag- fræðing geta sætt sektum ef þeir gera svo. Í umfjöllun fjölmiðla um málið kom svo fram að aðstoðarmaður Sig- mundar Davíðs taldi þá mega nota starfsheitið vegna BS-gráðu hans í viðskiptafræði en efnahags- og við- skiptaráðuneytið leit ekki svo á og sagði BS-próf í viðskiptafræði aðeins gefa mönnum rétt til að kalla sig við- skiptafræðinga. Fréttunum svarað Sigmundur svaraði skrifum Frétta- tímans og sagði: „Því miður eru vinnubrögð blaðamanns Fréttatím- ans í þessu tilfelli ekki til þess fallin að vekja traust milli miðilsins og þeirra sem fjallað er um. „Frétt“ Fréttatím- ans og undirbúningur hennar er öll á þann veg að tilgangurinn virðist vera að koma höggi á mig fremur en að upplýsa lesendur. Það rifjast upp í þessu samhengi að ritstjóri Frétta- tímans hefur í útvarpsviðtali lýst yfir mikilli andúð á mér.“ Til að skýra málið rakti hann námsferil sinn, en hann er stúdent frá Menntaskólanum í Reykjavík og sagðist hafa lokið námi frá Viðskipta- og hagfræðideild Háskóla Íslands með fjölmiðlafræði sem aukagrein. Það var árið 2005. Sagðist hann síð- an hafa stundað nám í hagfræði og hagþróun Austur-Evrópu við Plek- hanov-háskólann í Moskvu í hálft ár og verið tvö ár í skiptinámi við stjórnmálafræðideild Kaupmanna- hafnarháskóla, einkum í greinum sem heyra undir alþjóðasamskipti og opinbera stjórnsýslu. Við Oxford- háskólann hefði hann lagt stund á tveggja ára þverfaglegt meistara- nám, einkum í hagfræðideild og stjórnmálafræðideild. Hann hefði síðan framlengt námið og stund- að rannsóknir á hagrænum áhrifum skipulagsmála. „Ég var í alls fimm ár í Oxford en hef ekki lokið dokt- orsgráðu enda hefur lítill tími gefist til fræðistarfa síðan ég hóf afskipti af stjórnmálum,“ sagði Sigmundur Davíð í svari sínu. Hann sagðist jafnframt hafa hug á að ljúka náminu einhvern tímann í framtíðinni en sæi ekki fram á að ná því á næstu árum. Á námsárunum hefði hann einnig unnið, þar á með- al sem fréttamaður á Ríkisútvarpinu, en hann á að baki feril sem blaða- maður, fréttamaður og þáttastjórn- andi. Gamall skólafélagi Sigmundar Davíðs úr Oxford skilur ekki þessa umræðu um námsferil hans. Hann segir að hún sé helst til þess fall- in að draga úr trúverðugleika hans og snúist fyrst og fremst um tækni- leg atriði en ekki efnisleg. Það skipti meira máli hvernig hann stendur sig í stykkinu sem stjórnmálamaður en hvað hann gerði áður en hann tók við því hlutverki. Prinsar og prinsessur Í samtali við Sigmund Davíð sagði Saga Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar er ævintýraleg. Hann er fæddur inn í fjölskyldu sem á milljónir og kvæntur inn í fjölskyldu sem á milljarða. Sjálfur á hann ásamt eiginkonu sinni, Önnu Sigurlaugu Pálsdóttur, rúman milljarð en hún lítur á auðæfi foreldranna sem sinn framtíðararf og barðist fyrir því að hún fengi sinn hlut eins og bróðir hennar. Lífsstíll þeirra er samt sagður hófsamur og þau leyfa sér minna en margir – þótt Sigmundur Davíð aki reyndar um á Toyota Land Cruiser-jeppa og hafi fest kaup á 270 fermetra einbýlishúsi í fyrra, en þar er alla- vega ekki heitur pottur. Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir ingibjorg@dv.is Viðtal „Eins og frægt er þá er konan mín úr mjög vel stæðri fjöl- skyldu. Það hefur ekki áhrif dagsdaglega, þetta er bara eitthvað sem hún lítur á sem framtíðararf.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.