Dagblaðið Vísir - DV - 24.06.2014, Side 16

16 Fréttir Erlent
Tekjurnar jukust
Árið 1951 framleiddu Katar-búar 46.500 tunnur af olíu á dag, sem skilaði þeim 4,2
milljónum dala í tekjur. Meiri olía fannst á hafi úti og í samvinnu við Shell var hægt að
auka framleiðsluna upp í 233.000 tunnur á dag. Á sjötta áratugnum fóru fjölskyldur sem
högnuðust á því að flytja út olíuna að verða áberandi ríkar. Smám saman urðu framfarir í
landinu; fyrsti skólinn var byggður, sjúkrahús og orkuver risu, svo fátt eitt sé nefnt.
Fundu olíu
Olía fannst við borgina Dukh-
an árið 1939. Heimsstyrjöldin
gerði það að verkum að lítið
var framkvæmt á svæðinu
þar til 1949. Þótt olíufund-
urinn hafi verið mikil auðlind
var það ekkert í samanburði
við gaslindirnar sem fundust
þrjátíu árum síðar.
Vikublað 24.–26. júní 2014
Svona varð ríkidæmi katar til
n Gríðarlegar náttúruauðlindir tilheyra landinu n Mikil spilling og áhættufjárfestingar
K
atar hefur verið stýrt af Al-
Thani-fjölskyldunni síðan
snemma á 20. öld þegar það
varð verndarsvæði Bret-
lands. Landið er í dag það
annað ríkasta í heimi, þótt auði sé
þar verulega misskipt. Í þessu litla
olíuríki búa aðeins um 900 þúsund
manns. Katar komst í fréttirnar árið
2010 þegar FIFA ákvað að landið
fengi að halda HM í knattspyrnu
árið 2022. Mannvirki verða reist í
aðdraganda keppninnar fyrir ógn-
vænlegar fjárhæðir. En hvern-
ig varð Katar að svona ríku landi?
Businessinsider gerir því skil á vef-
síðu sinni. n
Baldur Guðmundsson
baldur@dv.is
Bitlingar og spilling
Tekjur af olíuútflutningi jukust stöðugt á sjöunda áratugnum. Samhliða því herti
Al-Thani-fjölskyldan takið á stjórn landsins. Öllum fjölskyldumeðlimum voru veittir
miklir bitlingar og góðar stöður í stjórnkerfinu. Það var svo árið 1971 sem Katar varð
sjálfstætt ríki. Það gerðist eftir að Bretar ákváðu að hörfa frá Katar.
Hrun á heims-
markaðsverði
Katar-búar, sem höfðu notið góðs af
olíuútflutningi svo áratugum skipti, fóru
loks að vinna gas þegar heimsmark-
aðsverð á olíu hrundi um miðjan níunda
áratuginn. Gasframleiðslan var máttlítil
fyrst um sinn. Hrunið hafði haft mikil
áhrif á efnahag landsins, auk þess sem
olíuauðurinn rann að stórum hluta í
vasa furstans.
Valdaskipti
Ástandið í landinu batnaði ekki þegar
Sheik Hamad bin Khalifa Al-Thani komst
til valda eftir að hafa tekist að steypa
Khalifa bin Hamad af stóli, þegar furst-
inn var í heimsókn í Sviss. Sheikh Hamad
átti eftir að breyta miklu. Hans fyrsta
verk var að stórauka gasframleiðsluna
og fyrr en varði fóru Katar-búar að
flytja út gas í fljótandi formi. Fjórtán
verksmiðjur sem vinna gasið hafa risið á
síðastliðnum fimmtán árum.
Al Thani komst til valda
Hinn 17. júlí 1913 varð Shaikh Abdullah Bin Qassim Al-Thani, fremst á meðfylgjandi mynd,
leiðtogi landsins. Á þeim tíma voru sjávarútvegur og perluiðnaður aðalatvinnugreinar
landsins. Fátækt var mikil, fólkið var vannært – sérstaklega eftir að markaður fyrir
perluviðskipti hrundi á þriðja áratugnum.
Félagshyggja og gasauðlindir
Í febrúar árið 1972, ári eftir að gríðarlegar gasauðlindir fundust undan ströndum lands-
ins, steypti Khalifa ibn Hamad föður sínum af stóli, sem var í veiðiferð – með fálkana
sína – í Íran. Hamad dró úr fjáraustri handa Al-Thani-fjölskyldunni og setti fjármagn í
innviði samfélagsins; menntun, heilbrigðismál, húsnæði og lífeyriskerfi. Á því var þörfin
orðin brýn. Katar er í þriðja sæti á heimsvísu, á eftir Rússum og Íran, þegar kemur að
ónýttum gasauðlindum.
Framfarir í
olíuvinnslu
Seint á tíunda áratugnum gengu Katar-
menn í bandalag með nokkrum af
stærstu olíufyrirtækjum í heimi. Til að
mæta sífellt minnkandi olíuvinnslu hófu
þeir að bora langsum eftir jarðskorp-
unni, en ekki bara beint niður eins og
fram að því hafði tíðkast.
Risastór herstöð
Árið 1996 byggðu Katar-menn risastóra flugstöð, al-Udeid, sem Bandaríkjamenn hafa yfir að ráða. Það hefur gefið Katarbúum risastór-
an bróður og tryggt öryggi landsins. Í kjölfarið sömdu Katar-búar við Japan, Spán og fleiri stórar þjóðir um að verða þeim úti um gas.