Öldrun - 01.05.2007, Blaðsíða 24

2
www.oldrun.net ÖLDRUN – 25. árg. 1. tbl. 2007
mest áberandi eftir sjötugt. Heilabilun sem einkennist af
gleymsku og erfiðleikum að tjá sig í orði er ekki eðlileg­
ur hluti ellinnar heldur afleiðing sjúkdóma. Helsta iðja
þessara einstaklinga er yfirleitt í sambandi við athafnir
daglegs lífs (ADL) og tómstundir. Starf iðjuþjálfa byggist
því að miklu leyti á að viðhalda getu einstaklingsins eða
að aðlaga umhverfið að getu hans með hjálpartækjum til
að auðvelda honum daglegt líf. Sálfélagsleg nálgun er líka
stór þáttur í okkar starfi þar sem helstu hindranir í þroska
inni á hjúkrunarheimilum eru einmanaleiki, hjálparleysi
og leiði. Við erum því að horfa á þætti er varða vilja, vana
og framkvæmdagetu.
En hvernig nýtist þetta á hjúkrunarheimili? Heilsa er
víðtækara hugtak en það eitt að vera án sjúkdóma. Heilsa
er sterklega háð því að hafa val og stjórn á eigin dag­
legu iðju. Skjólstæðingar okkar eru með ýmis einkenni
sjúkdóma og það er tekið á þeim, en hvaða áhrif hefur
sjúkdómurinn haft á þeirra daglega líf? Hvað hefur sam­
fallsbrotið haft í för með sér fyrir utan það að finna til?
Til dæmis getur viðkomandi átt erfitt með að standa upp
úr rúmi, að setjast og standa upp frá salerni eða stól. Það
getur verið erfitt að ganga um eða að teygja sig eftir hlut­
um o.s.frv. Því er mikilvægt að allar fagstéttir innan heil­
brigðiskerfisins vinni vel saman að hag skjólstæðingsins
því það er jú hann sem er að leita eftir þjónustunni og það
er auk þess samfélagslegur sparnaður að hann geti verið
sem mest sjálfbjarga. Það hefur ekki
farið fram hjá okkur að lýðfræðin er
að breytast og öldruðum fjölgar og nú
þegar eru biðlistar eftir því að komast
inn á hjúkrunarheimili.
Iðjuþjálfun á Droplaugarstöðum
Á Droplaugarstöðum fer fram bæði
einstaklings­ og hópþjálfun. Við reyn­
um að finna út hvað það er sem vek­
ur áhuga íbúanna og í hverju skerð­
ing þeirra liggur. Til þess notum við
hin ýmsu matstæki s.s. MMSE (Mini
mental state examination), COPM
(Canadian occupational performance
measure), OSA (Occupational self
assessment), Áhugalista og Barthel.
Einnig verðum við að hafa í huga
hvaða iðja það er sem þessi kynslóð er
vön að fást við, auk þess sem við kynn­
um fyrir íbúunum nýja hluti þeim til
góðs. Allt er þetta gert til að viðhalda
og eða auka hreyfanleika, stuðla að
aukinni hamingju, örva minnið, efla
lyktar­ og bragðskyn. Eins og sjá má
þá er þjálfunin bæði líkamlegs eðlis og
sálfélagsleg. Í stórum dráttum þá hafa
iðjuþjálfar á Droplaugarstöðum verið að fást við ADL þjálf­
un og vitræna þjálfun. Lestur og umræða úr dagblöðum fer
fram alla virka daga og auk þess er framhaldssöguhópur
einu sinni í viku. Sulta og marmelaði er búið til reglulega,
sumt af því hráefni sem til er notað ræktum við sjálf í gróð­
urhúsinu okkar, sem íbúar hafa síðan á boðstólnum með
kaffinu. Boccia, bakstur og söngur fer fram einu sinni í
viku. Við höfum verið þess aðnjótandi að hér kemur kona
einu sinni í viku í sjálfboðavinnu og spilar á gítar og stjórn­
ar fjöldasöng. Búið er að setja saman hin ýmsu sönghefti
og eru íbúar mjög ánægðir með söngstundirnar. Tvisvar í
viku er komið saman til að prjóna, hekla og sauma. Íbúar
hafa aðgang að bókum frá Gerðubergsbókasafni og hljóð­
snældum frá Blindrabókasafninu. Í samvinnu við Hall­
grímskirkju er boðið uppá guðsþjónustur á tveggja vikna
fresti. Á milli leikskólans Sólhlíðar og Droplaugarstaða er í
gangi samstarfsverkefni sem Þróunarsjóður menntasviðs
Reykjavíkurborgar styrkir. Börn af leikskólanum koma á
þriggja vikna fresti og tökum við fyrir hin ýmsu verkefni
og vinnum út frá því að miðla hver til annars til skiptis.
Til að mynda taka börnin þátt í sláturgerð og fá þannig að
kynnast því hvernig matur var búinn til í gamladaga og
fræðslu um hvernig hann var geymdur. Börnin hafa svo
til dæmis kynnt fyrir íbúum hvernig hægt er að skreyta
egg fyrir páskana og sungið lög og verið með leikþátt sem
þau sömdu sjálf. Spilamennska er stunduð einu sinni í
viku og er þá ýmist spilað á spil, Yat­
zie, Trivial Pursuit, Ludo eða einhver
önnur borðspil og er tilgangurinn sá
að örva athygli, einbeitingu, úthald,
fínhreyfingar og félagslegt samneyti.
Auk þess spilum við bingó einu sinni
í mánuði. Við gerum líka ýmislegt
fyrir utan heimilið s.s. leikhúsferðir
tvisvar á ári, safnaferðir, sumarferð,
haustlitaferð og jólaljósaferð. Ýmsar
uppákomur eru líka haldnar á Drop­
laugarstöðum, má þar nefna tónleika,
þrettándagleði, þorrablót, góugleði,
sumargleði og litlujól. Árstíðabundið
er svo að taka slátur, skera út lauf­
abrauð og baka fyrir jólin. Gróðurhús
er á staðnum sem vinsælt er að nota,
sérstaklega á sumrin, en íbúar taka
virkan þátt í vinnunni í því árið um
kring.
Af þessu má sjá að það er hægt að
gera ýmislegt og um að gera að vera
ófeimin við að prófa sig áfram, en til
að halda úti svona miklu starfi þurfa
starfsstéttirnar inni á hjúkrunarheim­
ilunum að vinna vel saman að hag
íbúanna.