Són - 01.01.2014, Side 24

22 Þórður Helgason
Höfundur þessara orða tekur fleiri samsvarandi dæmi en lýkur grein
sinni á varnaðarorðum:
Áður enn vjer í þetta sinn skiljum við þetta mikilvæga efni, viljum
vjer vekja eptirtekt lesenda vorra á því, að hirðuleysi sálmaskáld anna
um rjetta bragar hætti og rjettan fram burð orð anna er að vorri hyggju
ein hver hin fyrsta orsök til, að sálma lögin, sem mörg eru komin
híng að frá út löndum með önd verð legri fegurð sinni og ein fald leika,
eins og ýmsar út gáfur grall ar ans ljós lega votta, eru hjer í landi orðin
að þeim skrýmsl um, sem ekki einúngis eru öldúngis óverðug hin um
allra hæsta, heldur spilla og niður drepa öllum smekk fyrir því sem
fag urt er, bæði í hinni út vortis guðs dýrkun yfir höfuð, og í saungn um
sjer í lagi.
(1851:153)
Árið 1853 lætur ónafngreindur höfundur í sér heyra í Þjóðólfi og ljóst er
að farin er af stað umræða sem hlaut fyrr en síðar að skila einhverjum
bótum:
Það eru nú liðin 52 ár, síðan Sálma bókin var fyrst prentuð, enda er
búið að prenta hana tíu sinnum upp aptur og aptur … Mikið má
gjöra á 50 árum; mikið má laga eina bók á 50 árum ef menn kosta
kapps um; og í sann leika geta menn búizt við, að töluverðar bætur
sèu orðnar á Sálma bókinni nýju í þessi síðustu 50 ár, þegar flest hefur
tekið svo mikl um framförum og fullkomnun í heiminum. En hverjar
eru þá bæt urn ar orðnar á Sálma bókinni?
(Um X. útgáfu Sálmabókarinnar 1853:85)
Höfundur lýsir vonbrigðum sínum. Engar bætur hafi orðið utan Við-
bætis ins frá 1819 sem enn sé einungis viðbætir án þess að sálmun um í
honum hafi verið komið á sinn stað í bókinni. Um þessa nýj ustu út gáfu
bókarinnar er það að segja að þar hefur ekkert breyst þrátt fyrir vonir
manna um úrbætur, letrið gotneskt, illa máð og pappír vondur. Höf-
undur vísar hér til umfjöllunar Lanztíðinda um ágallana hvað varðar
mál og brag og full yrðir „að það er víða laf hægt að bæta um það, – þar
sem eigi þarf nema að víkja við orði, og þarf eigi skáld til …“ Höf undur
greinar innar er von daufur um úrbætur og lýsir vantrausti á biskup inn,
Helga G. Thordersen, sem honum þykir hafa sýnt allri útgáfu and legra
rita vítavert tóm læti (1853:86).
Árið 1857 kom út Andlegt sálmasafn eftir Ólaf Indriðason, föður þeirra
Jóns og Páls sem síðar áttu eftir að gera garðinn frægan. Í Norðra birtist
rit dómur um bókina, fremur vinsam legur, enda ekki á hverjum degi að